Γιατί δε μας αρκεί μία «επιστημονική» αστρολογία

Ένα από τα πιο μεγάλα ζητούμενα για τα αστρολογικά πράγματα της εποχής μας – όπως και άλλων εποχών που η Αστρολογία γνώρισε άνθηση – είναι το να καθορίσουμε φιλοσοφικά (και όχι μόνο) τι είναι ακριβώς αυτό το πράγμα που ονομάζουμε Αστρολογία. Είναι μία επιστήμη πρόβλεψης; Είναι ένα εργαλείο αυτοανάλυσης; Είναι μία μέθοδος επαφής με μη υλικές πραγματικότητες; Ποια είναι ακριβώς η φύση του γνωστικού αυτού αντικειμένου και σε τι αποσκοπεί;

Όπως και σε άλλες περιόδους της ιστορίας λοιπόν έτσι και σήμερα υπάρχουν διιστάμενες απόψεις σχετικά με αυτό το θέμα, ακόμα και στους ίδιους τους αστρολογικούς κύκλους. Οι περισσότεροι αστρολόγοι, είτε το παραδέχονται είτε όχι, θεωρούν μέσα τους ότι η αστρολογία έχει μία χροιά μεταφυσικής. Σε κάποιο βαθμό το περνάνε αυτό και προς τα έξω, καθώς δεν μπορούν διαφορετικά να εξηγήσουν κάποιες έννοιες αστρολογικές που δεν έχουν «μεταφραστεί» επαρκώς στη σύγχρονη ψυχολογική γλώσσα (π.χ. το ζήτημα των Δεσμών).
Από την άλλη όμως πολλοί από τους αστρολόγους και για επαγγελματικούς ίσως λόγους ή λόγους κύρους κάνουν και μία σημαντική προσπάθεια να τεκμηριώσουν την αστρολογία με βάση τις απαιτήσεις της σύγχρονης επιστήμης. Και στα πλαίσια αυτά προσπαθούν να βρουν επιστημονικές αποδείξεις για την ισχύ της αστρολογίας.
Το πρόβλημα με την παραπάνω προσέγγιση είναι ακριβώς η φύση της επιζητούμενης απόδειξης. Όπως πολύ ωραία περιγράφει και στο βιβλίο του Αστρολογία, Ψυχολογία και τα Τέσσερα Στοιχεία ο Steven Arroyo, μέχρι σήμερα η επιστημονική κοινότητα δέχεται ως απόδειξη τη λεγόμενη «ποσοτική» απόδειξη. Για να ισχύει δηλαδή ένα φαινόμενο ή ένας φυσικός νόμος, θα πρέπει να περιγράφεται ποσοτικά, δηλαδή με μαθηματικές εξισώσεις και να περνάει από το τεστ της αιτίας και του αποτελέσματος. Δηλαδή κάθε φορά που υπάρχει μία συγκεκριμένη αιτία να υπάρχει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα και το αντίστροφο, κάθε φορά που υπάρχει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα να υπάρχει και μία συγκεκριμένη αιτία.
(Να παρατηρήσουμε βέβαια ότι στην πορεία της επιστήμης βέβαια ο τελευταίος κανόνας της αιτίας και του αποτελέσματος έχει υποστεί μία μικρή ελαστικοποίηση με την είσοδο της Στατιστικής στην επιστημονική διαδικασία, όπου στην ουσία ο νόμος μετατρέπεται από ένα άτεγκτο κανόνα σε ένα μέσο όρο συμπεριφοράς σύμφωνα με μία πιθανοθεωρητική συνάρτηση.)
Αυτό που είναι λοιπόν το ζητούμενο για πολλούς αστρολόγους ή συμπαθούντες την αστρολογία είναι το να τεκμηριώσουν με όρους αιτίας και αποτελέσματος ή έστω με όρους στατιστικής συχνότητας τη σχέση πλανητικών κινήσεων και πραγματικών γεγονότων.
Η προσπάθεια αυτή ωστόσο μας δίνει μόνο τη μισή εικόνα των πραγμάτων, καθώς δεν ασχολείται καθόλου με το πώς «εισπράττει» το υποκείμενο της μελέτης τα γεγονότα. Ασχολείται μόνο με το τι «πράττει» εξωτερικά, πράγμα που είναι και το μόνο μετρήσιμο αντικείμενο της έρευνας.
Η στατιστική μέτρηση δηλαδή μπορεί να μετρήσει μόνο «πράξεις» και όχι συναισθήματα, εσωτερικές συγκρούσεις (που ενδεχομένως δεν εκδηλώνονται ποτέ) ή διαφορές που οφείλονται στην υποκειμενική θέαση των γεγονότων.
Με άλλα λόγια η στατιστική επιστήμη καλύπτει μόνο ένα κομμάτι της χρησιμότητας της Αστρολογίας, αυτό της πρόβλεψης μακροκοσμικών καταστάσεων, πολιτικών ή άλλων μαζικής μορφής γεγονότων.
