Πόσο εύκολο είναι σήμερα να πεις «ΟΧΙ»;

Τα τελευταία χρόνια, σε κάθε επέτειο της 28ης Οκτωβρίου αναρωτιέμαι τι θα έκανα, αν ήμουν στη θέση του Μεταξά εκείνο το ξημέρωμα που του χτύπησε ο Ιταλός πρέσβης, Γκράτσι, την πόρτα, δίνοντάς του το τελεσίγραφο κι ακόμα δεν έχω καταλήξει σε κανένα συμπέρασμα.
Ήταν δύσκολο για τον Ταύρο, Ιωάννη Μεταξά, να πει καθαρά και ξάστερα «ΟΧΙ»; Τι απ’ όλα όσα του είπε ο Δίδυμος, Ιταλός πρεσβευτής, τον έκανε να στυλώσει τα πόδια στο έδαφος και να του πετάξει μια άρνηση στα μούτρα; Μήπως τον ζάλισε με την πολυλογία του ή τελικά ήταν η απειλή των τόσων χρόνων «κεκτημένων» που επέδρασε καταλυτικά πάνω του;
Μετά σκέφτομαι, αν κάτι ανάλογο γινόταν τώρα, θα απαντούσε με τον ίδιο τρόπο ή θα ζητούσε παράταση να το ξανασκεφτεί; Μήπως οι αντιστάσεις μας όσο περνάει ο καιρός χαλαρώνουν ή έχουμε να χάσουμε περισσότερα από όσα θα κερδίζαμε με μια σθεναρή άρνηση;

Οι εποχές πλέον έχουν αλλάξει, μαζί τους και οι άνθρωποι. Έγιναν πιο ευάλωτοι, πιο εξαρτημένοι, πιο μαλθακοί ή απλά πιο μυαλωμένοι γιατί είδαν ότι μια ρήξη δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνει; Ή προτιμούν, βρίσκοντας διάφορες δικαιολογίες να συμβιβάζονται, να βρίσκονται στο πλευρό του ισχυρού και να αποφεύγουν τις φασαρίες;

«Κανένας δεν χρεοκόπησε λέγοντας πολύ συχνά “όχι”» είπε ο Harvey Mackay, επιχειρηματίας και συγγραφέας του Νο1 best seller, «Κολύμπα με τους καρχαρίες, χωρίς να φαγωθείς», υποστηρίζοντας ότι ο δρόμος προς την επιτυχία δεν είναι εκείνος της αποδοχής.

Κι ο Ζυγός, Μαχάτμα Γκάντι όμως, συνηγορεί: «Ένα “όχι” που βγήκε από μια βαθιά πεποίθηση, είναι πολύ καλύτερο -και πιο μεγαλειώδες- από ένα “ναι” που ειπώθηκε για να ευχαριστήσει ή χειρότερα για να αποφύγει φασαρίες».
Από την άλλη, γνωρίζουμε καλά ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να «χύσουμε αίμα» με το που θα πούμε «όχι», το οποίο είναι μάλλον εγωιστικό και ανεύθυνο, όταν έχει επιπτώσεις και σε άλλους ανθρώπους γύρω μας.

Διάβασε επίσης: Σε τι λέει το βροντερό «ΟΧΙ» το κάθε ζώδιο;

Έχουμε και λέμε λοιπόν:

- Με ένα «όχι» διατηρείς την περηφάνια σου, «δείχνεις τα δόντια σου» και είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις την οργή κάποιων, ενδεχομένως και μεγάλη χασούρα, γιατί δεν έσκυψες το κεφάλι.
- Με ένα «ναι», γλυτώνεις φασαρίες, συνεχίζεις απερίσπαστος το δρόμο σου, έχεις το κεφάλι σου ήσυχο και επιβιώνεις, όντας αγαπητός σε όλους, χωρίς να ξέρεις όμως αν θα έχεις τελικά κέρδος.

Ζύγιασε τα υπέρ και τα κατά της απόφασής του, πριν απαντήσει ο Μεταξάς εκείνο το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940; Θα απέφευγε τον πόλεμο, την γερμανική κατοχή ή αργότερα τον Εμφύλιο, αν έλεγε «ΝΑΙ»; Ενδεχομένως... Με τι κόστος και τι κέρδος όμως; Κανείς δεν ξέρει!

Το σίγουρο είναι ότι σήμερα τα πράγματα είναι αλλιώς. Γιατί; Γιατί το αξιακό μας σύστημα έχει αλλάξει.

Τρανό παράδειγμα το πρόσφατο δημοψήφισμα τον Ιούλιο του 2015. Παρασυρόμενος από μια κρίση εθνικής περηφάνιας, τάση ανεξαρτησίας ή επαναστατικής διάθεσης, ο ελληνικός λαός σε ποσοστό 61.3% ψήφισε ΟΧΙ. Την ίδια στιγμή όμως ένα μεγάλο μέρος του, ας είμαστε ειλικρινείς, ανησυχούσε τα μάλα για τα χρήματά του και το μέλλον του. Που σημαίνει ότι στην πρώτη πίεση, στις δύσκολες μέρες που είναι φυσικό πως θα ακολουθούσαν, θα το μετάνιωνε πικρά και θα στρεφόταν κατά πάντων, μιας και ο πόλεμος των αγορών είναι πιο σφοδρός και με μεγαλύτερες απώλειες από τα πολυβόλα και τα κανόνια. Τελικά, το αποτέλεσμα ερμηνεύτηκε (ή παρερμηνεύτηκε αφού ήταν ασαφές το ερώτημα που τέθηκε) κατά το δοκούν, το περιβόητο ΟΧΙ μετατράπηκε σε ΝΑΙ και όλοι γνωρίζουμε πλέον που οδήγησε.

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι είναι πολύ δύσκολο πια να ειπωθεί συνειδητά το «ΟΧΙ» κι έχοντας πλήρη επίγνωση του τι θα επιφέρει. Κι αν δεν μπορούμε να το υποστηρίξουμε μέχρι τέλους κι όπου μας βγάλει, καλύτερα να μην το πούμε! Εγώ πάντως με τόσους Ζυγούς θα τυραννιόμουν πολύ να πάρω την κατάλληλη απόφαση.