Μια Διαφορετική Αστρολογική Πραγματικότητα
Κάθε σύστημα έχει τις αδυναμίες του. Ο προβληματισμός μου για τις αστοχίες και τα ερμηνευτικά ελλείμματα της αστρολογίας
Από το Γιάννη Ριζόπουλο
Κάθε σύστημα έχει τις αδυναμίες του. Ο προβληματισμός μου για τις αστοχίες και τα ερμηνευτικά ελλείμματα της αστρολογίας είναι πολύ παλιός, το ίδιο σχεδόν με την πεποίθηση μου ότι κάποτε θα εκλείψουν. Από τότε που έδωσα έμφαση στις γενικές προβλέψεις με βάση όχι τα ζώδια αλλά τις όψεις των transit πλανητών διαπίστωσα ότι συνήθως ήταν εξαιρετικά λειτουργικές, κάτι που με ενθάρρυνε να ψάξω ακόμη περισσότερο τις επιπτώσεις της επιρροής τους, ιδιαίτερα αυτές που αποτυπωνόντουσαν στην πραγματικότητα με σαφή και συγκεκριμένο τρόπο.
Όταν στους ουρανούς ο Άρης σχημάτιζε ένα τετράγωνο με τον Ερμή «ήξερα» ότι ανεξάρτητα από τις δικές μου προθέσεις έμελλε να γίνω αυτόπτης μάρτυρας «θερμών» επεισοδίων. Ωστόσο, κάποιες φορές υπήρχαν όλα τα σημάδια μιας ...γενικευμένης σύρραξης, χωρίς οι δύο πλανήτες να έχουν οποιαδήποτε όψη. Τις έψαχνα όλες, γνωστές και ...άγνωστες, πραγματικές και υποθετικές. Το αποτέλεσμα όμως ήταν ένα μεγάλο ...ερωτηματικό.
Οι απορίες μου μεγάλωσαν ακόμη περισσότερο, όταν από τη μελέτη «κοσμικών» περιστατικών, που αφορούσαν μια μεγάλη μερίδα πληθυσμού (ένα σεισμό, για παράδειγμα) δεν προέκυπταν ενδείξεις, που πιστοποιούσαν την καταλυτική συμμετοχή κάποιου «αρμόδιου» πλανήτη στο γεγονός.
Κανονικά, υποτίθεται ότι στην περίπτωση ενός σεισμού η μιας οποιαδήποτε φυσικής καταστροφής, είτε ο Ουρανός είτε ο Πλούτωνας, είτε-στην ανάγκη-ο Άρης, θα πρέπει να «δηλώνουν» την παρουσία τους, συσχετιζόμενοι για παράδειγμα με τις γωνιακές ακμές του ωροσκοπίου του συμβάντος. Συνήθως όμως αυτοί ήταν ...αλλού γι αλλού και αυτό δεν "έδενε" και ούτε δένει με τη λογική μου. Ακόμη κι αν το γεγονός συνδεόταν με προόδους η διελεύσεις από το γενέθλιο χάρτη κάποιας χώρας, η απορία παρέμενε: Τι μπορεί να ήταν αυτό, που "πατούσε τη σκανδάλη";
Η προσπάθεια μου να βρω κάποια ορθολογική απάντηση με οδήγησε σε ...δεκάδες επινοήσεις, οι οποίες όμως κατέρρεαν μέσα στην αδυσώπητη πραγματικότητα των ωροσκοπίων. Ώσπου μια μέρα ήρθε η ...άνοιξη.
Ανατολή Vs Δύση
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο καυτά θέματα, που απασχολεί διαχρονικά την αστρολογική κοινότητα-και που συχνά επιστρατεύεται ως «ατράνταχτο» επιχείρημα από τους πολέμιους της, είναι αυτό της πραγματικής θέσης των αστερισμών σε σχέση με τα αντίστοιχα ζώδια. Είναι γνωστό ότι εξ αιτίας της μετάπτωσης των ισημεριών, ο τροπικός ζωδιακός, που χρησιμοποιούν οι Δυτικοί αστρολόγοι δεν συμπίπτει με τον αστρικό ζωδιακό, που αποτελεί την πρώτη ύλη για την κατάστρωση των ωροσκοπίων στην Ανατολή και ιδιαίτερα στην Ινδία.
