Pina Bausch-Χορογραφώντας τις αντιθέσεις
από την Κατερίνα Σαλωνίκη
Πριν 2 χρόνια έφυγε από τη ζωή η σπουδαία Γερμανίδα χορογράφος και χορεύτρια, Pina Bausch, που συνέπαιρνε με τις εμφανίσεις και το έργο της.
Έκτοτε, τα αφιερώματα σε Ελλάδα και εξωτερικό δεν έχουν τέλος, με το αδιάλειπτο ενδιαφέρον του κοινού να στοιχειοθετεί τους λόγους που θα έπρεπε να την κρατήσουν κοντά μας.
Με αφορμή την επαναληπτική προβολή του αφιερώματος στη μεγάλη χορεύτρια που διοργανώνει το Ινστιτούτο Γκαίτε στις 25 Μαΐου ξεδιπλώνουμε το βιογραφικό και αστρολογικό της πορτρέτο.
Η εκδήλωση είναι αφιερωμένη στις ταινίες «Αναζητώντας τον χορό - Το διαφορετικό θέατρο της Pina Bausch (1993), «Cafe Mueller» (1987) και « Ιεροτελεστία της Άνοιξης» (1978).
Άρχισε χορό σε πολύ μικρή ηλικία, τον σπούδασε στα 15 της χρόνια με τεράστια επιτυχία και από τότε αφιερώθηκε στην αγάπη της γι’ αυτόν.
Καλλιτεχνική Διευθύντρια και χορογράφος του “Tanztheater Wuppertal Pina Bausch company”, στο «Βούπερταλ» αποτελώντας ένα θέατρο του οποίου το ρεπερτόριο περιλαμβάνει πολλές εντελώς πρωτότυπες χορογραφίες, έχοντας περιοδεύσει σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η Bausch άσκησε μεγάλη επιρροή στην ανάπτυξη και διάδοση του χοροθεάτρου.
Η δουλειά της χαρακτηρίζονταν από το «πάντρεμα» του χιούμορ με τη λύπη και τη σχέση του θηλυκού με το αρσενικό.
Τα κομμάτια της αποτελούνται από μικρές ενότητες διαλόγου και δράσης, σουρεαλιστικού χαρακτήρα.
Το 2008 παρουσίασε τον Ορφέα και Ευρυδίκη στην Επίδαυρο.
Πένθος, Bία, Eιρήνη, Θάνατος ήταν τα ονόματα που έδωσε στις 4 ενότητες της παράστασης.
Οι κινήσεις της, ώστε να εκφράσει τον πόνο και τη θλίψη του ερωτευμένου Ορφέα, ήταν πραγματικά αξέχαστες αν όχι ανεπανάληπτες.
Με αυτές τις μοναδικές εύθραυστες κινήσεις της, που όλες οι χορεύτριες μπορεί να έχουν αλλά ο τρόπος κίνησης είναι που μαγεύει, καθήλωνε τους θεατές μετά τις παραστάσεις, που δεν χρειάζονταν να συζητήσουν καν για το αναμφισβήτητο μεγαλείο που αντίκριζαν.
Η προσωπική της ζωή ήταν δραματική και γλυκόπικρη, όπως ακριβώς και το καλλιτεχνικό της ύφος. Παντρεύτηκε τον Rolf Borzik που έχασε το 1980, και ένα χρόνο μετά απέκτησε ένα γιο με τον Χιλιανό ποιητή και καθηγητή Ronald Kay.
Η ίδια έφυγε από καρδιακό επεισόδιο κι ενώ ήδη της είχαν διαγνώσει καρκίνο.
Αρχικά μοιάζει με ένα τραγικά ειρωνικό παιχνίδι της ζωής, που έχει πάρει τις τελεσίδικες αποφάσεις της αλλά η Pina Bausch απέδειξε ότι κι αυτό θα γινόταν τελικά με τον δικό της τρόπο....
Γεννημένη στις 27/7/1940 στις 6.45 το πρωί στο Solingen της Γερμανίας, είχε έναν αστρολογικό χάρτη εντυπωσιακών ιδιαιτεροτήτων.
Η φλογερή αυτή Λιονταρίνα με ωροσκόπο στο Λέοντα και Σελήνη στο γήινο ζώδιο του Ταύρου, ήταν μία αμαζόνα των χορευτικών δρώμενων και όχι μόνο.
