Ιωάννης Καποδίστριας – Ο Ιδρυτής της Σύγχρονης Ελλάδος
από το Β. Παπαδολιά
Με αφορμή το τελευταίο μας δημοσίευμα για τα μοτίβα του γενέθλιου χάρτη της Ελλάδας και ενόψει της έλευσης της γιορτής της ανεξαρτησίας μας ένα ερέθισμα μας δημιουργήθηκε για να εξετάσουμε στην πορεία των ημερών και μέχρι τις 25 Μαρτίου κάποιες προσωπικότητες που επηρέασαν την Ελληνική Ιστορία και διαμόρφωσαν το Σύγχρονο Ελληνικό Κράτος. Θα ξεκινήσουμε την παρουσίαση αυτή δικαιωματικά από την καταλυτική για την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους μορφή του Ιωάννη Καποδίστρια.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1776 (κατά άλλους 11/2) στην Κέρκυρα. Θεωρητικά θα έπρεπε να μετατρέψουμε την ημερομηνία γέννησης του στο νέο ημερολόγιο, ωστόσο, από τις πηγές του Διαδικτύου δε μας είναι σαφές, αν οι ημερομηνίες αυτές έχουν ήδη μετατραπεί. Πράγματι σε άλλες πηγές αναφέρεται ως ημερομηνία γέννησης η 31η Ιανουαρίου, που παραπέμπει στο ότι η 10η Φεβρουαρίου είναι η διορθωμένη. Αν συγκρίνουμε τους δύο γενέθλιους χάρτες (τον ένα για 22 Φεβρουαρίου θεωρώντας ότι η 10/2 είναι με το παλιό ημερολόγιο και το άλλον με την 10/2 αυτούσια), βρίσκουμε στον πρώτο χάρτη τον μετέπειτα Κυβερνήτη της Ελλάδος να είναι Ιχθύς με Σελήνη πιθανότατα στον Κριό, στοιχεία που δεν ταιριάζουν απόλυτα στην ιδιοσυγκρασία του.
Αντίθετα ο μη διορθωμένος χάρτης τον δίνει Υδροχόο με Σελήνη στο Ζυγό σε σύνοδο με τον Κρόνο, στοιχεία που τόσο η ευγενής καταγωγή του όσο και η ταύτιση του με την Υδροχοϊκή Κυβέρνηση του χάρτη της Ελλάδας θεωρούμε ότι τον αναδεικνύουν ως το σωστό. Η διαφορά μεταξύ 10ης και 11ης Φεβρουαρίου δεν αλλάζει σημαντικά τα πράγματα, καθώς απλά εισάγει την Σελήνη του στο Σκορπιό, θέση, που δεν είναι και απίθανη και πιθανόν να αξίζει να μελετηθεί ειδικά σε συνάρτηση με τη μυστική διπλωματική δράση του.
Και στις δύο περιπτώσεις πάντως η Αφροδίτη στον Αιγόκερω ήταν αυτή που του έδωσε υψηλές γνωριμίες. Δεν είναι τυχαίο ότι από το 1816 ως το 1822 υπήρξε υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας (δεν ξέρω αν συνειδητοποιούμε τη σημασία της θέσης, το υψηλότερο τέτοιο αξίωμα που έφτασε ένας Έλληνας τελευταία ήταν η θέση του υπευθύνου προσωπικού γραφείου του Bill Clinton από τον George Stefanopoulos).
Βέβαια, η έρευνα της ιστορίας θα δείξει ότι η οικογένεια του Καποδίστρια είχε ιταλική καταγωγή ( το όνομα του προέρχεται από το Capo d’ Istria αν και η μητέρα του ήταν ελληνίδα κερκυραία) και εξελληνίστηκε μόνο όταν μετοίκησε από την περιοχή της Σλοβενίας (τότε Βενετική) στην (επίσης τότε βενετική) Κέρκυρα. Άλλες πηγές πάλι αναφέρουν ότι η οικογένεια του είχε βυζαντινή καταγωγή, πριν καταλήξει στην Ιστορία με συμμετοχή σε διάφορους επαναστατικούς αγώνες (αναφέρεται π.χ. η εξαγορά Κρητών αιχμαλώτων από την Κωνσταντινούπολη μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους το 1669).
