Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής

Ακόμα και σήμερα, μετά από την πάροδο 2500 χιλιάδων ετών από τον θάνατό του, το όνομά του είναι γνωστό σε ολόκληρο στον πλανήτη και χωρίς αμφιβολία αποτελεί πηγή έμπνευσης για πάρα πολλούς ανθρώπους;

Πώς όμως κατάφερε ο Μέγας Αλέξανδρος να πετύχει αυτήν μεγαλοπρεπή εκστρατεία του και να κατακτήσει ολόκληρο ουσιαστικά τον αρχαίο κόσμο;

Ήταν ΘΕΜΑ ΤΥΧΗΣ ή το αποτέλεσμα μιας ουσιαστικής στρατηγικής που ήταν απόρροια της ΑΡΕΤΗΣ του;

Ο Πλούταρχος στο βιβλίο του «Περί της Αλεξάνδρου Τύχης ή Αρετής» αναφέρεται σε αυτό ακριβώς το θέμα και φωτίζει άγνωστες πτυχές και εξαιρετικά άγνωστα περιστατικά της ζωής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Μεταξύ άλλων πολύτιμων πληροφοριών, αναφέρεται χαρακτηριστικά στα ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΕΚΤΗΣΕ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ κατά την διάρκεια των διαφόρων μαχών κατά την διάρκεια των οποίων πολλές φορές κινδύνεψε να σκοτωθεί.

Ας εξετάσουμε λοιπόν αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον αρχαίο κείμενο, στο οποίο ο Πλούταρχος μιλάει στο πρώτο πρόσωπο, σαν να μας διηγείται δηλαδή την ιστορία του ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος…

[2] Οἶμαι δ’ ἂν αὐτὸν εἰπεῖν πρὸς τὴν Τύχην τοῖς κατορθώμασιν αὑτὴν ἐπιγράφουσαν

Νομίζω (ο Πλούταρχος) ότι στην περίπτωση που η Τύχη προσπαθούσε να μας πείσει ότι αυτή ήταν η υπεύθυνη για τα κατορθώματα (του Μεγάλου Αλεξάνδρου), εκείνος θα της έλεγε:

"μή μου διάβαλλε τὴν ἀρετὴν μηδ’ ἀφαιροῦ περισπῶσα τὴν δόξαν.

«Μη μου διαβάλλεις την αρετή και μη μου αφαιρείς την δόξα.

Δαρεῖος ἦν σὸν ἔργον, ὃν ἐκ δούλου καὶ ἀστάνδου βασιλέως κύριον Περσῶν ἐποίησας·

Δικό σου δημιούργημα, ήταν ο Δαρείος (ο βασιλιάς των Περσών) τον οποίο, από δούλο και αγγελιοφόρο του βασιλιά, τον έκανες κυρίαρχο των Περσών.

καὶ Σαρδανάπαλος, 326F ᾧ τὸ διάδημα τῆς βασιλείας πορφύραν ξαίνοντι περιέθηκας.

Επίσης ο Σαρδανάπαλος, στον οποίο απόθεσες επάνω στο κεφάλι του το βασιλικό διάδημα, αν και περνούσε τον καιρό του ξαίνοντας πορφυρό μαλλί.

ἐγὼ δ’ εἰς Σοῦσα νικῶν δι’ Ἀρβήλων ἀναβέβηκα, καὶ Κιλικία μοι πλατεῖαν ἀνέῳξεν Αἴγυπτον,

Εγώ αντίθετα, προχώρησα μέχρι τα Σούσα με την νίκη μου στα Άρβηλα (η μάχη δόθηκε το 331π.Χ) και η Κιλικία μού άνοιξε τον δρόμο για την πλατιά γη της Αιγύπτου.

Κιλικίαν δὲ Γράνικος, ὃν Μιθριδάτῃ καὶ Σπιθριδάτῃ νεκροῖς ἐπιβὰς διεπέρασα.

Στην Κιλικία έφτασα δια μέσου του Γρανικού, τον οποίο διάβηκα, έχοντας για γέφυρα τα πτώματα του Μιθριδάτη και του Σπιθριδάτη.

κόσμει σεαυτὴν καὶ σεμνύνου βασιλεῦσιν ἀτρώτοις καὶ ἀναιμάκτοις·

Επαίνεσε λοιπόν τον εαυτό σου, Τύχη, και καυχήσου για το ότι άνοιξες τον δρόμο να γίνουν κάποιοι βασιλιάδες, που ποτέ τους δεν πληγώθηκαν και ποτέ δεν έχυσαν το αίμα τους.

327A ἐκεῖνοι γὰρ εὐτυχεῖς ἦσαν, Ὦχοι καὶ Ἀρτοξέρξαι, οὓς εὐθὺς ἐκ γενετῆς τῷ Κύρου θρόνῳ ἐνίδρυσας.

Ευνοούμενοι της Τύχης, θα μπορούσαν να θεωρηθούν κάποιοι όπως ο Ώχος και ο Αρτοξέρξης, (Πέρσες βασιλιάδες) που τους εγκατέστησες επάνω στον θρόνο του Κύρου, αμέσως από την στιγμή της γέννησής τους. (χωρίς οι ίδιοι να χρειαστεί να κάνουν τίποτα!)

τοὐμὸν δὲ σῶμα πολλὰ σύμβολα φέρει Τύχης ἀνταγωνιζομένης οὐ συμμαχούσης.

Το δικό μου σώμα όμως, φέρνει πολλά σημάδια που αποδεικνύουν ότι η Τύχη ήταν αντίξοη μαζί μου και όχι ευνοϊκή!

