Ο Αριστοτέλης και η αγάπη

Δεν είναι λίγες οι φορές που πιστεύουμε ότι η αγάπη αποτελεί μία άγνωστη έννοια στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Η άποψη αυτή όμως είναι λανθασμένη. Ο Αριστοτέλης είναι ένας από τους κορυφαίους φιλοσόφους, ο οποίος ασχολείται με την αγάπη, στις πρώτες κιόλας γραμμές του βιβλίου του «Μετά τα Φυσικά».

Ας δούμε το αρχαίο κείμενο:

[980a.21] Πάντες ἄνθρωποι τοῦ εἰδέναι ὀρέγονται φύσει.
Όλοι οι άνθρωποι, (εφόσον έχουν φτάσει στο εξελικτικό επίπεδο του ανθρώπου), είναι φυσικό να ενδιαφέρονται να αποκτήσουν την εσωτερική γνώση που αφορά την πνευματική τους εξέλιξη.

σημεῖον δ' ἡ τῶν αἰσθήσεων ἀγάπησις·
Χαρακτηριστικό δε γνώρισμα, του ότι έχουν προχωρήσει στην εξέλιξή τους, αποτελεί η σωστή λειτουργία των ανώτερων αισθήσεών τους, ώστε να είναι πλέον σε θέση να βιώνουν την φιλοσοφική διάσταση του «Πλατωνικού έρωτα», σαν εκδήλωση της πραγματικής αγάπης.

Οι ανώτερες αισθήσεις είναι η διόραση και η διακοή.

Επομένως αγάπη για τον Αριστοτέλη σημαίνει να λειτουργεί κανείς βιώνοντας την φιλοσοφική διάσταση του Πλατωνικού έρωτα. Δηλαδή η ζωή του να είναι μία προσπάθεια συνεχούς αναβάθμισης μέσω των «ερωτικών αναβαθμών της Διοτίμας».
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι για τον Αριστοτέλη, Αγαπώ σημαίνει να προσπαθώ να αναβαθμίζομαι μέσω των ερωτικών αναβαθμών και από το πρώτο εξελικτικό στάδιο του δίποδου ή ανδράποδου να καταφέρω να εισέλθω στο δεύτερο εξελικτικό στάδιο στο οποίο δικαιούμαι να ονομάζομαι άνθρωπος.

καὶ γὰρ χωρὶς τῆς χρείας ἀγαπῶνται δι' αὑτάς,
Βεβαίως, αυτή η εξέλιξη- αναβάθμιση της ψυχής επιτυγχάνεται, αφού ο άνθρωπος κατανοήσει ότι η γνώση των αναβαθμών του έρωτα πρέπει να αποτελέσει τον κατεξοχήν σκοπό της ζωής του.
Συμπεραίνουμε ότι κατεξοχήν σκοπός και απόλυτη ανάγκη του ανθρώπου είναι η γνώση των αναβαθμών του έρωτα, όπως διδάσκονται από την Διοτίμα στο «Συμπόσιον» του Πλάτωνα.

καὶ μάλιστα τῶν ἄλλων ἡ διὰ τῶν ὀμμάτων.
Και μάλιστα ακόμα περισσότερη επιτυχία έχει όταν κάποιος προχωρήσει και στους ανώτερους δύο αναβαθμούς που ξεκινούν από το επίπεδο των ματιών.
Αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία της πραγματικής αγάπης σε έναν άνθρωπο, αποδεικνύεται στην πράξη με την λειτουργία των δύο ανώτερων «υπεραισθήσεων», της διόρασης που εδράζεται στον αδένα της επίφυσης (τρίτο μάτι) και της διακοής που εδράζεται στον αδένα της υπόφυσης.

οὐ γὰρ μόνον ἵνα πράττωμεν
Όταν κάποιος ανέλθει πλέον στο εξελικτικό επίπεδο του ανθρώπου, ο σκοπός της ζωή του δεν περιορίζεται μόνο στο να αποκτήσει αυτήν την γνώση της πραγματικής αγάπης, αλλά επιπλέον επιβάλλεται και να την κάνει πράξη κατά την διάρκεια της ζωής του.

ἀλλὰ καὶ μηθὲν μέλλοντες πράττειν τὸ ὁρᾶν αἱρούμεθα ἀντὶ πάντων ὡς εἰπεῖν τῶν ἄλλων.
Ακόμα και αν δεν λειτουργεί μία από τις πέντε κοινές αισθήσεις μας, αυτός ο άνθρωπος επιβάλλεται να προσπαθήσει να λειτουργήσει τον τρίτο πνευματικού οφθαλμό, δηλαδή την αγάπη.
Δηλαδή αυτό που αποκαλούμε σήμερα «έκτη αίσθηση» είναι η αγάπη!
Ουσιαστικά αυτό που υποστηρίζει σε αυτό το σημείο είναι ότι όλοι μπορούν να αγαπήσουν, ακόμα και οι τυφλοί ή οι κωφάλαλοι και αυτή η έλλειψη δεν μπορεί να τους εμποδίσει στην λειτουργία του τρίτου πνευματικού οφθαλμού.