Ο ίδιος ο Καποδίστριας δεν ήταν φρέσκος στη διοργάνωση κρατών. Η σύνοδος Σελήνης Κρόνου στο χάρτη του σε τρίγωνο με τον Ήλιο τον έκανε ιδανικό οργανωτή και Κυβερνήτη. Το πείραμα της Ελλάδας το είχε επαναλάβει στα Επτάνησα, όπου μεταξύ του 1799 και του 1803 ιδρύθηκε και η λειτούργησε η Επτανησιακή Πολιτεία υπό ρωσο-τουρκική κηδεμονία. Από τότε ως υπουργός στην αρχή και Καγκελάριος στη συνέχεια προώθησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και δημοκρατικό Σύνταγμα μέχρι που τα νησιά ανακαταλήφθηκαν από τους Γάλλους το 1807.
Κάτι που ίσως δεν ξέρουμε είναι ότι ο Καποδίστριας δε γνωρίστηκε με τους Αρματολούς μετά την Επανάσταση. Ήταν εκείνος, που ως επίτροπος της Λευκάδας, το 1807 οργάνωσε την άμυνα της Λευκάδας απέναντι στην επίθεση του Αλή Πασά, ανέθεσε στον εξόριστο εκεί Κολοκοτρώνη πειρατικές επιδρομές εναντίον των Τούρκων για την προστασία του νησιού αλλά και διοργάνωσε τη «συνάντηση της Λευκάδας», όπου μαζεύτηκαν μυστικά όλοι οι Πρωτοκλέφτες και οι Αρματολοί της Ελλάδας υπό τη σκέπη της Φιλικής Εταιρίας για να οργανώσουν την Επανάσταση.
Με τη συμβολή του Καποδίστρια ήταν που εκλέχθηκε αρχιστράτηγος των Κλεφτών ο Αντώνης Κατσαντώνης. Ίσως, αν η ασθένεια δε χτυπούσε τον Κατσαντώνη, που είχε στην πράξη απελευθερώσει ήδη τη μισή Στερεά και δεν τον συλλάμβανε ο Αλή Πασάς η Ελληνική Ιστορία να είχε γραφτεί διαφορετικά. Ήταν η δεύτερη φορά που οι Τούρκοι απέτρεπαν Επανάσταση μετά την επιδρομή του Αλή Πασά στο Σούλι το 1803-4 και τη σφαγή των Κολοκοτρωναίων στην Πελοπόννησο την ίδια περίοδο.
Η απελευθερωμένη Ελλάδα πάντως όμως όπως θα δούμε παρακάτω δεν είχε δυστυχώς μεγάλη σχέση με την Επτανησιακή Πολιτεία των εκλεπτυσμένων σπουδασμένων στην Ιταλία αριστοκρατών σε μία πολιτεία νησιών, που δε γνώρισε ποτέ τούρκικη κατοχή. Και η έλευση του Καποδίστρια «στην έδρα» των Κλεφτών θα έβαζε τη σχέση τους σε νέα ισορροπία. Κι ο ίδιος, παρά τα όσα είπαμε πιο πάνω για τον Κρόνο, δεν έπαυε να είναι Υδροχόος, έχοντας μάλιστα και τετράγωνο Ερμή/Άρη με Ουρανό, πράγμα που δεν του επέτρεπε να έχει πάντα τη δυνατότητα να πειθαρχεί τη δράση και τη σκέψη του.
