Έρμιππος: Περί αστρολογίας

"Έρμιππος ή περί αστρολογίας" εικάζεται ότι είναι αγνώστου συγγραφέως χειρόγραφο που σώζεται στη βιβλιοθήκη του Βατικανού.

Επεξήγηση όρων για τον μελετητή

Δυτικός: Για να κατανοηθεί ο όρος "πλανήτης ανατολικά ή δυτικά του Ήλιου" παραθέτουμε το εξής παράδειγμα: Ένας πλανήτης βρίσκεται ανατολικά του Ήλιου από τη στιγμή που σχηματίζει σύνοδο μαζί του, έως ότου έρθει σε αντίθεση με αυτόν. Αφού η αντίθεση ολοκληρωθεί και ενώ προχωρά ξανά για σύνοδο με τον Ήλιο, λέμε ότι ο πλανήτης βρίσκεται δυτικά του Ήλιου. Το ότι ένας πλανήτης βρίσκεται ανατολικά ή δυτικά του Ήλιου σημαίνει, λοιπόν, απλώς ότι ανατέλλει ή δύει πριν από τον Ήλιο. Με άλλα λόγια , μπορεί να γίνει ορατός πριν από την ανατολή του Ήλιου ή μετά τη δύση του, αντίστοιχα.

Εώος: Ονομάζεται ο πλανήτης που βρίσκεται τοποθετημένος κοντά στην Ανατολή (ωροσκόπος).



Επιθεωρώ: Ένας βαρύτερος (αργός) πλανήτης επιθεωρεί έναν ελαφρύτερο (γρήγορο), που έρχεται να σχηματίσει όψη μαζί του.



Αίρεση: Η λέξη αναφέρεται στις δύο ομάδες, στις οποίες κατανέμονται οι επτά πλανήτες: την πρωινή και την νυχτερινή ομάδα. Ο όρος αίρεσις αναφερόταν στην κατάσταση ένταξης ενός πλανήτη εντός ή εκτός της δικής του ομάδας. Ένας πλανήτης εντός ομάδας εκφράζει τις ιδιότητές του με πληρέστερο και αποτελεσματικότερο τρόπο από ό,τι αν ήταν εκτός ομάδας.



Ύπαυγος: Αναφέρεται σε έναν πλανήτη, ο οποίος, επειδή βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο, καθίσταται αόρατος, λόγω της μεγάλης φωτεινότητας που εκπέμπεται από τις ηλιακές ακτίνες. Οι Έλληνες όριζαν συνήθως την απόσταση ενός ύπαυγου πλανήτη στις 15 μοίρες εκατέρωθεν του Ήλιου. Ο όρος αντιστοιχεί στις σημερινές εκφράσεις "καμμένος πλανήτης" και "πλανήτης κάτω από τις ακτίνες του Ηλίου". Μαζί με την πολιορκία, το φαινόμενο του ύπαυγου πλανήτη θεωρείται από τις δυσμενέστερες επιρροές που ενδέχεται να συναντήσουμε σε έναν ωριαίο χάρτη.



Ωρονόμος: Ο Ωροσκόπος

Astrologus Anonymus Anni 379 Astrol., Fragmenta apotelesmatica. {4352.001}

5,1.

(196.) ρλεʹ. Ἀποτελέσματα τῆς τῶν ἀπλανῶν (1t)Έρμι

ἀστέρων ἐποχῆς. (2t)

Ἐὰν οὖν εὕρῃς ἐπὶ γενέσεως τὴν Σελήνην παραβάλλουσαν ἑνὶ τῶν (3)

λαμπρῶν καὶ ἐπισήμων ἀστέρων, τουτέστι περὶ τὰς ἰσομοιρίας αὐτῶν

οὖσαν, καὶ μάλιστα ἐὰν κατὰ τὸν ἄνεμον τὸν αὐτὸν τρέχῃ ἡ Σελήνη (5)

