Έρμιππος: Περί αστρολογίας Γ' Μέρος

"Έρμιππος ή περί αστρολογίας" εικάζεται ότι είναι χειρόγραφο αγνώστου συγγραφέως, που σώζεται στη βιβλιοθήκη του Βατικανού. Το συγκεκριμένο απόσπασμα αναφέρεται στους απλανείς αστέρες, τους Ωροσκόπους και τους αστερισμούς.

Επεξήγηση όρων για τον μελετητή

Δυτικός: Για να κατανοηθεί ο όρος "πλανήτης ανατολικά ή δυτικά του Ήλιου" παραθέτουμε το εξής παράδειγμα: Ένας πλανήτης βρίσκεται ανατολικά του Ήλιου από τη στιγμή που σχηματίζει σύνοδο μαζί του, έως ότου έρθει σε αντίθεση με αυτόν. Αφού η αντίθεση ολοκληρωθεί και ενώ προχωρά ξανά για σύνοδο με τον Ήλιο, λέμε ότι ο πλανήτης βρίσκεται δυτικά του Ήλιου. Το ότι ένας πλανήτης βρίσκεται ανατολικά ή δυτικά του Ήλιου σημαίνει, λοιπόν, απλώς ότι ανατέλλει ή δύει πριν από τον Ήλιο. Με άλλα λόγια , μπορεί να γίνει ορατός πριν από την ανατολή του Ήλιου ή μετά τη δύση του, αντίστοιχα.

Εώος: Ονομάζεται ο πλανήτης που βρίσκεται τοποθετημένος κοντά στην Ανατολή (ωροσκόπος).



Επιθεωρώ: Ένας βαρύτερος (αργός) πλανήτης επιθεωρεί έναν ελαφρύτερο (γρήγορο), που έρχεται να σχηματίσει όψη μαζί του.



Αίρεση: Η λέξη αναφέρεται στις δύο ομάδες, στις οποίες κατανέμονται οι επτά πλανήτες: την πρωινή και την νυχτερινή ομάδα. Ο όρος αίρεσις αναφερόταν στην κατάσταση ένταξης ενός πλανήτη εντός ή εκτός της δικής του ομάδας. Ένας πλανήτης εντός ομάδας εκφράζει τις ιδιότητές του με πληρέστερο και αποτελεσματικότερο τρόπο από ό,τι αν ήταν εκτός ομάδας.



Ύπαυγος: Αναφέρεται σε έναν πλανήτη, ο οποίος, επειδή βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο, καθίσταται αόρατος, λόγω της μεγάλης φωτεινότητας που εκπέμπεται από τις ηλιακές ακτίνες. Οι Έλληνες όριζαν συνήθως την απόσταση ενός ύπαυγου πλανήτη στις 15 μοίρες εκατέρωθεν του Ήλιου. Ο όρος αντιστοιχεί στις σημερινές εκφράσεις "καμμένος πλανήτης" και "πλανήτης κάτω από τις ακτίνες του Ηλίου". Μαζί με την πολιορκία, το φαινόμενο του ύπαυγου πλανήτη θεωρείται από τις δυσμενέστερες επιρροές που ενδέχεται να συναντήσουμε σε έναν ωριαίο χάρτη.



Ωρονόμος: Ο Ωροσκόπος

Astrologus Anonymus Anni 379 Astrol., Fragmenta apotelesmatica. {4352.001}

5,1.

Ἐὰν δέ τις γεννηθῇ ὡροσκοποῦντος τοῦ ἐπὶ τῆς οὐρᾶς τοῦ Λέοντος (20)

λαμπροῦ, ὅς ἐστιν ἐπὶ τῆς κζʹ μοίρας τοῦ αὐτοῦ Λέοντος, ἢ τοῦ ἐπὶ τῆς

ὀσφύος αὐτοῦ, ὅστις ἐστὶν ἐπὶ τῆς ιζʹ μοίρας τοῦ αὐτοῦ, ἢ πάλιν ὡρο-

σκοποῦντος τοῦ λαμπροῦ τοῦ Ὕδρου, ὃς παρανατέλλει τῇ γʹ μοίρᾳ

τοῦ Λέοντος, κράσεως ὄντες τῆς τοῦ Κρόνου καὶ τῆς Ἀφροδίτης, ἀνα-

τέλλοντες ἐπὶ τῆς γεννητικῆς ὥρας ποιοῦσι τοὺς οὕτω γεννωμένους (25)