Ωστόσο, αν όλα αυτά έγιναν σε ηλικία 25 χρονών, ο Καποδίστριας δεν είχε συμβάλλει ακόμη τα μέγιστα στην Ευρωπαϊκή Πολιτική. Ως ανεπίσημος πρεσβευτής της Ρωσίας (στην ουσία Κατάσκοπος) στην Ελβετία ήταν αυτός που στην ουσία εισηγήθηκε το Σύνταγμα των Καντονίων και την αυστηρή της ουδετερότητα, την οποία αναγνώρισαν οι Μεγάλες Δυνάμεις. Στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1815 ήταν ο μόνος που σήκωσε κεφάλι στον Μέττερνιχ και επέμεινε η Γαλλία να μη διαμελιστεί και να μείνει ενιαία με βασιλική κεφαλή, ως αντίπαλο δέος της Αυστρίας.
Η δράση του πάντως στην ευρωπαϊκή πολιτική ήταν αυτή που το 1816 έκανε τον Τσάρος να τον κάνει Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Το 1822 ο Καποδίστριας αναγκάστηκε να παραιτηθεί ωστόσο, γιατί παρά τις προσπάθειες του ο Τσάρος δεν υποστήριξε την Ελληνική Επανάσταση. Έτσι ήρθε σε δύσκολη θέση και πήγε στη Γενεύη από όπου προσπάθησε να υποστηρίξει το Ελληνικό Ζήτημα (αναλογίες βλέπουμε και με άλλους πολιτικούς που αργότερα ήταν στον Εθνικό Διχασμό είτε στη Δικτατορία προσπαθούσαν να βοηθήσουν τη χώρα από το εξωτερικό).
Η έλευση του Καποδίστρια στο Ναύπλιο θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να είναι και η ημερομηνία του γενέθλιου Ωροσκοπίου της Ελλάδας. Ανάλογη της επιστροφής του Καραμανλή από το Παρίσι (που αντιμετωπίζεται ως το Ωροσκόπιο Αποκατάστασης της Δημοκρατίας) ή της έλευσης του Βενιζέλου στην Αθήνα από το Θέρισο.
Η ημερομηνία ήταν 7 Ιανουαρίου 1828 (19 Ιανουαρίου με το νέο ημερολόγιο, αλλά σε κάποιες πηγές αναφέρεται ως 18). Και πάλι έχουμε δύο χάρτες.
Και στους δύο χάρτες ο Ήλιος στον Αιγόκερω εγκαθιστούσε μία συντηρητική κυβέρνηση (αν το πάρουμε ως ωροσκόπιο κυβέρνησης) που σε σύνοδο με τον Ουρανό όμως αναμενόταν να φέρει επαναστατικές αλλαγές στην οργάνωση των τότε Ελλήνων. Η Σελήνη είναι πιθανότατα στον Υδροχόο, δηλώνοντας ημέρα απελευθέρωσης και όντας σε διέλευση από τον Ήλιο του κυβερνήτη.
Άρης και Δίας στο Σκορπιό ευνοούσαν τη στρατιωτική αναδιοργάνωση, που κατάφερε ο Καποδίστριας, όμως παράλληλα σε τετράγωνο με τη σύνοδο Σελήνης/Αφροδίτη της ημέρας έδειξαν τη σύγκρουση Στρατού και Λαϊκού Αισθήματος, ή ακόμη και τη σύγκρουση Οπλαρχηγών και Κυβερνήτη.
Την ημέρα της δολοφονίας του στις 9ης Οκτωβρίου 1831, ο Άρης βρισκόταν στην 21η μοίρα, σε τετράγωνο με τον Ήλιο του, άλλη μία ένδειξη ότι η ημερομηνία της 9ης Οκτωβρίου είναι μάλλον κι αυτή διορθωμένη, όπως εμφανίζεται στις πηγές. Αυτό θα πρέπει να μας προβληματίσει και γενικότερα για τις περιπτώσεις που μπορούμε τελικά να μετατρέπουμε ημερομηνίες με ασφάλεια στο Νέο Ημερολόγιο.