Στη Δύση το βασικό κριτήριο είναι η κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο και τα μεγέθη, που ορίζονται από αυτήν. Ξεκινώντας λοιπόν, από το «σημείο μηδέν» της εαρινής ισημερίας-που ορίζει και την αρχή του τροπικού Κριού- ακολουθούμε ένα αναλογικό σύστημα αναπαραγωγής του κοσμικού προτύπου, χωρίζοντας σε 12 κομμάτια το χρονικό διάστημα από τη μια εαρινή ισημερία ως την επόμενη, με ενδιάμεσους σταθμούς τα δύο ηλιοστάσια και τη φθινοπωρινή ισημερία, που ορίζουν αντίστοιχα την αρχή των άλλων τριών παρορμητικών ζωδίων.
Στην Ανατολή, η αφετηρία του ζωδιακού είναι ο πραγματικός αστερισμός του Κριού, που σύμφωνα με τα δυτικά μέτρα, σήμερα αρχίζει στις 5 μοίρες, περίπου, των Ιχθύων. Το βασικό αποτέλεσμα αυτής της διαφοράς είναι ότι ενώ οι πλανήτες, ο ωροσκόπος κλπ πρακτικά βρίσκονται στο ίδιο σημείο του ουρανού, παίρνουν, τελικά, διαφορετικές τιμές. Ο τροπικός ζωδιακός προπορεύεται του αστρικού κατά 25 περίπου μοίρες (για την ακριβή τιμή υπάρχουν περισσότερες από μία γνώμες), μια διαφορά, που αυξάνει όσο κυλούν τα χρόνια (περίπου 1 μοίρα κάθε 72 χρόνια). Κι έτσι, ενώ για έναν Δυτικό αστρολόγο όποιος γεννιέται την 1η Ιανουαρίου έχει προφανώς τον Ήλιο του στο ζώδιο του Αιγόκερω, για τον ομόλογο του Ινδό σημαίνει ότι ένας ακόμη Τοξότης ενσαρκώθηκε σε τούτο τον πλανήτη...
Και βέβαια σε κάποιους προκύπτει το αυτονόητο ερώτημα: Αφού οι ιδιότητες που αποδίδονται στα ζώδια είναι σε γενικές γραμμές οι ίδιες, πως γίνεται το ίδιο άτομο να είναι ...διαφορετικό; Άρα, η μία από τις δύο προσεγγίσεις είναι σωστή και η άλλη όχι. Αυτό λέει η κοινή λογική. Έλα όμως, που και τα δύο συστήματα χρησιμοποιούνται το ίδιο αποτελεσματικά ανά τους αιώνες... Και στην πραγματικότητα αν το ίδιο άτομο επισκεφθεί διαδοχικά έναν Δυτικότροπο και έναν Ανατολίτη αστρολόγο θα διαπιστώσει ότι και οι δύο ...καλά του τα είπαν!