ὅνπερ καὶ ὁ λαμπρὸς ἀστήρ, ὃς σύνεγγύς ἐστι τῶν μοιρῶν αὐτῆς [τῆς

Σελήνης], μεγάλας καὶ λαμπρὰς καὶ ἐπιφανεστάτας καὶ εὐπόρους

ποιοῦσι τὰς γενέσεις. ὁμοίως καὶ ἐὰν ὡροσκοπῇ τις τῶν λαμπρῶν

ἀστέρων ἢ ἀνατέλλῃ κατὰ τὴν γεννητικὴν ὥραν ἢ πάλιν κατὰ κάθετον

ἐν τῷ μεσουρανήματι ἢ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων κέντρων εὑρεθῇ, ἐνδόξους (10)

καὶ πρακτικοὺς καὶ ἀρχικοὺς καὶ πολυπράκτους καὶ πολυκτήμονας

ἀποτελεῖ καὶ πόλεσιν ἢ χώραις γνωστοὺς ἢ φοβερούς, καὶ μάλιστα ἐν

ἐκείναις ταῖς χώραις δοξάζονται οἱ γεννώμενοι ἐν αἷς καὶ ἐπίκεινται

ἤτοι παρανατέλλουσιν οἱ λαμπροὶ τῶν ἀστέρων, ὅτε τις γεννᾶται,

καθὼς ὑποτέτακται ἐν τῷ πίνακι· ὡροσκοποῦντες οὖν ἢ μεσουρα- (15)

νοῦντες σχεδὸν ἀπὸ μὲν νέας ἡλικίας καὶ ἐν ταῖς ἰδίαις πόλεσιν τὰς

εὐτυχίας παρέχονται· ἐὰν δὲ ἐν τῷ δυτικῷ κέντρῳ εὑρεθῇ τις τῶν

ἀστέρων τῶν λαμπρῶν κατὰ τὴν γεννητικὴν ὥραν, ἐπὶ τῆς ξένης

μάλιστα καὶ περὶ τὴν μέσην ἡλικίαν τὴν εὐδαιμονίαν ἀποτελεῖ, καὶ

γάμον λαμπρὸν καὶ πλουσίων δίδωσι κληρονομίας διαφόρους διὰ (20)

προφάσεων μᾶλλον γυναικείων προσώπων· ἐὰν δὲ ἐν τῷ ὑπογείῳ

κέντρῳ εὑρεθῇ τις τῶν λαμπρῶν ἀστέρων κατὰ τὴν ἀποκυητικὴν ὥραν,

ἐπὶ τοῦ γήρως τὰς εὐτυχίας καὶ τὰς εὐδαιμονίας παρέχεται τῷ γεννω-

μένῳ, καὶ ἀπὸ παρακαταθηκῶν μεγάλων εὐτυχοῦσιν—ὁ γὰρ τόπος

ἀφανής ἐστι—, καὶ οἱ θάνατοι δὲ αὐτῶν ἐπίσημοι καὶ πολύγνωστοι (25)

γίνονται· ἀπὸ γὰρ τούτου τοῦ τόπου καὶ τὴν μετὰ θάνατον γένεσιν τοῦ

σώματος καταλαμβανόμεθα· καὶ ταῦτα μὲν εἰς τὸ περὶ τύχης ἀξιω-

(197.) ματικῆς εἴπομεν· καθόλου μὲν γὰρ πάντων ἀνθρώπων ὁ ἐν ἀνατολῇ

λαμπροῦ ἀστέρος γεννηθεὶς ἢ καὶ ἐπικέντρου τινὸς ὄντος καὶ τῆς

Σελήνης παραβαλλούσης, ὡς προείπομεν, ἑνί τινι τῶν λαμπρῶν καὶ

ἐπισήμων ἀστέρων κατὰ τὴν ἀποκυητικὴν ὥραν, λαμπρὸν καὶ περί-

βλεπτον βίον ἕξει. (5)

