Ο Αριστοτέλης και η επιστροφή στα θρανία

Όπως κάθε Φθινόπωρο, άλλη μία σχολική χρονιά είναι έτοιμη να ξεκινήσει, σηματοδοτώντας ουσιαστικά για όλους τους μαθητές αλλά και τους γονείς τους το τέλος των ανέμελων ημερών των καλοκαιρινών διακοπών.

Με την ευκαιρία της επιστροφής των μαθητών στα θρανία, ας δούμε πώς αντιλαμβανόταν το θέμα της εκπαίδευσης, ένας από τους μεγαλύτερους Αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους, ο Αριστοτέλης, ο οποίος σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο πιστεύει ότι:

«τριῶν ἔφη δεῖν παιδείᾳ, φύσεως, μαθήσεως, ἀσκήσεως.»

Παρατηρούμε δηλαδή, ότι ο Αριστοτέλης ως προς το θέμα της απόκτησης μιας ολοκληρωμένης και ουσιαστικής εκπαίδευσης, θεωρεί ότι απαιτούνται απαραιτήτως από τους μαθητές, τρεις διαφορετικές ικανότητες:

1.Η έμφυτη ικανότητα του μαθητή,

2.Η μελέτη του μαθητή και τέλος

3.Η εξάσκησή του.

Είναι προφανές, ότι στην εποχή της Αρχαίας Ελλάδας, το θέμα της εκπαίδευσης διακρίνεται από μία μέγιστη σοβαρότητα και μεθοδικότητα, όπως επίσης και από απολύτως συγκεκριμένες εσωτερικές δομές, έτσι που να επιτρέπουν σε έναν μαθητή να αποδώσει το μέγιστο των ικανοτήτων του.

Επιπλέον, ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι το θέμα της παιδείας είναι το σοβαρότερο θέμα με το οποίο μπορεί να ασχοληθεί ένας Άνθρωπος κατά την διάρκεια όχι μόνο των μαθητικών του χρόνων, αλλά και κατά την διάρκεια ολόκληρης της ζωής του. Πιστεύει δηλαδή σε αυτό που ονομάζουμε σήμερα «διά βίου μάθηση».

ἐρωτηθεὶς τίνι διαφέρουσιν οἱ πεπαιδευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων, "ὅσῳ,"
εἶπεν, "οἱ ζῶντες τῶν τεθνεώτων."

Όταν ο Αριστοτέλης ρωτήθηκε σε τι διαφέρουν οι καλλιεργημένοι άνθρωποι από τους ακαλλιέργητους, είπε ότι διαφέρουν τόσο, ΟΣΟ ΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ!

τὴν παιδείαν ἔλεγεν ἐν μὲν ταῖς εὐτυχίαις εἶναι κόσμον,

Όσον αφορά στο θέμα της σωστής εκπαίδευσης, έλεγε ότι:

Σε μία περίοδο ευτυχίας, ο Άνθρωπος που έχει αποκτήσει σωστή εκπαίδευση, θα πρέπει να θεωρείται ότι φοράει ένα ακριβό κόσμημα.

Αυτό σημαίνει ότι ένας σωστά εκπαιδευμένος Άνθρωπος, διαθέτει ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. Μέσω της γενικότερης συμπεριφοράς του, ξεχωρίζει από όλους τους άλλους ανθρώπους, ακριβώς σαν κάποιον που φοράει ένα ακριβό και εντυπωσιακό κόσμημα, κάτι που γίνεται αμέσως αντιληπτό από τους άλλους με την πρώτη ματιά.

Επομένως όπως εντυπωσιαζόμαστε από ένα ακριβό κόσμημα, με τον ίδιο τρόπο εντυπωσιαζόμαστε και από την γενικότερη συμπεριφορά και εκπαίδευση ενός σωστά εκπαιδευμένου Ανθρώπου, ο οποίος διαθέτει την λάμψη της γνώσης!

ἐν δὲ ταῖς ἀτυχίαις καταφυγήν.