Το πρόβλημα της Κυβέρνησης του όσον αφορά το έργο που επέτυχε ωστόσο ήταν η σύνοδος Ερμή/Ποσειδώνα στον Αιγόκερω, που σε αντίθεση με τον Κρόνο έδειξε την διάψευση των προσδοκιών και των μεγάλων σχεδίων. Δεν είναι τυχαίο το ότι ευνόησε συγγενείς και ημετέρους συμπατριώτες του από την Επτάνησο, αναδεικνυόμενος ίσως σε κάπως λιγότερος των περιστάσεων, όταν ήρθε εκείνη η κρίσιμη ώρα να αναλάβει πραγματικά την τύχη της χώρας.
Όπως και να έχει το πράγμα, ο Καποδίστριας ήταν μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στο ξεκίνημα του Ελληνικού Κράτους. Πολιτισμένος και Φιλελεύθερος στη νεότητα του, πιο Αυταρχικός και Μυστικοπαθής όταν πέρασε πια τα σαράντα και ήρθε στην Ελλάδα, επηρέασε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη συλλογική μνήμη της Ελλάδας, η οποία μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα δεν τόλμησε να αναρτήσει ανδριάντα του, είτε θεωρώντας τον εξοβελιστέο, είτε επειδή δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει το τραύμα της δολοφονίας του. Ανάλογα τραύματα έζησε η χώρα άλλωστε και με την Αριστερά αλλά και τον Εθνικό Διχασμό.
Τέλος αξίζει ίσως να σημειωθεί ότι το ωροσκόπιο της πρώτης πραγματικής κυβέρνησης της Ελλάδας ίσως και να κρύβει στοιχεία για τη χώρα μας που δεν έχουμε υποψιαστεί. Ειδικά η σύνοδος Άρη /Δία και η αντίθεση Ερμή/Ποσειδώνα με Κρόνο είναι ίσως όψεις που δεν αναδεικνύονται ιδιαίτερα στο χάρτη που οι περισσότεροι ως τώρα χρησιμοποιούμε. Σε κάθε περίπτωση αξίζει κάποιας ιδιαίτερης μελέτης.
Σημειώσεις ιστορικού περιεχομένου:
Αξίζει πέρα από τα αστρολογικά δεδομένα του χάρτη του Καποδίστρια να δούμε κάποτε επιστημονικά ποια ήταν πραγματικά η συμβολή του στην ανεξαρτησία της Σύγχρονης Ελλάδας. Αποσπάσματα όπως το παρακάτω από σχετικό άρθρο του συγγραφέα Πάτροκλου Χατζηαλεξάνδρου, που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Peri-Grafis, αξίζει να μελετηθούν, γιατί αποκαλύπτουν μία άλλη εικόνα για την Ιστορία μας.
«Πρώτη κίνησή του στη Βιέννη ήταν η συγκρότηση της Φιλομούσου Εταιρείας, στην οποία πέτυχε να εντάξει ως μέλος και τον ίδιο τον Τσάρο. Δημιούργησεν έτσι, ένα φορέα νόμιμο, μέσα από τον οποίο μπορούσαν να δραστηριοποιούνται οι Έλληνες για τον Σκοπό, αλλά και να συλλέγουν χρήματα για τις τεράστιες μελλοντικές ανάγκες του αγώνα σ' ένα «νόμιμο ταμείο». Δεύτερο βήμα ήταν η δημιουργία του "παράνομου" μηχανισμού της Φιλικής Εταιρείας, που θα διοργάνωνε τον στρατό της Επανάστασης. Η αποστολή ανατέθηκε στους Τσακάλωφ και Σκουφά, που απευθύνθηκαν στις λαϊκές τάξεις. Η Φιλική Εταιρεία, όπως είπαμε, είχεν αόρατη Αρχή, αλλά όχι αρχηγό. Όλων όμως, τα βλέμματα ήταν στραμμένα στον Καποδίστρια. Αν πρέπει η Αρχή να αποκτήσει πρόσωπα, αυτά ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Δ. Ρώμας, ο Ιγνάτιος και κάτω απ' αυτούς ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Αντώνιος Κομιζόπουλος εκ Φιλιππουπόλεως, έμπορος στη Μόσχα, ο 'Ανθιμος Γαζής, ο Παναγιώτης Σέκερης, ο Νικόλαος Παξιμάδης Ιωαννίτης, μεγαλέμπορος στη Μόσχα κι ίσως κι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Οι Κομιζόπουλος και Παξιμάδης ανέλαβαν το έργο της συγκρότησης του επαναστατικού μηχανισμού μακράν του Καποδίστρια κι αυτοί στρατολόγησαν τους Σκουφά και Τσακάλωφ. Ο ρόλος του Σέκερη είναι επίσης σημαντικός, αφού οι Σπηλιάδης κι Αναγνωσταράς δούλευαν στην επιχείρηση του.