Δεν μπορεί όμως να καλύψει την προσωπική ιστορία του καθενός από μας, όπου η υποκειμενική θέαση των πραγμάτων δεν είναι ένα «πέπλο» της πραγματικότητας αλλά είναι η ίδια η πραγματικότητα. Δεν υπάρχει κάποιο μετρήσιμο μέγεθος που να λέει αν είμαι δυστυχισμένος, ούτε κάποιο άλλο που να λέει, αν είμαι ευτυχισμένος. Δεν υπάρχει κάποια μέτρηση που να με βοηθά να βάλω στόχους στη ζωή μου, ούτε κάποια άλλη μέτρηση που να μου λέει, πώς μέσα από όλο αυτό το παζλ των αντιθέσεων που ονομάζω «εαυτό» μπορώ να βρω την άκρη να βάλω όλα τα πράγματα σε μία σειρά και να δω γιατί φέρομαι όπως φέρομαι.
Όλα αυτά για τη στατιστική είναι ανύπαρκτα, γιατί απλά δεν είναι «φαινόμενα». Για τον άνθρωπο που πηγαίνει σε ένα αστρολόγο για συμβουλή όμως αυτά τα πράγματα «είναι» η δική του πραγματικότητα, τόσο πραγματική όσο δε θα γίνει ποτέ η στατιστική και τα νούμερα σε κάποια βιβλία.
Σε αυτό τον άνθρωπο λοιπόν, η στατιστική θεώρηση της αστρολογία δεν έχει καμία απολύτως χρησιμότητα και η «επιστημονική» θεώρηση της δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία ακόμη «πανεπιστημιακή» θεωρία.
Γι’ αυτόν τον άνθρωπο όπως έλεγε και ο Dane Rudhyar η αστρολογία υπάρχει επειδή απλά «δουλεύει». Επειδή του δίνει ένα πλαίσιο να κατανοήσει τον εαυτό του, να βάλει τα πράγματα σε μία σειρά, να ξεφύγει από τα λάθη που κάνει ξανά και ξανά στη ζωή του και να βάλει στόχους. Γι’ αυτόν τον άνθρωπο – και επομένως και για τον επαγγελματία που καλείται να τον συμβουλεύσει – η αστρολογία ισχύει επειδή απλά είναι χρήσιμη. Και δεν χρειάζεται ποσοτικές αποδείξεις, ούτε στατιστικές μετρήσεις για την αποδείξει.
Οι ποσοτικές αποδείξεις βλέπετε, αν και βοήθησαν τον άνθρωπο να κατακτήσει τη φύση και να βελτιώσει τις συνθήκες επιβίωσης του, για τον απλό άνθρωπο σημαίνουν πολύ απλά ότι οι Αριθμοί είναι υπέρ πάντων. Δεν έχει σημασία, αν ο ίδιος πεινάει, σημασία έχει ότι ανεβαίνει το ΑΕΠ. Αφού το λένε οι οικονομολόγοι ότι πάμε καλά, πάμε κι ας είμαστε δυστυχισμένοι. Δεν έχει σημασία τι πιστεύει καθένας προσωπικά για το πού πάει η ανθρωπότητα, σημασία έχει τι λένε οι επιστήμονες επ’ αυτού. Η προσωπική άποψη του καθενός δεν ήταν ποτέ λιγότερο σημαντική για την κατεύθυνση των πραγμάτων ( με αποτέλεσμα βέβαια να βρίθουν οι εκπομπές «συμμετοχής» του κοινού, όπου γίνεται προσπάθεια να εκτονώνεται αυτή η ανικανοποίηση τάση του ατόμου να νιώσει επιτέλους σημαντικός ).
Η αστρολογία λοιπόν προσφέρει στην εποχή μας μία τελείως άλλη οπτική εικόνα όχι μόνο για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τη ζωή μας ως άνθρωποι, ξεφεύγοντας από τη μανία των αριθμών, αλλά προσφέρει και μία τελείως άλλη οπτική εικόνα για το τι σημαίνει ουσιαστικά «απόδειξη». Απόδειξη για την αστρολογία δεν είναι η ποσοτική μέτρηση, ούτε η μαθηματική απεικόνιση. Απόδειξη είναι το αποτέλεσμα. Εάν το αποτέλεσμα δουλεύει, τότε όλες οι άλλες προσεγγίσεις είναι απλά θεωρίες και περιττεύουν. Εάν το αποτέλεσμα ισχύει, τότε δεν υπάρχει περαιτέρω λόγος μελέτης αμφισβήτησης ή διχογνωμίας. Αν η αστρολογία δουλεύει, αυτό μας αρκεί και πρέπει να αρκεί σε όλους τουλάχιστον τους αστρολόγους που ισχυρίζονται ότι κάνουν συμβουλευτικό έργο. Αν η αστρολογία δουλεύει, πρέπει να ευχαριστούμε το Θεό που την έχουμε και που την έχουμε κληρονομήσει από τους προγόνους μας. Γιατί, αν η αστρολογία δεν υπήρχε ίσως αναγκαζόμασταν να την εφεύρουμε!

ΥΓ: Ως συνήθως στα θέματα συμβουλευτικής αστρολογίας υπάρχουν ειδικοί στο εξωτερικό που βρίσκονται έτη φωτός μπροστά στις «βιωματικές» τους προσεγγίσεις. Προσπάθεια μας σε επόμενες δημοσιεύσεις θα είναι να δώσουμε τέτοιες νύξεις της λεγόμενης «υποκειμενικής» αστρολογίας (επιτρέψτε μου το νεολογισμό), προκειμένου να στηρίξουμε και την άποψη ότι, εάν η αστρολογία δουλεύει, αυτό πρέπει σε κάποιες περιπτώσεις να μας αρκεί.