εὐτυχεῖς τε καὶ περικτήμονας καὶ περιφανεστάτους, ἐμπαθεῖς δὲ καὶ

αἰσχροποιοὺς ἢ μαλακολάλους, ἔτι δὲ καὶ φιλορχηστὰς καὶ κακοφήμους

δὲ περὶ τὰ ἀφροδίσια, προβαίνοντας δὲ τὴν ἡλικίαν ἱερωσυνῶν τινων

μεταλαμβάνοντας, διὰ θρησκείαν τινὰ θεϊκὴν ἢ ἐγκράτειαν τιμωμένους

καὶ ἐδεσμάτων τινῶν ἀπεχομένους καὶ βιβλίων τινῶν ἀπορρήτων εἰδή- (30)

(203.) μονας· γίνονται δὲ καὶ περὶ τὰ οὐράνια φιλόκαλοι, τοὺς δὲ ὀφθαλμοὺς

μᾶλλον ὑπογλαύκους ἢ χαροποὺς ἔχοντες, εὐειδεῖς δὲ ταῖς ὄψεσιν.

Καὶ ὁ λαμπρὸς δὲ τῶν Ὑάδων ἀνατέλλων ἐπὶ ἀποκυητικῆς ὥρας καὶ

κείμενος ἐν αὐτῷ τῷ ζῳδιακῷ κύκλῳ ἐπὶ τῆς ιεʹ μοίρας τοῦ Ταύρου

καὶ κράσεως ὢν τῆς τοῦ Ἄρεως καὶ <τῆς> Ἀφροδίτης καὶ ἐν οἴκῳ Ἀφρο- (5)

δίτης ὢν ποιεῖ τοὺς οὕτω γεννωμένους εὐτυχεῖς μὲν ἄγαν καὶ πλου-

σίους καὶ χώρας καὶ πόλεις ὑποτάσσοντας ἢ διοικοῦντας. ὥσπερ γὰρ

αὐτὸ τὸ ἄστρον καὶ ἡ θέσις τῶν Ὑάδων ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ καὶ πᾶσι

τοῖς ἀνθρώποις εὐεπίγνωστόν ἐστιν ἢ καὶ μᾶλλον φανερώτερον

ὑπάρχει, οὕτω καὶ οἱ γεννώμενοι ἀνατέλλοντος ἤτοι ὡροσκοποῦντος (10)

τοῦ λαμπροῦ τῶν Ὑάδων ἐνδοξότατοι καὶ περιφανέστατοι καὶ πλου-

σιώτεροι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων γίνονται. τὰ αὐτὰ δὲ ποιεῖ καὶ ὅταν

ἰσομοιρήσῃ τῇ Σελήνῃ ἐν τῷ παρανατέλλειν ἤτοι ὡροσκοπεῖν· μάλιστα

ἐπειδὴ οὗτος μόνος ὁ ἀστὴρ διπλῆν δύναμιν ἔχει τῶν ἄλλων ἀστέρων,

ἀνατέλλοντος γὰρ αὐτοῦ δύνει ὁ λαμπρὸς τοῦ Ἀντάρεως κατ’ ἰσομοι- (15)

ρίαν αὐτοῦ διάμετρον στάσιν κείμενος ἐπὶ τῆς ιεʹ μοίρας τοῦ Σκορπίου,

καὶ ἀμφότεροι ἐν αὐτῷ τῷ ζῳδιακῷ κύκλῳ εἰσίν. οὕτως μὲν οὖν καὶ

περὶ τὰ δυτικὰ μέρη τῆς οἰκουμένης καὶ περὶ τὰ ἀνατολικὰ καὶ περὶ τὰ

ἄλλα κλίματα δοξαστικὰ καὶ μεγάλα δύνανται.