Ο κακοπροαίρετος λογικός νους θα βιαστεί να αποδώσει την ευστοχία των δύο αστρολόγων στην αφέλεια του συμβουλευόμενου. Ευτυχώς όμως η ίδια η Φυσική έχει δώσει την δική της απάντηση από τις αρχές του 20ου αιώνα, επισημαίνοντας ότι «κάτι», όπως το φωτόνιο πχ μπορεί να συμπεριφέρεται και ως κύμα και ως σωματίδιο, με τον εκάστοτε παρατηρητή να επηρεάζει το αποτέλεσμα. Αν και δεν γνωρίζουμε το πως ακριβώς ασκούνται οι αστρολογικές επιδράσεις, αν δηλαδή είναι βαρυτικές δυνάμεις, ηλεκτρομαγνητικές η άλλου τύπου εκπομπές, διατηρούμε το δικαίωμα να θεωρούμε, ότι στα πρότυπα της κβαντομηχανικής, έχουν κι αυτές μια πιθανή διπλή υπόσταση, τόσο αστρική, όσο και τροπική . Ο παρατηρητής-στην προκειμένη περίπτωση ο εκάστοτε αστρολόγος-ορίζει και το ποιά από τις δύο λειτουργεί. Και όπως η περίφημη «Γάτα του Σραίντιγκερ» μπορεί να είναι ζωντανή η νεκρή, έτσι και το ωροσκόπιο δύναται να λειτουργεί είτε ως τροπικό, είτε ως αστρικό! Και σε αυτή την «πραγματικότητα» κάθε ουράνιο σώμα έχει δύο θέσεις. Έτσι, ο Κρόνος αυτήν την περίοδο βρίσκεται στο Ζυγό αλλά δυνητικά... και στην Παρθένο. Αντίστοιχα, ο Πλούτωνας είναι στον Αιγόκερω αλλά και στον Τοξότη.
Το μοιραίο και το ...πιο μοιραίο
Η σχετική απροσδιοριστία που προκύπτει από την αναγνώριση της λειτουργικότητας και των δύο ζωδιακών θέτει βέβαια κεφαλαιώδη διλήμματα. Σε ποιό ζώδιο λειτουργούν τελικά οι πλανήτες; Και πως γίνεται κάποιος να είναι ταυτόχρονα Καρκίνος και Δίδυμος; Η απάντηση κρύβεται στο ότι οι τροπικές και οι αστρικές θέσεις κινούνται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, ακριβώς στα πλαίσια της κουλτούρας που υπηρετούν.
Στην ορθολογική Δύση, η Ψυχολογική αστρολογία ορίζει πλέον το άτομο ως ένα πεδίο σύνθεσης ψυχικών ενεργειών, που το αποτέλεσμα τους μπορεί να είναι κατά περίπτωση διαφορετικό. Κατ’ επέκταση κάθε πρόβλεψη δεν είναι παρά η συνεκτίμηση όλων αυτών των ενεργειών, που ενδέχεται να οδηγούν σε διαφορετικό αποτέλεσμα.
Κάτι που απλά σημαίνει ότι το μέλλον δεν αντιμετωπίζεται ως προδιαγεγραμμένο αλλά περισσότερο σαν δέσμη πιθανοτήτων και η αστρολογική προσέγγιση επικεντρώνεται στην ψυχολογία του ατόμου.. Αντίθετα, στη φαταλιστική Ανατολή οι πλανητικές επιρροές ορίζονται κατά κύριο λόγο ως «μοιραίες» και δεν νοείται αστρολογία χωρίς συγκεκριμένες προβλέψεις για το γάμο, τα παιδιά και οτιδήποτε άλλο μπορεί να προβληματίζει το μέσο άνθρωπο. Αν δεχθούμε την αλήθεια και των δύο προσεγγίσεων, τότε φθάνουμε στο απλό συμπέρασμα ότι οι τροπικές θέσεις δίνουν άμεσα μια εικόνα της ψυχολογίας του ατόμου, που με τη σειρά της διαμορφώνει τα μελλούμενα, ενώ οι αστρικές αναφέρονται πρωτίστως στο ...αναπόφευκτο πεπρωμένο.
Με βάση αυτήν την παραδοχή λοιπόν, δεν θεωρώ ότι αλλάζει κάτι στον χαρακτήρα του ατόμου από τη μεταπήδηση των τροπικών πλανητών στις αστρικές τους θέσεις, ούτε μετατρέπεται κάποιος από Καρκίνο σε Δίδυμο. Προσωπικά εκτιμώ ότι ο τροπικός ζωδιακός, που κι εγώ χρησιμοποιώ, όσον αφορά την ανάλυση του χαρακτήρα έχει μια ουσιαστική επάρκεια. Τα θέματα όμως (οι εφαρμογές), που συσχετίζονται με κάθε ζώδιο, μπορούν να ...διολισθήσουν σε αυτά του προηγούμενου.
