Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ – Έφυγε ο «Mister Dayton»

από τον Βασίλη Παπαδολιά

Από τους ιέρακες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής - από την πλευρά των Δημοκρατικών – ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ έφυγε ξαφνικά από τη ζωή μετά από καρδιακό επεισόδιο που του συνέβη προ ολίγων ημερών. Γεννημένος στις 24 Απριλίου του 1941 στο ζώδιο του Ταύρου, αλλά με αστρικό Κριό όπως θα έλεγε και ο συνάδελφος Γιάννης Ριζόπουλος (και με Σελήνη στον Κριό όπως θα έλεγα κι εγώ), αφιέρωσε όπως πολλοί Ταύροι τη ζωή του σε «Κριαρίσια« θέματα, όπως οι πολεμικές επιχειρήσεις ή η επιθετική επιχειρηματικότητα. Σχετικά απρόβλεπτος και δυναμικός λειτούργησε επανειλημμένα στην πράξη το γενέθλιο τετράγωνο ανάμεσα στον Άρη και τον Κρόνο, μια όψη που συσχετιζόμενη με τη διπλωματία, παραπέμπει σε αν μη τι άλλο σκληρές διαπραγματεύσεις. Στον κόσμο έγινε ευρύτερα γνωστός από τη μεσολάβηση του στη Γιουγκοσλαβική κρίση το 1995 που έφερε τη συνθήκη του Ντέιτον και τερμάτισε τον πόλεμο στη Βοσνία.
Μάλιστα η μοίρα τα ‘φερε έτσι ώστε να φύγει από τη ζωή ακριβώς 15 χρόνια μετά από την επίσημη υπογραφή της συνθήκης στο Παρίσι (14 Δεκεμβρίου 1995).

Γεννημένος από γονείς πρόσφυγες εβραϊκής καταγωγής (κοινό σημείο επαφής με την υπουργό εξωτερικών επί Κλίντον Μαντλίν Ολμπράιτ), ο Χόλμπρουκ ξεκίνησε την καριέρα του νωρίς όταν ήδη σε ηλικία 21 ετών κατατάχτηκε στο πολιτικό προσωπικό υποστήριξης της κυβέρνησης του Βιετνάμ. Σε ηλικία 24 ετών προσκαλούνταν ήδη από τον τότε πρόεδρο Λύντον Τζόνσον σε ομάδα εμπειρογνωμώνων για την ασιατική χώρα. Το 1970 υπηρέτησε στο Μαρόκο ως μέλος της ειρηνευτικής αποστολής, ενώ από το 1972 ως το 1976 διηύθυνε το περιοδικό Foreign Policy, αλλά αρθρογραφούσε και στο Newsweek. Από το 1977 ως το 1981 και επί προεδρίας του Τζίμμυ Κάρτερ υπηρέτησε ως βοηθός υπουργός εξωτερικών για θέματα Νοτιοανατολογικής Ασίας, όπου ενεπλάκη μεταξύ άλλων και στην κρίση του Ανατολικού Τιμόρ.

Στο χάρτη της γέννησης του παρατηρούμε τη στενή σύνοδο Ήλιου/ Αφροδίτης σε τετράγωνο με τον Πλούτωνα αλλά και τη σύνοδο Δία/Ουρανού στον Ταύρο, σε τρίγωνο με τον Ποσειδώνα, όψεις που σε συνδυασμό με τη «γείωση» του Κρόνου, του έδωσαν την ικανότητα αφενός χειρισμού διπλωματικών κρίσεων (με διαπραγματεύσεις και παζάρια συχνά πίσω από τις κάμερες), αφετέρου τον ενθάρρυναν να κινηθεί «αναθεωρητικά» στη διεθνή πολιτική, αντί να προσπαθεί να διατηρεί το status quo. Παράλληλα τον ενέπλεξαν σε βάθος σε οικονομικές δραστηριότητες, που επίσης δεν ήταν πάντα διαφανείς και ενδεχομένως σε δραστηριότητες «επιθετικών» οικονομικών, σαν αυτά που δημιούργησαν τις φούσκες των στεγαστικών δανείων. Το έναυσμα δόθηκε το 1980-1 από την αντίθεση του Ουρανού με τη γενέθλια θέση του, η οποία άλλαξε το ρυθμό και τον έθεσε εκτός κυβερνητικών κλιμακίων.
Μεταξύ 1981 και 1993 με την κυριαρχία του Ρεμπουμπλικάνων χάνεται από το διπλωματικό προσκήνιο και ασχολείται με τις επενδύσεις και το χρηματιστήριο. Γίνεται γενικός διευθυντής της Lehman Brothers, όνομα που δεν θα μπορέσουμε να ξεχάσουμε στο άμεσο τουλάχιστον μέλλον, ενώ μεταξύ 2001 και 2008 είναι μέλος του Δ.Σ. της AIG μίας ακόμη εταιρίας που ενεπλάκη πολύ βαθιά στα σκάνδαλα των φουσκωμένων στεγαστικών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Από το 1993 επιστρέφει ως πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στη Γερμανία, ενώ από το 1994 ως το 1996 γίνεται βοηθός υπουργός εξωτερικών, αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα, θέση που τον βρήκε και η αποστολή διαμεσολάβησης στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.