Σε μία περίοδο όμως κακοτυχίας, (αυτή η σωστή εκπαίδευση που μπορεί να διαθέτει κάποιος) θα μπορούσε να αποτελέσει το ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ του.

Πράγματι, θα μπορούσαμε πολύ εύκολα να συνειδητοποιήσουμε ότι ο μοναδικός τρόπος που υπάρχει για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα μιας δύσκολης περιόδου, είναι να προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε και να αναλύσουμε τους λόγους που συμβαίνουν στην ζωή μας, καθώς και τι θα πρέπει να κατανοήσουμε από αυτά.

Για να μπορέσουμε όμως να ανακαλύψουμε αυτούς τους βαθύτερους λόγους, θα πρέπει οπωσδήποτε να διαθέτουμε την ανάλογη παιδεία.

τῶν γονέων τοὺς παιδεύσαντας ἐντιμοτέρους εἶναι τῶν μόνον γεννησάντων·

Οι γονείς που προσφέρουν στα παιδιά τους μια σωστή παιδεία, αξίζουν περισσότερο από τους άλλους γονείς που μόνο γέννησαν αυτά τα παιδιά.

Διαπιστώνουμε επομένως ότι η κύρια υποχρέωση ενός γονέα είναι να προσφέρει στα παιδιά του την κατάλληλη παιδεία.

Μόνο σε μία τέτοια περίπτωση θα δικαιούται να πιστέψει ότι είναι σε θέση να εκπληρώσει τον προορισμό της ανθρώπινης οικογένειας.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη είναι άσκοπο το να προσφέρει ένας γονέας στα παιδιά του μία πλούσια ζωή στην οποία θα τους παρέχει όλα τα υλικά αγαθά, αν δεν καταφέρει να προσφέρει στα παιδιά του το σημαντικότερο και το σπουδαιότερο υλικό: ΤΗΝ ΣΩΣΤΗ ΚΑΙ ΕΝΔΕΔΕΙΓΜΕΝΗ ΠΑΙΔΕΙΑ.

τοὺς μὲν γὰρ τὸ ζῆν,

Καθότι, όσα παιδιά δεν έλαβαν τη σωστή παιδεία, οι γονείς τους, τούς προσέφεραν απλώς την ζωή,

τοὺς δὲ τὸ καλῶς ζῆν παρασχέσθαι.

όσα παιδιά όμως έλαβαν τη σωστή παιδεία, οι γονείς τους, τούς προσέφεραν μια πραγματικά ευτυχισμένη και ουσιαστική ζωή.

Το «απλό ζην» αναφέρεται σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε «Ποιότητα ζωής» και σχετίζεται κυρίως με την απόκτηση των πάσης φύσεως υλικών αγαθών.

Το «απλό ζην» όμως, δεν μπορεί ποτέ να μας προσφέρει την ευτυχία, διότι εκ των πραγμάτων δεν είναι σε θέση να επιφέρει κανενός είδους Πνευματική ανάπτυξη.

Το «καλώς ζην» ή «ευ ζην» αφορά στο να καταφέρει κάποιος να αποκτήσει στην ζωή του την ΑΡΙΣΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ.

Επομένως, το θέμα δεν είναι να μην μας λείψει τίποτα στη ζωή μας, σε σχέση με τα υλικά αγαθά. Αντιθέτως, το μοναδικό που δεν θα πρέπει για κανένα λόγο να μην μας λείψει, το βασικότερο αγαθό είναι η σωστή και ολοκληρωμένη παιδεία!

Αυτή η ολοκληρωμένη παιδεία την οποία είμαστε υποχρεωμένοι να προσλάβουμε αν θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι Άνθρωποι, δεν αφορά μόνο στα μαθήματα του σχολείου, αλλά αποτελεί μία ολοκληρωμένη διαδικασία που οφείλει να ξεκινήσει από τους γονείς και μέσα από το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον.

Καλή Σχολική Χρονιά σε Όλους!!!