Ένας Καρκίνος δηλαδή που στον αστρικό ζωδιακό δυνητικά «μετατρέπεται» σε Δίδυμο μπορεί να διατηρήσει τα στοιχεία, που χαρακτηρίζουν την ψυχοδομή του αλλά να ενεργοποιηθεί πολύ αποτελεσματικά σε βασικούς τομείς των Διδύμων (επικοινωνία, γραπτά κλπ). Αυτό μπορεί να συμβεί, όχι μόνον με τον Ήλιο αλλά με όλους τους πλανήτες.
Τρανταχτό παράδειγμα μιας τέτοιας «παραδοξότητας» είναι η περίπτωση του ...απίστευτου Τέσλα, ο οποίος με τα μέτρα του τροπικού ζωδιακού έχει μια σύνοδο Σελήνης-Άρη στο Ζυγό και τέσσερις πλανήτες στον Καρκίνο. Σκέτη γκρίνια... Μόνον ο Ερμής στους Διδύμους θυμίζει κάτι από τη ...δαιμόνια εφευρετικότητα του. Αν όμως εξετάσουμε το ωροσκόπιο του ως αστρικό, η παρουσία πέντε πλανητών στους Διδύμους και η σύνοδος Σελήνης-Άρη στην Παρθένο είναι μάλλον η ...φωτογραφία των όσων έπραξε.
Επίσης η αστρική θέση του Άρη στους Διδύμους δείχνει πολύ πιο «φυσιολογική» για αθλητές όπως ο Φέντερερ, ο Αλόνσο, η ο Σισέ που έχουν τον τροπικό Άρη στον Καρκίνο αλλά τα αντικείμενα τους (τένις, οδήγηση, ποδόσφαιρο) παραπέμπουν άμεσα στις εγγενείς ιδιότητες Διδύμων.
Τα παραδείγματα ανάλογων «λοξοδρομήσεων» είναι πάρα πολλά και είμαι βέβαιος ότι από τη στιγμή που θα σας μπει η ιδέα, θα επιβεβαιώσετε συχνά τη λειτουργικότητα των αστρικών θέσεων. Μακάρι όμως να ήταν όλα τόσο ...εύκολα. Το όλο θέμα ευτυχώς η δυστυχώς δεν τελειώνει εδώ. Η διαφορετικότητα των δύο ζωδιακών δεν είναι νομοτελειακά καθορισμένη. Από την αστρολογική έρευνα και αξιολόγηση φαίνεται ότι υπάρχει ακόμη ένας κρυφός και αστάθμητος παράγοντας που «αποφασίζει» αν και πότε θα δώσει προτεραιότητα στη μια η την άλλη ενεργειακή πραγματικότητα. Το ...φάντασμα της Αρχής της Απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ επανέρχεται ...δριμύτερο!
Ουσιαστικά στο «απόλυτο» θεωρητικό παράδειγμα δύο πανομοιότυπων ωροσκοπίων-μιας γέννησης δηλαδή δύο ατόμων στον ίδιο τόπο και τον ίδιο χρόνο-υπάρχουν δύο πρωταρχικές ενεργειακές πραγματικότητες (μια τροπική και μια αστρική) χωρίς ωστόσο να μπορούμε να ορίσουμε εκ των προτέρων ποια θα «επιλεχθεί» και γιατί.
Έτσι δύο δίδυμα, που προσεγγίζουν κατά πολύ τις προδιαγραφές του «πειράματος» μας, ενδέχεται να μοιάζουν σαν δυό σταγόνες νερό και η μοίρα τους να είναι κοινή, υπάρχει ωστόσο το ενδεχόμενο το ένα παιδί να «υιοθετήσει» τις τροπικές θέσεις του ωροσκοπίου του και το άλλο τις αστρικές, όπερ σημαίνει ότι θα διαφέρουν όπως η μέρα με τη νύχτα.
Κρατώντας υποσημείωση γι αυτή την ...ενοχλητική λεπτομέρεια, προχωράμε στην επόμενη φάση, που περιλαμβάνει το «πάντρεμα» των αστρικών και των τροπικών θέσεων.
