Μπέρτολτ Μπρεχτ - Τι να τον κάνω το σκοπό σου; Η στάση σου μου αρκεί!
Σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ιατρική και επιστρατεύτηκε ως νοσοκόμος στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
από την Κατερίνα Σαλωνίκη
Ο πατέρας του επικού θεάτρου, ο αντιμιλιταριστής συγγραφέας και ποιητής, γεννήθηκε σαν σήμερα στις 10/2/1898 στις 4.30 το πρωί, στο Augsburg της Γερμανίας.
Το Υδροχοϊκό διορατικό του πνεύμα παραμένει επίκαιρο στους αιώνες, βιώνοντας ξανά στους καιρούς μας, τα λόγια των ποιημάτων του.
«Το άδικο βαδίζει σήμερα με σταθερό βήμα.
Οι καταπιεστές προετοιμάζουν τα επόμενα δέκα χιλιάδες χρόνια.
Η βία διαβεβαιώνει: έτσι όπως είναι η κατάσταση, έτσι θα μείνει.
Καμιά φωνή δεν ακούγεται, πέρα από τη φωνή του εξουσιαστή.
Και στις αγορές φωνάζει η εκμετάλλευση: τώρα μόλις αρχίζω».
Σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ιατρική και επιστρατεύτηκε ως νοσοκόμος στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρχίζει να γράφει ποιήματα και θεατρικά.
Το 1933, με την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία, αυτοεξορίστηκε μέχρι το 1948.
Περιπλανήθηκε σε πολλές χώρες με τον ωροσκόπο του στον Τοξότη και χάραξε την πανανθρώπινη μνήμη με τα αποφθέγματα της φιλειρηνικής Σελήνης του στο Ζυγό.
Καταδίκασε τον πόλεμο και εμπνεύστηκε μέσα από τη μαρξιστική φιλοσοφία, γράφοντας το περίφημο εγκώμιο για τον κομμουνισμό. «Δεν είναι παραφροσύνη, μα το τέλος της παραφροσύνης. Δεν είναι χάος, μα τάξη. Είναι το απλό, που δεν είναι δύσκολο να γίνει».
Το αριστούργημά του «Η όπερα της πεντάρας» σε μουσική Κουρτ Βαϊλ, έγινε ταινία και έχει επιλεγεί χιλιάδες φορές για παραστάσεις ανά τον κόσμο, ενώ όλα του τα θεατρικά συνεχίζουν να τιμώνται, ακατάλυτα στο χρόνο.
Το δραματικό θέατρο που υπηρέτησε, έμεινε στην ιστορία ως επικό, συνδυάζοντας το θέατρο με την επιστήμη και το διδακτικό μεγαλείο των ηθικών συλλογισμών.
Ο Μπρεχτ φιλοξένησε πολλές ιδιότητες μέσα σε μια μόνο ύπαρξη, ήταν αναμορφωτής, μέγας πειραματιστής, δραματουργός, ποιητής, αντιστασιακός, εμπνευστής καλλιτεχνικών δρώμενων, και πάνω απ’ όλα ευλαβικός θεατής όλων.
Απεχθάνονταν τον πόλεμο για αυτό και αντιπαθούσε τη μουσική του Μπετόβεν, λέγοντας αφοπλιστικά πως η μουσική του θυμίζει πάντα πίνακες από μάχες, που ο Μπετόβεν επαναλάμβανε πάνω στο χαρτί της μουσικής. Αντίθετα αγαπούσε τη μουσική των Μπαχ και Μότσαρτ.
Γι’ αυτόν η μουσική είχε άλλη αξία και έπρεπε να εκφράζει τον απλό λαό. Απέρριπτε τόσο απόλυτα ορισμένα είδη μουσικής, που επινόησε μια παραλλαγή της σύνθεσης, την οποία ονόμαζε «μισουκή».
Αντιπαθούσε τη μουσική που παράγεται τελετουργικά σε μεγάλες αίθουσες συναυλιών από φιλόπονους κυρίους με φράκα, όπως έλεγε χαρακτηριστικά.
Άφησε πίσω του ένα τεράστιο έργο και έζησε τη ζωή του παράγοντας ανθρωπιά, γνώση και ηθική.
Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τρία παιδιά.
Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή το Υδροχοϊκό του πνεύμα ξεπηδά σε όλες του τις απόπειρες κατά βάση θεωρητικές, που ο ωροσκόπος Τοξότης τις φιλοσοφούσε χωρίς άγχος και θυμό.
«Άκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε. Απ' αυτό βγάζω το συμπέρασμα πως είσαστε εκατομμυριούχοι. Το μέλλον σας είναι σιγουρεμένο - το βλέπετε μπροστά σας σ' άπλετο φως. Φρόντισαν οι γονείς σας για να μη σκοντάψουνε τα πόδια σας σε πέτρα».
Οι εξπρεσιονιστικές του επιρροές του αναδείκνυαν μια άλλη του πλευρά, γεμάτη αγάπη και αισθησιασμό. «Ποτέ δε σε είχα αγαπήσει τόσο πολύ, όπως εκείνο το δείλι που σε άφησα. Με κατάπιε το βαθυγάλαζο δάσος».
Η σύνοδος Σελήνης – Δία στον 9ο οίκο τον ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου, δίνοντας την ευκαιρία στην φιλειρηνική του Σελήνη στο Ζυγό, να διαμορφώσει τις ιδανικές συνθήκες, ώστε να ξεδιπλώσει τη συμπονετική και καλόκαρδη φύση του. Το εξάγωνο της Σελήνης με τον κυβερνήτη του ζωδίου του Ουρανό, καθιέρωσε τους νεωτερισμούς και τις πρωτότυπες ιδέες, που περιέβαλλαν τους θεατρικούς του αυτοσχεδιασμούς, ορίζοντας και την άποψή του.
Ο Μπρεχτ δεν έμεινε ποτέ εκτεθειμένος απέναντι σε κάθε αντιεξουσιαστική θεωρία του, αφού ο Δίας κυβερνήτης του ωροσκόπου σε εξάγωνο με τον Κρόνο υπέγραφε και την ευρύτατη αναγνώριση του έργου του, που χαρακτηρίζονταν από φιλανθρωπική, ανιδιοτελή και έντιμη διάθεση.
Εκείνο όμως που απογείωσε την ύπαρξή του και την καθιέρωσε στην παγκόσμια συνείδηση, είναι η σύνοδος της Αφροδίτης στον Υδροχόο, κυβερνήτη του μεσουρανήματος (αναγνώριση, καθιέρωση) και του 5ου οίκου (ταλέντα, χόμπι δραστηριότητες), σε σύνοδο με Ήλιο και σε τρίγωνο με Ποσειδώνα και Πλούτωνα.
Καθιέρωσε ένα δικό του σύμπαν, τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν γινόμενα τραγούδια και η Μπρεχτική αύρα εξαπλώθηκε σαν μύθος.
Ο Ποσειδώνας κυβερνήτης του 3ου οίκου (γραπτός λόγος, διανόηση) έδωσε συμπαντική έμπνευση μέσα από το αέρινο τρίγωνο με τον Ήλιο και την Αφροδίτη, κάνοντάς τον έναν εκλεπτυσμένο καλλιτέχνη, ενώ η μουσική είχε λόγο ύπαρξης, μόνο αν ήταν ρομαντική και νοσταλγική.
Με το τρίγωνο Ήλιου- Αφροδίτης με τον Πλούτωνα, διείσδυσε στις ιδεολογικές του αντιπαραθέσεις, κάνοντάς τις τέχνη και μεταδίδοντάς τις βαθιά στους ανθρώπους. Ιδιαίτερα γοητευτικός και μαγνητικός άνθρωπος, γνώριζε τη διαχείριση των προσόντων του τόσο καλά, ώστε να γίνει κοινωνικά αποδεκτός όχι μόνο από αριστερούς, αλλά από κάθε τάξη και ιδεολογία.
Η σύνοδος Ερμή – Άρη στον Αιγόκερω, εξηγεί τις αντιπάθειες και τις ενστάσεις που είχε γύρω από τη μουσική και από το θέατρο, γινόμενος καυστικός και δεικτικός, ενώ παράλληλα είχε την ευελιξία να μεταπηδά στις τέχνες, φιλοδοξώντας να τις κατακτήσει με τον δικό του τρόπο.
Το φαινόμενο Μπρεχτ, δεν παγιδεύτηκε στην σκληρή αντίθεση Κρόνου – Πλούτωνα και παρά την άκαμπτη στάση που δίνει αυτός ο σχηματισμός, ξεπέρασε τον σκόπελο των συγκρούσεων.
Χωρίς ποτέ να αποχωριστεί τους στοχασμούς και το πούρο του, μετέτρεψε το θέατρο και τη μουσική σε συναισθηματική κάθαρση, συνοψίζοντας την ιδεολογία του σε άλλη μια μεγαλειώδη σκέψη. «Όποιος δεν μοιράστηκε την πάλη, θα μοιραστεί την ήττα».