πρῶτον ἐν Ἰλλυριοῖς λίθῳ τὴν κεφαλὴν ὑπέρῳ δὲ τὸν τράχηλον ἠλοήθην·

Κατ’ αρχήν, στην μάχη με τους Ιλλυριούς, πληγώθηκε το κεφάλι μου από πέτρα και ο τράχηλός μου τσακίστηκε από ρόπαλο.

ἔπειτα περὶ Γράνικον τὴν κεφαλὴν βαρβαρικῇ μαχαίρᾳ διεκόπην,

Στην συνέχεια, στον Γρανικό ποταμό, το κεφάλι μου άνοιξε από βαρβαρικό σπαθί,

ἐν δ’ Ἰσσῷ ξίφει τὸν μηρόν·

και στην μάχη της Ισσού, ο μηρός μου τρυπήθηκε από ξίφος.

πρὸς δὲ Γάζῃ τὸ μὲν σφυρὸν ἐτοξεύθην,

Στην Γάζα, ένα βέλος με πλήγωσε στον αστράγαλο,

τὸν δ’ ὦμον ἐμπεσὼν βῶλος ἐξ ἕδρας περιεδίνησε·

και επίσης, ένας μεγάλος χωμάτινος όγκος έπεσε επάνω στον ώμο μου, ο οποίος με ανάγκασε να πέσω από την θέση μου και να στριφογυρίζομαι στον αέρα.

πρὸς δὲ Μαρακανδάνοις τοξεύμασι τὸ τῆς κνήμης ὀστέον διεσχίσθην·

Στην Μαρακάνδη, το κόκαλο της κνήμης μου άνοιξε από κάποιο βέλος.

τὰ λοιπὰ δ’ Ἰνδῶν πληγαὶ καὶ βίαι θυμῶν·

Και υπάρχει και συνέχεια, δέχτηκα και την Ινδία πολλές πληγές από την βίαια οργή των εκεί στρατιωτών.

327B ἐν Ἀσπασίοις ἐτοξεύθην τὸν ὦμον,

Στους Ασπασίους, τραυματίστηκα στον ώμο από βέλος,

ἐν δὲ Γανδρίδαις τὸ σκέλος·

και στους Γρανίδες τραυματίστηκα στο πόδι.

ἐν Μαλλοῖς βέλει μὲν ἀπὸ τόξου τὸ στέρνον ἐνερεισθέντι καὶ καταδύσαντι τὸν σίδηρον,

Στους Μαλλούς, χτυπήθηκα από ένα άλλο βέλος, το οποίο χώθηκε βαθιά στο στέρνο μου και το σίδερό του σφήνωσε μέσα μου.

ὑπέρου δὲ πληγῇ παρὰ τὸν τράχηλον,

και με χτύπησαν με ρόπαλο στον τράχηλο,

ὅτε προστεθεῖσαι τοῖς τείχεσιν αἱ κλίμακες ἐκλάσθησαν,

την στιγμή που οι σκάλες που είχαμε φτιάξει για να ανέβουμε στα τείχη έσπασαν,

ἐμὲ δ’ ἡ Τύχη μόνον συνεῖρξεν οὐδὲ λαμπροῖς ἀνταγωνισταῖς,

καθώς η Τύχη με εγκατέλειψε αποφασίζοντας να μην ευνοήσει τους λαμπρούς αγωνιστές,

ἀλλὰ βαρβάροις ἀσήμοις χαριζομένη τηλικοῦτον ἔργον·

αλλά τους άδοξους βάρβαρους, στους οποίους προτίμησε να ευνοήσει.

εἰ δὲ μὴ Πτολεμαῖος ὑπερέσχε τὴν πέλτην,

Αν μάλιστα ο Πτολεμαίος δεν είχε κρατήσει από επάνω μου την ασπίδα του,

Λιμναῖος δὲ πρὸ ἐμοῦ τοῖς μυρίοις ἀπαντήσας βέλεσιν ἔπεσεν,

και ο Λιμναίος δεν έπεφτε μπροστά μου για να με προστατέψει με το σώμα του, από τα δεκάδες χιλιάδες βέλη που εκτοξευόταν εναντίον μας,

ἤρειψαν δὲ θυμῷ καὶ βίᾳ Μακεδόνες τὸ τεῖχος,

και αν οι Μακεδόνες στρατιώτες δεν είχαν καταλάβει το τείχος με θάρρος και ορμή,

ἔδει τάφον Ἀλεξάνδρου τὴν βάρβαρον ἐκείνην καὶ ἀνώνυμον κώμην γενέσθαι".

τότε εκείνο το άσημο χωριό στη γη των βαρβάρων, θα είχε γίνει ο τάφος του Αλεξάνδρου!

Παρατηρούμε λοιπόν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος, δεν ακολουθούσε σε καμμία περίπτωση το παράδειγμα κάποιων άλλων βασιλιάδων που απλώς έδιναν εντολές στον στρατό τους για το πώς πρέπει να χτυπήσουν τον εχθρό, ενώ οι ίδιοι παρακολουθούσαν από κάποιο ασφαλές μέρος την έκβαση της μάχης.

Αντιθέτως ο Αλέξανδρος μαχόταν πάντοτε στην πρώτη γραμμή και ήταν αυτός που αναλάμβανε τις πιο επικίνδυνες επιχειρήσεις.

Ήταν ένας Άνθρωπος που βασιζόταν καταρχήν στις δυνάμεις του και δεν ήταν ένας απλός θεατής της πραγματικότητας.

Ακριβώς αυτό ήταν το γεγονός που τον ανέδειξε ΜΕΓΑ!