Pedro Almodovar – Ο σκηνοθέτης της cult γοητείας
από την Κατερίνα Σαλωνίκη
Σαν σήμερα 24/9/1951 στις 10.00 το βράδυ στο Almagro της Ισπανίας, γεννήθηκε ο εντυπωσιακός σκηνοθέτης Pedro Almodovar. Ανατρεπτικός, πολύμορφος, βαθιά εσωστρεφής και παράλληλα ανοιχτόμυαλος, εκκεντρικός αλλά και αντικοινωνικός και ασυμβίβαστος.
Η μητέρα του είχε αναλάβει να γράφει την αλληλογραφία των αγράμματων γειτόνων της. Ο μικρός Πέδρο διαβάζοντας τις απαντήσεις, παρατήρησε ότι αρκετές φορές η μητέρα του παραποιούσε το πραγματικό τους περιεχόμενο, προσθέτοντας με τη φαντασία της και άλλα στοιχεία τα οποία ήξερε πως θα ευχαριστούσαν τον παραλήπτη.
Στην αρχή έκρινε την πρωτοβουλία της μητέρας του ως απαράδεκτη, σύντομα όμως κατάλαβε πως «Η πραγματικότητα χρειάζεται μια πινελιά φαντασίας για να γίνεται καλύτερη».
Μορφώθηκε αυστηρά με δασκάλους φραγκισκανούς μοναχούς και βιώνοντας την θρησκοληπτική τους καταπίεση, απομακρύνθηκε διαπαντός από την πίστη στο Θεό. Επίσης αναφέρεται πως υπέστη και σεξουαλική κακοποίηση.
Ως αντίβαρο και εκδίκηση, γίνεται τακτικός θαμώνας των σινεμά λατρεύοντας τις ταινίες.
Στα 16 του μετακομίζει φτωχός και μόνος στη Μαδρίτη να σπουδάσει κινηματογράφο σε μια εποχή που η δικτατορία του «Φράνκο» έβαζε λουκέτο στην Εθνική κινηματογραφική Σχολή.
Δούλεψε σε πολλές δουλειές κρατώντας ζωντανό το όνειρό του ώσπου αγόρασε την πρώτη του κάμερα «super 8».
Οι περιπλανήσεις του στα σοκάκια και στις γειτονιές της Μαδρίτης, καθώς και οι δύσκολες συνθήκες επιβίωσής του εκεί, αποθήκευαν στο νου εικόνες που μάζευε ολοένα και πιο πολύ.
Σιγά σιγά έφτιαχνε κόμικς για κάποια underground έντυπα και πάρα πολλά μικρά φιλμάκια με τη γνωστή cult ιδιαιτερότητά του.
Νιώθοντας ξεκομμένος από τις ομάδες στις οποίες σύμφωνα με βασικούς κινηματογραφικούς κανόνες θα έπρεπε να είναι ενταγμένος, περιπλανιόνταν συνεχώς μόνος.
Δοκίμασε ένα ντουέτο-παρωδία του punk-glam-rock και προσχωρεί στο Rock n’ Roll κίνημα “Movida Madrilena”, ηχογραφώντας και παίζοντας σε συναυλίες.Ούτε στιγμή όμως δεν σταμάτησε να παράγει εικόνες γράφοντας ιστορίες...
Χρειάστηκε πολύς κόπος και ένας ολόκληρος χρόνος για να προκύψει η ταινία «Η Πέπι, η Λούσι και τ' άλλα κορίτσια» το 1980. Η έλλειψη μέσων και πόρων οδήγησε σε μια πρωτοφανή για τα τοπικά δεδομένα ελευθερία έκφρασης και δημιουργικότητας.
«Όταν μια ταινία έχει λάθη θεωρείται κακή, όταν έχει άπειρα λάθη θεωρείται ταινία με άποψη».
Αυτό ήταν η απαρχή της καριέρας του που από εκείνη τη στιγμή άρχισε να απογειώνεται. Ακολούθησαν ταινίες όπως ο «Λαβύρινθος του πάθους» το 1982, όπου ντεμπουτάρει ο Αντόνιο Μπαντέρας.
Στις «Αμαρτωλές καλόγριες» δείχνει την κριτική του θέση απέναντι στην θρησκεία , την κακοποίηση των γυναικών στο γάμο, αλλά και την κακοποίηση μικρών αγοριών από την παρωδία του μοναχισμού και τους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας.
Ακολούθησαν δεκάδες ταινίες, οι οποίες εκτός από χρήματα του προσέθεσαν και ωριμότητα.
Γνωρίστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα του Ισπανικού κινηματογράφου περνώντας από τις ταινίες του δίνοντας και την αριστουργηματική «Όλα για την μητέρα μου» το 1999, μια ταινία που προέκυψε από τη στενή και καθοριστική σχέση με τη μητέρα του που η φιγούρα της πλαισιώνει τις περισσότερες ταινίες του δείχνοντας έτσι ευγνωμοσύνη όπως λέει ο ίδιος για την αγάπη που αισθάνεται για τη γυναίκα.