Με Άρη επίσης στο Λέοντα στον ωροσκόπο, κυβερνήτη του μεσουρανήματος, σε τετράγωνο με Κρόνο (κυβερνήτης 6ου) και Δία (κυβερνήτης 5ου) οικοθετημένους στον 10ο οίκο, δεν χωράει αμφιβολία πως αυτή η γυναίκα ήταν προορισμένη να αναρριχηθεί με κόπο στις κορυφές της δόξας, αλλά παράλληλα με αισιοδοξία και τόλμη.
Το γκάζι του Άρη στο Λέοντα εναλλάσσονταν με το φρένο του Κρόνου και ξανά την ταχύτητα που προέτρεπε ο Δίας, δημιουργώντας διαδοχικές τάσεις περιορισμού και ανάπτυξης, σκληρότητας και γενναιοδωρίας.
Κι όλη αυτή η ενέργεια, όπως συμβαίνει μέσα στην ψυχή κάθε δημιουργού, πλημμύρισε την σκηνή βρίσκοντας διεξόδους στον σουρεαλισμό του Ουρανού και βέβαια στις εξπρεσιονιστικές εκφάνσεις του Άρη. Ο δυναμικός πλανήτης συνδέεται άμεσα με το συγκεκριμένο ύφος σε κάθε μορφή τέχνης και στην περίπτωση της Pina Bausch, μιας λειτουργού του περίφημου Tanztheater, μεταστοιχείωσε με τον καλύτερο τρόπο την αγγελική ευαισθησία του Ποσειδώνα, ο οποίος ισορροπούσε αριστοτεχνικά ακριβώς πάνω στην ακμή του 3ου οίκου.
Το τετράγωνο του με την Αφροδίτη είναι μια μάλλον τυπική ένδειξη μιας ψυχής που βαδίζει στα σύννεφα, τρυγώντας την αισθαντικότητα του ονείρου, ενώ η παρουσία των Δεσμών της Σελήνης στον άξονα 3ου-9ου σηματοδότησε την συνολική πορεία της Γερμανίδας χορογράφου στην λεωφόρο της καλλιτεχνικής έκφρασης.
Το τετράγωνο της Σελήνης με τον Ερμή και το εξάγωνο με την Αφροδίτη, βοήθησαν στην ιεράρχηση των αντιξοοτήτων και στην έκφρασή της στην τέχνη.
Παράλληλα το εξάγωνο Ερμή – Ουρανού, απογείωνε την τεχνική στη δουλειά της, ανακαλύπτοντας και υιοθετώντας ιδιαίτερες και πρωτότυπες δημιουργίες, ενώ το εξάγωνο με τον Ποσειδώνα προσέδιδε τη μαγεία του διαφορετικού και του βαθυστόχαστου.
Καταδικασμένη να βιώνει τον πόνο που αφήνει πίσω του το τέλος καταστάσεων, πάλεψε σαν τον Διγενή στα μαρμαρένια αλώνια, με το Εγώ της να κοντράρει το αναπόφευκτο.
Το σκληρό τετράγωνο της Σελήνης με τον Πλούτωνα και η σύνοδος του Ήλιου με τον Πλούτωνα στον 12ο οίκο, αλλά και το τετράγωνο Ήλιου – Σελήνης, της έδιναν μια μαγνητική προσωπικότητα και μια ατσάλινη δύναμη, αντίβαρο στην βασανιστική μέγγενη των όψεων των φωτοδοτών με τον Πλούτωνα.
Ένα ωροσκόπιο στο οποίο το ψυχολογικό κόστος έχει τόσο όγκο, όσο και το ταλέντο της, που αν δεν έβρισκε διέξοδο στο χορό, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μην την καταστήσει δέσμια των αντιφατικών της συναισθημάτων και λειτουργιών, με τόσο τονισμένο 12ο οίκο.
Το πείσμα, η δύναμη, η ένταση, η αισιοδοξία αλλά και ο διχασμός, η λύπη, η εσωστρέφεια, η απομόνωση ήταν έντονα στην προσωπικότητά της και η συσσώρευση όλων αυτών των αντιφατικών χαρακτηριστικών συντέλεσαν στον ξαφνικό θάνατό της.
Κατά κάποιο τρόπο δραπέτευσε από την μοίρα της φεύγοντας από τη ζωή όχι με τον τρόπο που θα ήθελε ο Πλούτωνας της αλλά με μια έξοδο αντάξια του Άρη της.