Η Συνθετική Μέθοδος
Η συμπληρωματικότητα Τροπικού και Αστρικού Ζωδιακού
Η πρώτη απόπειρα για τη σύνδεση αστρικού και τροπικού ζωδιακού δεν έγινε βέβαια από μένα. Η Πλατωνική θεώρηση για τον «Μέγα Ενιαυτό» και η συνεπακόλουθη Δυτική για τους "Μεγάλους Μήνες", τις Εποχές δηλαδή των Ιχθύων, του Υδροχόου κλπ, ουσιαστικά έθεσε το θέμα σε μια πιο γενική μορφή. Αλλά από τη στιγμή, που όσοι χρησιμοποιούν τον τροπικό ζωδιακό αναγνωρίζουν την επιρροή των αστερισμών σε παγκόσμιο επίπεδο γιατί να μην συμβαίνει το ίδιο και στο ατομικό;
Είδαμε τελικά ότι στο ερώτημα που υποβάλει ο κοινός νους, ποιά από τις δύο εκδοχές (αστρική και τροπική) είναι σωστή, η απάντηση είναι σύντομη και ...συντριπτική: Και οι δυό! Ας δούμε τις πρακτικές συνέπειες αυτής της παραδοχής, που δεν εξαντλούνται μόνο στις ζωδιακές θέσεις των πλανητών και τα διλήμματα του τύπου «Είμαι Ταύρος η Κριός;».
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι σύμφωνα με την κοινή λογική, η γωνιακή απόσταση μεταξύ δύο πλανητών σε ένα ωροσκόπιο είναι μία και συγκεκριμένη. Αυτό δεν ισχύει πλέον γιατί με τη διπλή υπόσταση του κάθε πλανήτη ο αριθμός των αποστάσεων τριπλασιάζεται.
Εκτός από την προφανή απόσταση που όλοι αντιλαμβάνονται και ορίζεται με τον ίδιο τρόπο τόσο στον τροπικό, όσο και στον αστρικό ζωδιακό υπάρχουν δύο επιπλέον, ανάμεσα στην τροπική θέση ενός πλανήτη και την αστρική του άλλου.
Και με αυτό το δεδομένο μπορούμε να συνδυάσουμε για το ίδιο άτομο τις τροπικές με τις αστρικές θέσεις των πλανητών στο ωροσκόπιο του, συνθέτοντας μια νέα ενεργειακή πραγματικότητα.
Αν δύο πλανήτες σχηματίζουν μια «κρυφή» όψη, αυτή ερμηνεύεται με τον ίδιο τρόπο όπως και η αντίστοιχη «φανερή», με την υποσημείωση ότι σαν ένδειξη σε σχέση με τα γεγονότα που μπορεί να φέρει είναι πολύ πιο «ισχυρή» αφού συνδυάζει τις «ψυχολογικές πιθανότητες» του ενός συστήματος με την ...βεβαιότητα του άλλου. Κατά πλειοψηφία μια τέτοια όψη παραπέμπει κυρίως σε γεγονότα η καταστάσεις.
Για παράδειγμα ένα κλασικό τετράγωνο ανάμεσα στον Ήλιο και τον Κρόνο, υπό το πρίσμα της Δυτικής αστρολογίας δημιουργεί πρωτίστως ενοχικά σύνδρομα και έντονες ανασφάλειες, που η διαχείριση τους κρίνει και το τελικό αποτέλεσμα. Έτσι δικαιολογούνται τόσο οι περιπτώσεις που ένας Κρόνος αποδεικνύεται στην πράξη «καταστροφικός» όσο και η ύπαρξη πολλών πετυχημένων στον τομέα τους, παρά τον Κρόνο που ...κουβαλάνε στην πλάτη τους.