αἴτιον δ' ὅτι μάλιστα ποιεῖ γνωρίζειν ἡμᾶς αὕτη τῶν αἰσθήσεων καὶ πολλὰς δηλοῖ διαφοράς.
Ο λόγος που οφείλουμε να επιδιώξουμε την λειτουργία του τρίτου πνευματικού οφθαλμού, είναι ότι με τον τρόπο αυτό αποκτάμε πολύ περισσότερες και ανώτερες γνώσεις, από ότι μας προσφέρουν οι πέντε κοινές αισθήσεις μας.

φύσει μὲν οὖν αἴσθησιν ἔχοντα γίγνεται τὰ ζῷα,
Είναι φυσικό κάποιες φορές, ο τρίτος πνευματικός οφθαλμός να λειτουργεί και στα δίποδα ανθρωποειδή, (αλλά υπάρχει μία θεμελιώδης διαφορά)

ἐκ δὲ ταύτης τοῖς μὲν αὐτῶν οὐκ ἐγγίγνεται μνήμη,
Η διαφορά αυτή έγκειται στο ότι όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται σε αυτό το επίπεδο του «ζώου», ακόμα και αν καταφέρει να λειτουργήσει τον τρίτο πνευματικό οφθαλμό, δεν θα μπορέσει να επαναφέρει τις αναμνήσεις της ψυχής του.

τοῖς δ' ἐγγίγνεται.
Αντίθετα στην περίπτωση του αναβαθμισμένου ανθρώπου, η λειτουργία του τρίτου πνευματικού οφθαλμού, συνοδεύεται πάντοτε από την επάνοδο των αναμνήσεων της ψυχής του.

[980b.21] καὶ διὰ τοῦτο ταῦτα φρονιμώτερα καὶ μαθητικώτερα τῶν μὴ δυναμένων μνημονεύειν ἐστί,
Το όφελος που έχουμε αν καταφέρουμε να λειτουργήσουμε σαν άνθρωποι, είναι ότι τότε θα αποκτήσουμε και την αρετή της φρόνησης, βάσει της οποίας θα έχουμε πλέον την δυνατότητα να γνωρίσουμε την πλήρη αλήθεια. Αυτήν την δυνατότητα δεν την έχουμε ως δίποδα, καθότι δεν μπορεί να λειτουργήσει ούτε η φρόνηση ούτε οι αναμνήσεις της ψυχής μας.
Επομένως η λειτουργία της Ανάμνησης της ψυχής μας, συνδέεται άμεσα με την απόκτηση της διανοητικής αρετής της φρόνησης.

φρόνιμα μὲν ἄνευ τοῦ μανθάνειν ὅσα μὴ δύναται τῶν ψόφων ἀκούειν
Υπάρχει όμως και η περίπτωση να λειτουργεί η φρόνηση, (τρίτο μάτι) χωρίς όμως να μπορούμε να την αξιοποιήσουμε, επειδή δεν έχει ακόμα ο άνθρωπος την δυνατότητα να ακούσει το δαιμόνιό του και δεν έχει αποκτήσει επομένως ακόμα την ικανότητα της διακοής (ψόφος)

(οἷον μέλιττα κἂν εἴ τι τοιοῦτον ἄλλο γένος ζῴων ἔστι),
(Αυτούς τους ανθρώπους που δεν έχουν ακόμα την δυνατότητα της διακοής αλλά μόνο της διόρασης θα μπορούσαμε να τους παρομοιάσουμε με τις μέλισσες ή και με οποιοδήποτε παρόμοιο γένος ζώων που έχουν τέτοιες ικανότητες.)

Αναφέρεται στις μέλισσες, διότι διαθέτουν μία εξαιρετικά αυξημένη ικανότητα οράσεως, καθότι η όρασή τους είναι περιμετρική. Η μέλισσα διαθέτει δύο σύνθετα μάτια, το κάθε ένα από αυτά συγκροτείται από 3000 μικρότερα μάτια! Σε αντίθεση με τον άνθρωπο, η μέλισσα μπορεί να διακρίνει και το υπεριώδες φως. Το μάτι του ανθρώπου βλέπει 20-30 εικόνες το δευτερόλεπτο, ενώ η μέλισσα μπορεί να βλέπει ταυτοχρόνως 300 εικόνες, οι οποίες της επιτρέπουν την δυνατότητα του απόλυτου προσανατολισμού. Δηλαδή η όραση της μέλισσας μπορεί να παρομοιαστεί με ένα σύγχρονο ραντάρ που ενώ παραμένει ακίνητο μπορεί να παρακολουθεί οτιδήποτε κινείται γύρω από αυτό.
Εδώ ο Αριστοτέλης μας λέει ότι παρόλο που ένας άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει μία τέτοιου είδους όραση, αντίστοιχη με αυτήν της μέλισσας, από ότι φαίνεται τελικά, η αναβαθμισμένη αυτή όραση δεν του χρησιμεύει για κάποιον συγκεκριμένο σκοπό, διότι δεν συνδέεται ακόμα με την λειτουργία του λογιστικού μέρους της ψυχής του.

* Θέλετε να ξέρετε τι σας επιφυλάσσουν τ' άστρα για τους επόμενους 12 μήνες. Το Astrology.gr έχει τις απαντήσεις εδώ.