Η Αστρολογική ερμηνεία της Ιστορίας-Η Ελληνιστική άνοιξη

Από τον Γιάννη Ριζόπουλο

Ένας κόσμος σε κίνηση

Οι σύνοδοι του Ουρανού με τον Ποσειδώνα (συμβαίνουν κάθε 180 χρόνια περίπου), ακολουθούν πιστά τη ζωδιακή σειρά από τον Κριό στον Ταύρο κοκ, κάνοντας κατά μέσο όρο δύο συνόδους ανά ζώδιο. Έτσι μετά την …τρομερή συνάντηση του 576, το επόμενο ραντεβού των δύο πλανητών δόθηκε στους Διδύμους, λίγο πριν το 400 π Χ. Μια από τις πρώτες τους «αποφάσεις» ήταν η υιοθέτηση του Ιωνικού αλφαβήτου, μια ενέργεια, που αποδείχθηκε πολύ σημαντική στην διαμόρφωση της κοινής Ελληνικής γλώσσας, που λίγο αργότερα θα μιλούσαν σε όλη την Οικουμένη.

Τόσο οι Δίδυμοι, όσο και το πολικό τους ζώδιο ο Τοξότης χαρακτηρίζονται από την ελευθερία του λόγου και την αναζήτηση πληροφοριών και γνώσεων, έξω από περιορισμούς και αυστηρά δόγματα. Τα ενδιαφέροντα τους συχνά καταλήγουν να είναι κοινά: Γλώσσα, Παιδεία, Επικοινωνία. Η διαφορά τους είναι ότι οι Δίδυμοι δεν έχουν καν ηθικό πλαίσιο, ενώ ο Τοξότης αρέσκεται να ...νομολογεί. Μια τέτοια νοοτροπία, με δεδομένη την πολυμέρεια και την ...ταξιδιάρικη διάθεση είναι φυσικό να συμβάλει στη γεφύρωση της απόστασης ανάμεσα στους πολιτισμούς και τη χαλάρωση της περιχαράκωσης τους.
Έτσι η ενεργοποίηση των δύο ζωδίων δημιούργησε τον πλουραλισμό και την ελευθερία σκέψης της ύστερης κλασικής και της Ελληνιστικής περιόδου, της μόνης στην αρχαιότητα που "επέτρεψε" και την τεχνολογική ανάπτυξη. Με την πολύτιμη συνδρομή τους όλοι οι κλάδοι της γνώσης …πετούσαν!Μετά τη σύνοδο του 404, ακολούθησε μια ακόμη στους Διδύμους το 234-232 π Χ, που άπλωσε την επιρροή των δύο ζωδίων μέχρι το 65 π Χ περίπου.

Οι Δίδυμοι δρομολόγησαν νέες ερμηνείες και πρακτικές λύσεις στα πλαίσια της λογικής, ενώ ο «συνένοχος» Τοξότης έκανε αισθητή την παρουσία του, συμβάλλοντας όχι μόνον στο μωσαϊκό των ιδεών αλλά και τα ποικίλα εξερευνητικά ταξίδια, όπως αυτά του Νέαρχου και του Πυθέα.

Με την επαφή των πολιτισμών άλλαξαν δραματικά τα δεδομένα και στην Αστρολογία. Η παράδοση της Μεσοποταμίας αναμείχθηκε με την Ινδική, την Αιγυπτιακή αλλά και την Ελληνική Αστρολογία, αφήνοντας ανοιχτό το δρόμο για πλήθος νέων εφαρμογών. Ο Βηρωσός και ο Μανέθωνας είναι οι πιο γνωστοί πρωταγωνιστές αυτής της όσμωσης.
Όλες οι σχετικές εξελίξεις βέβαια, δεν ήταν καθόλου ξένες με τη φύση του Ζυγού, που στην Εποχή του πολικού του ζωδίου, συνέβαλε αποφασιστικά όχι μόνον στην αναζήτηση της αρμονίας και τις εκδηλώσεις του αρχαίου πνεύματος αλλά και στο τελικό "πάντρεμα" των πολιτισμών, κυρίως μέσα από τη δράση του Μ Αλέξανδρου. Ο ¨"εκπολιτισμός" δια των όπλων εκφράζει πολύ χαρακτηριστικά την ενιαία λειτουργία Κριού-Ζυγού.
Και το αστρολογικό περιβάλλον στο οποίο έδρασε ο Αλέξανδρος καθόρισε και την ταυτότητα της προσπάθειας του, ανεξάρτητα με το αν για κάποιους σημερινούς αναλυτές αντί για «Μέγας» θεωρήθηκε «σφαγέας».