Μεγίστης δὲ οὔσης καὶ θαυμασιωτάτης καὶ πολυτρόπου τῆς φυσικῆς

αὐτῶν ἐνεργείας καὶ τῆς παρὰ τῶν τόπων ἀποτελουμένης διαφορᾶς,

ἀναγκαίως ἐκτιθέμεθα τὰς τετηρημένας ἀπὸ τῶν προγενεστέρων ἐπ’

αὐτῶν ἰδιοκρασίας· καθ’ ἣν γὰρ ἕκαστος ἀστὴρ τῶν ἀπλανῶν ἔχει

συνοικείωσιν πρὸς τοὺς πλάνητας καὶ πρὸς τὴν ὁμοιότροπον αὐτῶν (10)

κρᾶσιν, τὰ αὐτὰ καὶ δύναται καὶ ἀποτελεῖ ἕκαστος τοῖς πλανήταις, καθώς

φησι καὶ αὐτὸς ὁ συγγραφεύς· οὐ μόνον γὰρ τὴν τῶν εʹ ἀστέ-

ρων καὶ Ἡλίου καὶ Σελήνης μῖξιν πρὸς ἀλλήλους δεῖ σκοπεῖν, ἀλλὰ καὶ

πρὸς τοὺς τῆς αὐτῆς φύσεως κεκοινωνηκότας τῶν ἀπλανῶν κατὰ τὰς

τετηρημένας καὶ ἀποδεδειγμένας αὐτῶν καὶ ἐπιγεγραμμένας ἐν τῷ (15)

πίνακι συνοικειώσεις πρὸς τοὺς πλάνητας, καθάπερ τῶν ποιοτήτων

αὐτῶν τὰ αὐτὰ δυναμένων καὶ ἀποτελουσῶν. ταύτην δὲ τὴν ἀνάγνωσιν

εὕρομεν καὶ παρ’ ἄλλοις ὀλίγοις παντάπασι τῶν ἀρχαίων τὴν περὶ τῶν

ἀπλανῶν ἀστέρων, μάλιστα δὲ παρὰ τοῖς φιλοσοφήσασι περὶ τοῦτο τὸ

μέρος τῆς προγνώσεως καὶ περὶ τὴν θειοτάτην τῶν ἀριθμῶν ἐπιστήμην. (20)

οἵτινες τῶν παλαιῶν σποράδην μᾶλλον καὶ δυσερμηνεύτως ἐξέθεντο τὴν

τῶν φαινομένων γνῶσιν καὶ ποιότητα, ἡμεῖς δὲ μνήμην † ἑαυτοῖς βου-

λόμενοι καταλιπεῖν τοῖς ἀξίοις τῶν ἀστέρων μετηγάγομεν ἐκ τοῦ ἀστρο-

νομουμένου ὅσα χρήσιμα ἐξέθετο ὁ Πτολεμαῖος τῇ ἀστρονομικῇ

τέχνῃ, καὶ ἐφιλοκαλέσαμεν καὶ διετυπώσαμεν πρῶτοι καινοτέραν καὶ (25)

εὐεπίγνωστον διαγραφὴν πίνακος, πᾶσαν σοφίαν καὶ γνῶσιν τῶν

οὐρανίων <δεικνύντος> οὕτως·

(198.) Ἵνα δὲ μὴ πολυλογίᾳ χρησάμενοι δόξωμεν τὴν τοῦ πίνακος σαφή-

νειαν ἀμαυροῦν, ἀρξώμεθα λοιπὸν ἀποτελεῖν περὶ τῆς ἑκάστου τῶν

ἀπλανῶν ἀστέρων ποιητικῆς δυνάμεως, ἐπιγράψαντες ἐν τῷ πίνακι καὶ

πόσην μοῖραν ἕκαστος αὐτῶν ἐπέχει κατὰ μῆκος ὑπατείᾳ δὴ Ὀλυμ-

βρίου καὶ Αὐσονίου—διὰ τὸ κινεῖσθαι τοὺς ἀπλανεῖς ἐν ἔτεσιν (5)