Αὐτὸς δὲ ὁ τοῦ Ἀντάρεως κατ’ αὐτὸ τὸ κέντρον τὸ δῦνον εὑρισκό- (20)

μενος ἐν τῷ γαμοστολικῷ τόπῳ ποιεῖ, καθὼς ἐν ἀρχῇ προείπομεν, διὰ

γυναικείων προσώπων μεγάλας εὐτυχίας καὶ κληρονομίας· καὶ γὰρ αἱ

γυναῖκες τῶν οὕτως γεννωμένων περίβλεπτοι μὲν καὶ πάνυ πλούσιαι

γίνονται, οὐ πολυχρόνιοι δέ, ἐπειδὴ οὗτος ὁ Ἀντάρης εὐθέως δύνει,

ὡς προείπομεν, ἐν τῷ γαμοστολικῷ τόπῳ εὑρισκόμενος. ὁ δὲ λαμπρὸς (25)

τῶν Ὑάδων ὡροσκοπῶν καὶ ἔχων τὸ ποιητικὸν τῆς τοῦ Ἄρεως καὶ τῆς

Ἀφροδίτης ἐνεργείας ποιεῖ τοὺς οὕτω γεννωμένους περιθύμους καὶ

θερμοὺς πάνυ περὶ τὰς ἐπιθυμίας καὶ διαφόρως περὶ τὰ ἀφροδίσια·

φύσει γὰρ αὐτὸς ὁ τόπος τῶν Ὑάδων ἀνατέλλων ἤτοι ὡροσκοπῶν

ἀπὸ μοίρας ιαʹ ἕως ιεʹ ἐμπαθεῖς περὶ τὰς ἡδονὰς ποιεῖ καὶ ἐπισήμους (30)

μᾶλλον καὶ καλοτραχήλους.

Ταῦτα δὲ ἱκανῷ χρόνῳ ἀγρυπνήσαντες καὶ καμόντες εὕραμεν, ἐπειδὴ

πολλάκις ἐπὶ γενέσεων μηδεμιᾶς θεωρίας καλῆς εὑρισκομένης, μήτε

(204.) τῶν φωστήρων ἐπικέντρων ὄντων ἀλλὰ καὶ ἀποκλινάντων, [καὶ] μήτε

τῶν ἀγαθοποιῶν ἐπικέντρων ὄντων, μεγάλας καὶ εὐτυχεστάτας πάνυ

γενέσεις ὁρῶμεν, ἅσπερ ἐκτὸς τῶν συνανατελλόντων τοῖς κέντροις ἢ τῇ

Σελήνῃ λαμπρῶν ἀστέρων οὐ κατελαβόμεθα· ταύτης γὰρ ἕνεκα τῆς

αἰτίας καὶ τὴν διαφορὰν καὶ τὴν ἐνέργειαν τῶν λαμπρῶν καὶ ἐπισήμων (5)

ἀστέρων ἐξεθέμεθα, πλὴν ἑνὸς μόνου τοῦ Κανώβου, διὰ τὸ νοτιώτερον

αὐτὸν εἶναι πάνυ καὶ σχεδὸν μὴ φαίνεσθαι ἐν τούτοις τοῖς μέρεσιν,

ζητήσας ἐν τῷ διὰ Ῥώμης κλίματι.

Ἡμεῖς μὲν οὖν τῇ τοῦ θειοτάτου Πτολεμαίου διδασκαλίᾳ ἀκολου-

θήσαντες ἐτολμήσαμεν ἀπογράφεσθαι μὲν περὶ τῆς ἐνεργείας καὶ τῆς (10)

ποιότητος τῶν λʹ λαμπρῶν ἀστέρων· ἵνα δὲ μνησθῶμεν καὶ τῶν πρὸ

αὐτοῦ γραψάντων περὶ τῆς τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων <φάσεως> καὶ περὶ

τῆς τῶν παρανατελλόντων δυνάμεως ταῦτα παρεκτιθέμεθα· Βαβυλώ-

νιοι μὲν οὖν καὶ Χαλδαῖοι σχεδὸν πρῶτοι ἐφεῦρον τὴν τῶν φαινομέ-

νων γνῶσιν, καθὼς ἔγνωμεν ἐκ τῶν προγενεστέρων ἡμῶν. ἱστοροῦσι (15)