Ο Μέγας Αλέξανδρος

Μακάρι να μπορούσαμε να εξετάσουμε τον "αστρολογικό" Αλέξανδρο, δυστυχώς όμως, μόνον η χρονιά της γέννησης του είναι βέβαιη. Οι περισσότεροι εκτιμούν ότι γεννήθηκε στα τέλη Ιουλίου του 356 π Χ αλλά υπάρχει και η άποψη, ότι αυτό συνέβη τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου. Το μόνο σίγουρο είναι λοιπόν, ότι είχε τον Κρόνο στον Ταύρο, τον Ουρανό στον Αιγόκερω, τον Ποσειδώνα στην Παρθένο και τον Πλούτωνα στον Κριό. Η μόνη κύρια όψη, που υπάρχει μεταξύ τους είναι το τρίγωνο του Κρόνου με τον Ποσειδώνα, θεωρώ όμως ότι οι ζωδιακές θέσεις του Ουρανού και του Πλούτωνα σχετίζονται άμεσα με τις ανατροπές που έφερε στο μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου. Οι δύο πλανήτες φαίνεται να είχαν μια ειδική σχέση με τον Αλέξανδρο, που πιστοποιήθηκε με τη σύνοδο τους στον Ταύρο τη χρονιά που πέθανε (323 π Χ). Η εκστρατεία κατά των Περσών ξεκίνησε όταν ο Ουρανός μπήκε στον Κριό και η δωδεκαετής περίοδος των κατακτήσεων του προσδιορίστηκε χρονικά από την αντίθεση του Πλούτωνα (στον Ταύρο) με τον Ποσειδώνα, κάτι που με τα αστρολογικά μέτρα της εποχής δεν ήταν καθόλου τυχαίο.

Ο Μ. Αλέξανδρος κινήθηκε επίσης στα πλαίσια της συνόδου του Ουρανού με τον Πλούτωνα το 437 π Χ στον Αιγόκερω, η οποία ήταν καταλυτική ως προς την ανατροπή του τότε διεθνούς στάτους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το θάνατο του Αλέξανδρου, όταν έγινε η επόμενη σύνοδος των δύο πλανητών, στην Αρχαία Ελλάδα είχαμε έναν ολέθριο εμφύλιο πόλεμο και τρεις ακόμη ηγεμονίες, μετά την Αθηναϊκή, εκ των οποίων η τελευταία αποδείχθηκε και η πιο καθοριστική για την πτώση της Περσικής αυτοκρατορίας. Έγινε δηλαδή του Αιγόκερω ο …χαμός. Όσον αφορά τις επί προσωπικού επιρροές και το ενεργειακό «αποτύπωμα» που άφησε αυτή η σύνοδος στον Αλέξανδρο, μπορούμε να σταθούμε στο ότι ο γενέθλιος Πλούτωνας του Μ Αλέξανδρου ήταν τετραγωνισμένος με αυτόν του 437. Η συναστρία μιας προσωπικότητας με μια μεγάλη σύνοδο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον αλλά πάνω σε αυτό το θέμα, ελλείψει στοιχείων για τον Αλέξανδρο, θα έχουμε περισσότερα να πούμε, όταν θα φθάσουμε στη σύγχρονη εποχή.
Ας επιστρέψουμε, για την ώρα, στα «κατορθώματα» των Διδύμων και του Τοξότη.

Ταξίδι στο χρόνο

Τα χαρακτηριστικά των δύο πολικών ζωδίων επανεμφανίστηκαν από τα τέλη του 15ου μ Χ αιώνα, μέχρι τις αρχές του 19ου, όταν ο Ουρανός με τον Ποσειδώνα έκαναν τις συνόδους τους στον Τοξότη. Η περίοδος του Διαφωτισμού ακολούθησε την επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα και τις ανακαλύψεις των 'Νέων χωρών" μόνον που η φορά της κίνησης ήταν από Ανατολικά προς Δυτικά.
Συγκρίνοντας τις δύο περιόδους που η μία απέχει από την άλλη γύρω στα 1500 χρόνια, προκύπτει, τηρουμένων των αναλογιών, μια …ανεξήγητη ομοιότητα.

1) Επιστήμες και τεχνολογία: Εκτός από τον ...πολυμήχανο Αρχιμήδη, ξεχώρισαν ο Ευκλείδης, ο Εύδοξος, ο Ερατοσθένης, ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, που διατύπωσε την Ηλιοκεντρική θεωρία και ο Ίππαρχος, που ανακάλυψε τη μετάπτωση των ισημεριών.
Έπρεπε να περάσουν πολλοί αιώνες για να ξαναμπεί το νερό στο αυλάκι... Ο Κέπλερ, ο Γαλιλαίος, ο Νεύτωνας και πολλοί άλλοι επανέφεραν τη ...λογική τάξη