ρʹ μοῖραν αʹ εἰς τὰ ἑπόμενα τῶν τροπικῶν σημείων, καθὼς ὁ θειότατος

Πτολεμαῖος ὑπέδειξεν—, ἐν ᾧ χρόνῳ καὶ ἡμεῖς συνετάξαμεν τήνδε

τὴν βίβλον· καὶ ποίας κράσεώς ἐστιν ἕκαστος αὐτῶν, καὶ ποῖον πλάτος

ἤτοι ἄνεμον ἐπέχει, πάντοτε ἐξεθέμεθα κατὰ τὴν αὐτοῦ παράδοσιν διὰ

τὸ μηδὲν παραλιπεῖν ἡμᾶς τῆς τοῦ πίνακος διδασκαλίας· λοιπὸν δὲ (10)

ἀρξώμεθα τῆς τοῦ πίνακος ὑφηγήσεως.

Ὅσοι τοίνυν τῶν ἀνθρώπων γεννῶνται ἀνατέλλοντος τοῦ Στάχυος,

τοῦ ἐπὶ τῆς ἀριστερᾶς χειρὸς τῆς Παρθένου λαμπροῦ ἀστέρος, ὅστις

ἐστὶν ἐπὶ τῆς κθʹ μοίρας τῆς Παρθένου ἐν αὐτῷ τῷ ζῳδιακῷ, ἢ πάλιν

ὡροσκοποῦντος τοῦ λαμπροῦ τῆς Λύρας ὃς παρανατέλλει τῇ κʹ μοίρᾳ (15)

τοῦ Τοξότου ἢ ὁμοίως ἀνατέλλοντος τοῦ ἐπὶ τοῦ στόματος τοῦ μεγά-

λου Ἰχθύος τοῦ ἐν τῷ νοτίῳ μέρει, ὃς παρανατέλλει τῇ ιʹ μοίρᾳ τοῦ

Ὑδροχόου, ἢ πάλιν ὁ λαμπρὸς τοῦ Ὄρνιθος ἐὰν ὡροσκοπῇ, ὃς παρανα-

τέλλει τῇ ιβʹ μοίρᾳ τοῦ Λέοντος, ἢ ὁ λαμπρὸς τοῦ βορείου Στεφάνου, ὃς

παρανατέλλει τῇ ιϛʹ μοίρᾳ τοῦ Ζυγοῦ, ἕκαστος αὐτῶν κράσεως ὢν τῆς (20)

Ἀφροδίτης καὶ τῆς τοῦ Ἑρμοῦ, εἰ ὡρονομῶν τύχῃ, ποιεῖ τοὺς οὕτω

γεννωμένους οὐ μόνον περιφανεῖς καὶ εὐπόρους καὶ ἐνδόξους ἀλλὰ καὶ

πολυμαθεῖς καὶ ἐμφιλοσόφους καὶ λογίους καὶ ποιητικοὺς καὶ ἐπιστή-

μονας καὶ εὐφυεῖς καὶ φιλομούσους καὶ φιλοτέχνους καὶ χρηστοήθεις

καὶ ἀπολαυστικοὺς καὶ τρυφεροδιαίτους καὶ εὐφροσύνους, συνε- (25)

τούς τε καὶ διανοητικούς, εὐεπιβόλους καὶ κατορθωτικοὺς καὶ σχεδὸν

αὐτοδιδάκτους καὶ καθόλου διὰ λόγων ἀρετὴν ἤτοι φρόνησιν δοξαζο-

μένους, ζηλωτὰς τῶν ἀρετῶν, εὐστόμους, ἐπιχαρεῖς τῷ λόγῳ, ἐρα-

σμίους καὶ εὐαρμόστους τοῖς ἤθεσι, σπουδαίους, κριτικούς, μεγαλό-

φρονας, ἐνίοτε δὲ καὶ πολυκοίνους καὶ εὐκινήτους περὶ τὰ ἀφροδίσια, (30)