Την 21η Νοεμβρίου 1995 όταν μονογράφεται η συμφωνία του Ντέιτον ο διελαύνων Δίας αλλά και ο Άρης κάνουν τρίγωνο με το γενέθλιο Ερμή του, σηματοδοτώντας μια επιτυχία, η οποία ωστόσο ήρθε μόνον ύστερα από την πλήρη ...εφαρμογή του τετραγώνου Άρη-Κρόνου (λέγεται ότι για να αναγκάσει τους διαπραγματευόμενους να φτάσουν σε συμπέρασμα έκλεισε τις πόρτες και τους απαγόρευε την έξοδο). Παράλληλα, ο Ποσειδώνας σε τρίγωνο με τον Ουρανό του σιγοντάρει την αναθεωρητική του διάθεση (ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι επενέβη «μαχητικά» στη σύγκρουση όταν σε επίσκεψη του ως ιδιώτης το 1992 στη Βοσνία διαπίστωσε το – παρόμοιο με των δικών του γονιών - δράμα των προσφύγων).
Από την άλλη η επίτευξη της ειρηνευτικής συμφωνίας ήρθε σε μία ευρύτερη περίοδο που ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας επιβεβαίωναν τη λειτουργικότητα τους στο γενέθλιο χάρτη του Χόλμπρουκ, σχηματίζοντας μια σύνοδο μεταξύ τους αλλά και τρίγωνα με τις γενέθλιες θέσεις τους. Για την ιστορία οι τρεις εμπλεκόμενοι Πρόεδροι (Μιλόσεβιτς, Τούτζμαν και Ιζετμπέγκοβιτς) έβαλαν την υπογραφή τους την ημέρα που ο Κρόνος επέστρεφε στην ορθόδρομη πορεία του και βέβαια κάτω από την υψηλή επιστασία του Πλούτωνα (σε σύνοδο με τον Ήλιο), ο οποίος επιβεβαίωσε με τη σειρά του την έναρξη μιας νέας εποχής αλλά και τις «υπόγειες διαδρομές» του αρχιτέκτονα της συμφωνίας. Γιατί ένας ενεργός διπλωμάτης με τετράγωνο Ήλιου-Πλούτωνα στο γενέθλιο χάρτη του, είθισται να διαθέτει εκτός από τις πολιτικές του ικανότητες και ισχυρές διασυνδέσεις με μυστικά κέντρα εξουσίας.

Από το 1997, αν και τυπικά ιδιωτεύει και εργάζεται για την τράπεζα Credit Suisse First Boston, στην ουσία συνεχίζει να αντιπροσωπεύει τις ΗΠΑ σε πολύ κρίσιμες αποστολές, όπως στη μεσολάβηση του στη σύγκρουση του UCK (του απελευθερωτικού στρατού του Κοσσόβου) με την κυβέρνηση της Σερβίας. Λέγεται άλλωστε ότι ήταν εκείνος που ουσιαστικά αναγνώρισε το Κόσσοβο από τη στιγμή που δέχτηκε να είναι επίσημος συνομιλητής του UCK. Ήταν επίσης εκείνο που μετέφερε στον τότε πρόεδρο της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς το τελεσίγραφο των Ηνωμένων Πολιτειών για τον τερματισμό του πολέμου προς αποφυγή των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ (που τελικά δεν αποφεύχθηκαν).
Μεταξύ 1999 και 2000 γίνεται αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Έθνη, όπου επέδειξε μία δραστηριότητα στις κρίσεις στην Αφρική, αλλά συνέβαλε και στη μείωση της συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών στον προϋπολογισμό του Οργανισμού.
Εν κατακλείδι θα λέγαμε ότι έχοντας στενές σχέσεις με τους Δημοκρατικούς και το λεγόμενο εβραϊκό λόμπυ της Ανατολικής Ακτής ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ κατάφερε να αφήσει τη σφραγίδα του στην εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών σε πολλές παγκόσμιες κρίσεις με αποκορύφωμα την κρίση της Γιουγκοσλαβίας. Δυστυχώς, αν και με μεγάλο διπλωματικό κύρος στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι περισσότεροι σε όλο τον κόσμο θα τον θυμούνται ως ένα γεράκι των Ηνωμένων Πολιτειών με στενές επαφές με οικονομικά συμφέροντα και με πιθανή συμμετοχή στη δημιουργία των σκανδάλων και των υπερβολών που οδήγησαν στη σημερινή οικονομική κρίση.