2) Φιλοσοφία: Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, ήταν το ...βαρύ πυροβολικό, εκφράζοντας παράλληλα τη διττή-ιδεαλιστική και υλιστική-φύση των Διδύμων. Ακολούθησαν οι Επικούρειοι, οι Στωικοί, οι Κυνικοί και πλήθος άλλων που στο σύνολο τους απομακρύνθηκαν από τα μεγάλα κοσμολογικά προβλήματα, δίνοντας έμφαση στην ελευθερία του ατόμου και τη λογική. Αν και τότε δεν υπήρχαν τα τηλεοπτικά παράθυρα, οι εκπρόσωποι της κάθε σχολής δεν παρέλειπαν να τα ...χώνουν στους αντιπάλους σε κάθε ευκαιρία.
Αντίστοιχα την περίοδο του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού έγιναν τεράστια βήματα προς την απελευθέρωση της σκέψης από τα θρησκευτικά δόγματα της Εποχής των Ιχθύων, με αποκορύφωμα τη δράση των Εγκυκλοπαιδιστών. Το "σκέπτομαι, άρα υπάρχω" είναι βέβαια το τυπικό αξίωμα των Διδύμων που άρχισαν να εδραιώνουν την υπεροχή τους στη σύγχρονη εποχή, μετά την πρώτη σύνοδο του Ποσειδώνα με τον Πλούτωνα στο ζώδιο. Και μπορεί να το είπε πρώτος ο ...Κριός Ντεκάρτ, το είπε όμως, όταν ο Πλούτωνας (ξανά)περνούσε από το ζώδιο.

3) Κοινωνία-Πολιτική: Ο κόσμος ξαφνικά ...μεγάλωσε και στην "Οικουμένη" διαμορφώθηκαν νέοι όροι για τα έθνη και τους πολίτες τους, που βίωναν μια πολυπολιτισμική κοινωνία μιλώντας, στην πλειοψηφία τους, Ελληνικά.
Από την άλλη πλευρά είναι ίσως χαρακτηριστικό ότι μία από τις συνέπειες των κατακτήσεων του Μ. Αλεξάνδρου, για την Ελληνική κουλτούρα, ήταν η κατάργηση στην πράξη του "πας μη Έλλην βάρβαρος". Υποθέτω ότι κάποιοι δεν του το συγχώρεσαν ποτέ...
Ανάλογες εξελίξεις, σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και με διαφορετικούς όρους, συνέβησαν μετά το 1480 με τις ανακαλύψεις των Νέων χωρών. Οι ευρωπαϊκές γλώσσες διαδόθηκαν σε όλες τις αποικίες. Ο αποικισμός αποτελεί μια από τις κύριες συνιστώσες της επίδρασης του Τοξότη, αν και εδώ πρέπει να σημειώσω ότι όπως ήδη ανέφερα και ο άξονας Κριού-Ζυγού συνδέεται στενά με το θέμα.

Στην αρχαιότητα, υπήρξαν βέβαια και οι καθαυτό «Διδύμειες» εκδηλώσεις, όπως οι γραμματικές και φιλολογικές μελέτες, η ανάπτυξη της ρητορικής (ο Δημοσθένης και ο Ισοκράτης είναι ίσως οι κορυφαίοι αυτής της περιόδου) αλλά και της μιμικής τέχνης (αλίμονο...), σε βάρος των αυστηρών ποιητικών κανόνων της αρχαίας τραγωδίας. Οι θεατρικές παραστάσεις μετεξελίχθηκαν σε κοσμικές εκδηλώσεις (με το ανάλογο κους κους) και το θέατρο δεν ανήκε πια στους ποιητές αλλά στους υποκριτές.
Στην αρχιτεκτονική ο αυστηρός δωρικός ρυθμός εξελίχθηκε σε κορινθιακό, ενώ οι πολεοδομικές εφαρμογές εντυπωσίαζαν συχνά με τη φαντασία και την πολυπλοκότητα τους. Η αγγειοπλαστική ατόνησε και αντικαταστάθηκε από τη ζωγραφική, διασημότερος εκπρόσωπος της οποίας ήταν ο Απελλής από τον Κολοφώνα. Δυστυχώς όμως δεν διασώθηκε τίποτα από τα έργα αυτής της περιόδου, εν είδει κάποιας …ουράνιας τιμωρίας για την εγκατάλειψη του γήινου πηλού. Αντίθετα πολύ καλύτερη τύχη είχαν τα μωσαϊκά μια μάλλον παραστατική απεικόνιση επί …εδάφους της πολυμέρειας του Τοξότη. Στη μουσική εγκαταλείφθηκαν επίσης οι αυστηροί κανόνες και υιοθετήθηκαν πιο ελεύθερα και «σπιρτόζικα» μοτίβο. Γενικότερα στις τέχνες όλα έγιναν λίγο πιο ανάλαφρα, βγαίνοντας από την πρότερη «κηδεμονία» του Ταύρου και του Σκορπιού, που είχαν δώσει τις κλασικές αξίες.
Η ποικιλία και το πλήθος των εκφράσεων ήταν το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου που θεωρήθηκε (και ήταν) τελικά παρακμιακή όχι εξ αιτίας του περιεχομένου της αλλά λόγω της συνέχειας της.