ἐάνπερ καὶ ὁ Ἄρης ἀνατολικὸς ὢν ὑπὲρ γῆν ἐπιθεωρήσῃ ἕνα τούτων

(199.) τῶν τόπων ὡρονομοῦντα· ἐὰν δὲ ἐπίκεντρος εἴη ὁ Ἄρης, καὶ πράγμασι

περιπλέκονται γραπτῶν χάριν ἢ ἐπιθυμιῶν τινων, ἐὰν μάλιστα οὕτως

ὄντος τοῦ Ἄρεως <Ἑρμῆς> ὡρονομήσῃ· ἐὰν δὲ ἐν τῷ ὑπὸ γῆν τόπῳ

εὑρεθῶσιν ἥ τε Ἀφροδίτη καὶ ὁ Ἄρης ἑνὸς τούτων ὡρονομοῦντος, ἢ

καὶ ἐν τῷ δυτικῷ κέντρῳ, ἐκ τῶν ἐναντίων σώφρονας ποιοῦσι καὶ θεο- (5)

σεβεῖς ἢ ἐνεργεῖν μὴ δυναμένους ἐν τοῖς ἀφροδισίοις ἢ σπανοτέκνους ἢ

θηλυγόνους· μεγάλη γὰρ διαφορὰ γίνεται ἐκ τῆς πρὸς τὰ κέντρα θέσεως

τῆς Ἀφροδίτης καὶ τοῦ Ἄρεως.

Ἐὰν δὲ ὁ Κρόνος ἐπίδῃ τινὰ ἐξ αὐτῶν <τῶν> εʹ λαμπρῶν ἀστέρων

ὡρονομοῦντα, ἰατρικῆς ἔμπειροι γίνονται καὶ προγνῶσται, ἀποκρύ- (10)

φων τε βιβλίων ἢ τελετῶν πολυΐστορες· ἐὰν δὲ Ζεὺς ἐπιθεωρήσῃ

ὡρονομοῦντα ἕνα ὧν προεῖπον λαμπρῶν εʹ ἀστέρων, μείζονας τὰς

εὐτυχίας καὶ τὰς δόξας καὶ τὰς ἀρχὰς ἢ καὶ ἡγεμονίας παρέχεται. καὶ

ἐν αὐτοῖς δὲ τούτοις διαφορά τις τούτων συνοίσει· ὁ τοῦ Στάχυος

ποιεῖ ἱεροφάντας, ἱερεῖς μεγαλοτίμους ἢ φιλοσόφους ἢ τελετῶν τινων (15)

προφήτας καὶ μάλιστα τοὺς περὶ τὴν Ἑλλάδα γεννωμένους· καὶ ἐπὶ

θηλυκῶν δὲ γενέσεων οὗτος εὑρεθεὶς ποιεῖ ἱερείας Δήμητρος ἤτοι

Μητρὸς θεῶν ἢ Κόρης ἢ Ἴσιδος ἢ ἱεροφάντιδας ἢ μυστηρίων ἢ

τελετῶν εἰδήμονας ἢ ἐδεσμάτων τινῶν ἀπεχομένας καὶ διὰ θεῶν μεγά-

λως βοηθουμένας· ἐὰν δὲ ὡροσκοπῇ ἢ μεσουρανῇ ὁ ἐπὶ τοῦ βορείου (20)

Στεφάνου λαμπρός, ποιεῖ ἐνδόξους, στεφανηφόρους, ἀρχιερεῖς, βασι-

λέων φίλους καὶ τὸ σῶμα ἰσχυροὺς καὶ ὀνομαστοὺς γινομένους καὶ

παρὰ πολλῶν φιλουμένους. ἐὰν δὲ ὡροσκοπῇ ὁ ἐπὶ τοῦ νοτίου

Ἰχθύος, σπανοτέκνους ποιεῖ ἢ βραδυτέκνους ἢ θηλυγόνους ἢ ἀτέκνους,

λογίους δὲ μᾶλλον καὶ πάνυ εὐειδεῖς. (25)

Πηγή: T.L.G.