Το αγαπημένο του κινηματογραφικό είδος το μελόδραμα, το ξεδίπλωσε με έναν μοναδικό τρόπο σφραγίζοντας την τέχνη του.
Ξεχωρίζοντας από άλλους σκηνοθέτες με στοιχεία όπως η γυναίκα σε όλες τις εκδοχές της και η αισθητική των χρωμάτων των τόσο έντονων και προκλητικών, που προέτρεπαν το μάτι να διαστέλλεται και το συντηρητισμό να συστέλλεται.
Συνηθίζει να δουλεύει με τις ίδιες ηθοποιούς, τις οποίες βλέπουμε να πρωταγωνιστούν στις ταινίες του με μούσες του όπως η Κάρμεν Μάουρα, Σεσίλια Ροθ, Μαρίσα Παρέδες, Πενέλοπε Κρουζ, Τσους Λαμπρεάβε.
Η παρουσία ανδρών στις ταινίες του είναι πολύ διακριτική και σε κάποιες σχεδόν ανύπαρκτη.
Επίσης δεν παρέλειψε να αναδείξει την εξέλιξη της χώρας του, τη σκοτεινιά της καθολικής δικτατορίας του Φράνκο που κράτησε 40 χρόνια, την πτώση της, αλλά και την εξέλιξη της Ισπανίας σε ένα δημοκρατικό κράτος.
Ζυγός με ωροσκόπο Δίδυμο και Σελήνη στον Καρκίνο
Αισθητική, ευστροφία και ευαισθησία, τρία συστατικά που χαρακτηρίζουν το φαινόμενο που λέγεται «Almodovar».
Στο χάρτη του αποτυπώνονται όλες οι πτυχές της ζωής του, που βρήκαν τη λυτρωτική διέξοδο της τέχνης του κινηματογράφου.
Ο κυβερνήτης του μεσουρανήματος Ουρανός σε σύνοδο με τη Σελήνη στον Καρκίνο, σχηματίζει όψη ΤΑΥ τετραγώνου με τον Δία από τον Κριό και τον Ποσειδώνα από το Ζυγό. Όλος αυτός ο σχηματισμός παραπέμπει στις ακρότητες που περιλαμβάνει στις ταινίες του με έναν εκκεντρικό και παράλληλα καθόλου απαξιωτικό τρόπο.
Επίσης από αυτόν τον καθοριστικό σχηματισμό πηγάζει η ιδιαίτερη αισθητική με τα χρώματα και τα διακοσμητικά στοιχεία, καθώς και οι σκοτεινές και σοκαριστικές σκηνές, που παραπλανούν το συναίσθημα, ενώ παράλληλα το εξάπτουν.
Η παρουσία 4 πλανητών στον 5ο οίκο με τον Ερμή κυβερνήτη του ωροσκόπου να τον κυβερνά και να οικοθετείται εκεί, σε εξάγωνο με τη σύνοδο Σελήνης – Ουρανού, δηλαδή οι κυβερνήτες του μεσουρανήματος και του 5ου σε αρμονική όψη, δείχνουν πως η ζωή του θα εκφράζονταν μέσα από την τέχνη και η τέχνη του μέσα από το επάγγελμά του.
Η σύνοδος Ήλιου – Κρόνου στον 5ο οίκο και η αντίθεση Κρόνου – Δία δηλώνουν την ταλαιπωρία και τα εμπόδια στην πορεία του.
Η σχέση με τη μητέρα του, μπορεί να είναι απόρροια της σκληρής φύσης του ανδρικού προτύπου στη ζωή του.
Η Σελήνη του στον Καρκίνο προκαλεί ένα συναισθηματικό δέσιμο το οποίο εντείνεται και γίνεται κάπως θολό με τη σύνοδό της με Ουρανό και το τετράγωνο με τον Ποσειδώνα, μεταφέροντάς το με τον τρόπο του στις ταινίες. Με τον Ποσειδώνα στον 5ο οίκο, βλέπουμε έναν τρυφερό σκηνοθέτη με χαοτικά συναισθήματα που διοχετεύονται σε ένα ψυχαναγκαστικό δράμα.
Η σκληρή σύνοδος Άρη – Πλούτωνα στο Λέοντα στον 4ο οίκο της οικογένειας, με τον Άρη να κυβερνά τον 12ο οίκο που σχετίζεται με τους παπάδες και τη θρησκεία, μπορεί να εξηγήσει εν μέρη τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη.
Ο Almodovar είναι ένας σκηνοθέτης που δεν φέρνει στις αίθουσες τεράστιες εισπρακτικές επιτυχίες χωρίς να τον νοιάζει καθόλου, συνεχίζει όμως να διχάζει κοινό και κριτικούς, έχει κερδίσει ένα Οσκαρ και εξακολουθεί να δίνει ταινίες διαφορετικές, αντισυμβατικές και ευαίσθητες.
Ένας σκηνοθέτης που έχει φανατικό κοινό αλλά και ενάντιους, που μάζεψε τις εμπειρίες του σε μια γωνιά της ύπαρξης ονειρευόμενος να τις κάνει ταινίες, ντύνοντάς τις με τα μαγικά χρώματα της δικής του ιδιοσυγκρασίας.