γὰρ οὗτοι καὶ Ἀπολλώνιον τὸν Μύνδιον καὶ Ἀρτεμίδωρον ***

συνέγραψε δὲ καὶ περὶ αὐτῶν ὁ Βηρωσὸς καὶ οἱ ἐφεξῆς. καὶ τῶν

ἡμετέρων δὲ οἱ πρόγονοι τῶν Αἰγυπτίων ἐμνήσθησαν καὶ ἀπετέλεσαν

περὶ αὐτῶν· ἐξ ὧν πρῶτος ἐγένετο Ἑρμῆς καὶ ἔγραψεν ἐν τοῖς κοσμι-

κοῖς ἀποτελέσμασι περὶ τῆς τοῦ Κυνὸς ἐπιτολῆς, καὶ ὁ Νεχαώ τε καὶ (20)

ὁ Κερασφόρος καὶ ὁ Πετόσιρις καὶ ὁ Νεχεψὼ καὶ ἄλλοι τινὲς ἀπὸ

διαφόρων κλιμάτων ἔγραψαν περὶ αὐτῶν καὶ μάλιστα ὁ Τιμαῖος καὶ

(205.) <ὁ> Ἀσκλατίων· ἀπὸ δὲ τούτων τῶν συγγραφέων ὠφεληθέντες οἱ

μεταγενέστεροι αὐτῶν ἐτήρησαν ἐν διαφόροις τόποις καὶ πολλοῖς τὰς

ἀνατολὰς καὶ τὰς δύσεις καὶ τὰς ἄλλας αὐτῶν ἐπισημειώσεις, ἃς

ποιοῦνται ἐν ὁποίῳ δήποτε κλίματι, καὶ ἀνεγράψαντο τὸ ποιητικὸν τῆς

ἐνεργείας αὐτῶν σχεδὸν καθ’ ἡμέραν, Μέτων μὲν καὶ Ἀπολλινάριος (5)

καὶ Εὐκτήμων ἐν Ἀθήναις καὶ Δοσίθεός τε ἐν Ἰωνίᾳ καὶ Κάλιπ-

πος ἐν Ἑλλησπόντῳ καὶ φίλιππος ἐν Πελοποννήσῳ καὶ Φωκίδι καὶ

Λοκρίδι, Ἵππαρχός τε ἐν Βιθυνίᾳ· καὶ φέρονται ἐν ἑκάστῳ τῶν

προειρημένων ἀνδρῶν συντάγματα περὶ τῆς τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων

<δυνάμεως καὶ> τοῦ ποιητικοῦ τῆς ἐνεργείας αὐτῶν· εἰ οὖν τὰς τῶν (10)

ἀέρων κράσεις ποσῶς τρέπουσιν ἀνατολὰς ποιούμενοι καὶ τὰς ἄλλας

φάσεις, μειζόνως ἄρα καὶ εἰς ἡμᾶς ἐνεργεῖν δύνανται καὶ μεγάλας εὐτυ-

\χίας καὶ ἐναντιώσεις παρέχεσθαι, ἐνίοτε καὶ θανάτους κατὰ τὰς τῶν

ἀφετῶν κολλήσεις. καὶ Ἀντίοχος δὲ καὶ Βάλης καὶ Ἀντίγονος

καὶ Ἡραΐσκος καὶ ἄλλοι τινὲς πολλὰ καὶ διάφορα ἔγραψαν περὶ τῆς (15)

δυνάμεως αὐτῶν, καθὼς ἔγκειται ἐν τοῖς συγγράμμασιν αὐτῶν, καὶ

Σεραπίων δὲ καὶ μετ’ αὐτὸν Πτολεμαῖος γινόμενος ἀπετέλεσε περὶ

αὐτῶν. ἀλλ’ οὐδεὶς ὧν προεῖπον ἀνδρῶν, μετήγαγεν ἐκ τοῦ ἀστρονο-

(206.) μουμένου τὰς νῦν αὐτῶν οὔσας ἐποχὰς οὐδὲ τὸ ποιητικὸν τῆς κράσεως

αὐτῶν.

Πηγή: T.L.G.