…Το πόσο συνδυάζεται μ' αυτή τη στρατηγική λογική, η επίσημη εκδοχή για την οργάνωση της επανάστασης από τρεις απλούς λαϊκούς Έλληνες μετανάστες, είναι ένα αξιοπρόσεκτο ερώτημα. Ο μόνος Έλληνας που 'τανε σε θέση να σχεδιάσει αυτές τις κινήσεις, γιατί γνώριζε τα γεωπολιτικά δεδομένα, τις εξελίξεις στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις και που μπορούσε να επηρεάσει τη διεθνή πολιτική, ήταν ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, Υπουργός επί των Εξωτερικών του Τσάρου Αλεξάνδρου Α' από το 1815 ως το 1822.
… Η κύρια επαναστατική προσπάθεια έγινε στην Πελοπόννησο. Πριν, εκδηλώθηκαν δυο αντιπερισπασμοί. Ο πρώτος στην Ήπειρο, με την επανάσταση του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων, που θέλησε να γίνει ανεξάρτητος ηγεμόνας από τον Σουλτάνο κι ο δεύτερος στη Μολδοβλαχία, με το κίνημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη το Φεβρουάριο του 1821 (Που σύμφωνα με την επίσημη ιστορία κήρυξε τότε την ελληνική επανάσταση στο Ιάσιο).
…Ξέρουμε ήδη, ποιος σκέφθηκε τους δύο αντιπερισπασμούς και ποιος και γιατί επέλεξε την Πελοπόννησο ως κύρια εστία της Επανάστασης. Ξέρουμε και με ποιους μηχανισμούς (Ιγνάτιος, πνευματικός ηγέτης Σουλιωτών) πείστηκαν οι Τζαβελαίοι κι οι Μποτσαραίοι να συμπολεμήσουν με τον σφαγέα των Σουλιωτών Αλή-Πασά. Ξέρουμε ακόμα, από τα αρχεία της αυστριακής μυστικής αστυνομίας, ότι ο Γεώργιος Σταύρου, συνεργάτης του Καποδίστρια, ήταν ο μυστικός εκπρόσωπος του Αλή στη Βιέννη. Αυτό είναι ένα από τα κλειδιά για να καταλάβουμε την Επανάσταση του Αλή-Πασά.»
---
Με λίγα λόγια ίσως κάποια στιγμή η επίσημη Ιστορία να κατανοήσει ότι στην ουσία ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ο ιθύνων νους της Ελληνικής Επανάστασης και στην ουσία ο Ιδρυτής της Σύγχρονης Ελλάδας.
Πηγές:
- Πάτροκλος Χατζηαλεξάνδρου, Καποδίστριας Ιωάννης: Ο ιδρυτής της Ελλάδας,
- Ioannis Kapodistrias, Wikipedia
- Ιωάννης Καποδίστριας, Ελληνική Wikipedia,