Το ίδιο τετράγωνο στη Συνθετική του εκδοχή συνδέεται αυστηρά και μόνο με δυσκολίες ατυχίες και εμπόδια. Είναι δηλαδή πιο «μοιραίο» και πιο κοντά στην Ινδική ερμηνευτική εκδοχή της όψης. Το ίδιο ισχύει αντίστοιχα και στην περίπτωση ενός τετραγώνου ανάμεσα στον Ήλιο και το Δία. Στη Δυτική εκδοχή αναφέρεται συχνά ως μια όψη ευκαιριών αλλά και σπατάλης των τυχερών πλεονεκτημάτων που αποφέρει. Από τη Συνθετική σκοπιά είναι μια όψη τύχης και ουσιαστικής υποστήριξης, που υλοποιείται στην πράξη.
Ωστόσο, η πολύ κρίσιμη λεπτομέρεια σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι η σύμπτωση μιας όψης των τροπικών πλανητών, με μια άλλη των αστρικών. Η έναν αστρικό πλανήτη που αρχικά δεν φαίνεται να έχει κάποια ιδιαίτερη υποστήριξη η προσβολή.
Αν δηλαδή ένας αστρικός Άρης «πέφτει» πάνω σε ένα τετράγωνο του τροπικού Ερμή με τον τροπικό Κρόνο ο βαθμός «επικινδυνότητας» αλλά και οι πιθανότητες ενός ατυχήματος πολλαπλασιάζονται. Κι αυτό γιατί η δυναμική ενέργεια του Άρη συνδυάζεται με τις ανασταλτικές ιδιότητες του τετραγώνου Ερμή-Κρόνου. Ανέφερα το ατύχημα ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ωστόσο ανάλογα με τον οίκους που φιλοξενούν τους πλανήτες το όλο σχήμα μπορεί να δημιουργήσει διαφορετικού τύπου προβλήματα (για παράδειγμα μανιοκαταθλιπτικές κρίσεις) πάντα όμως μέσα στο «πνεύμα» της φύσης των πλανητών. Το ίδιο φυσικά ισχύει και στην αντίστροφη περίπτωση, όταν δηλαδή έχουμε μια σύνοδο του αστρικού Κρόνου με τον τροπικό Άρη.
Αντίστοιχα, μια ανάλογη εμπλοκή του αστρικού Δία σε ένα τετράγωνο του τροπικού Άρη με τον τροπικό Ερμή θα πολλαπλασιάσει τις πιθανότητες ...ανάφλεξης και ουσιαστικά το άτομο θα είναι επιρρεπές σε «διακεκριμένα» καψίματα η ...εμπρησμούς. Όλες οι πληροφορίες που προκύπτουν από ανάλογες ενδείξεις είναι πρωτεύουσας σημασίας και ουσιαστικά «κάνουν τη διαφορά», σε σχέση με τις όψεις που σχηματίζονται μόνο στον τροπικό η τον αστρικό ζωδιακό.
Η συμπληρωματικότητα των δύο συστημάτων είναι ουσιώδης, δίνοντας βοήθειες και απαντήσεις εκεί που κανένα από μόνο του δεν μπορεί να το κάνει. Κι αυτό με τη χρήση μόνο των κύριων όψεων (τετράγωνο, αντίθεση σύνοδος, τρίγωνο). Στα παραδείγματα της Συνθετικής μεθόδου που παρατίθενται στην ενότητα της «Πειραματικής Αστρολογίας» θα έχετε τη δυνατότητα να διαπιστώσετε ...ιδίοις όμμασι του λόγου το αληθές.
Πήρα την πρωτοβουλία να ορίσω τη συγκεκριμένη τεχνική ως ιδιοσυναστρία, αφού ο όλος μηχανισμός παραπέμπει στην κλασική μορφή της συναστρίας με τη διαφορά ότι συγκρίνονται δύο ωροσκόπια που ανήκουν στο ίδιο άτομο. Μάλιστα, για την αποφυγή ερμηνευτικών ακροτήτων κράτησα την ανοχή των όψεων στα επίπεδα της συναστρίας (περίπου πέντε μοίρες) εξετάζοντας μόνον τις κύριες όψεις. Προσωπικά, σε όποιους επιθυμούν να πειραματιστούν με την ιδιοσυναστρία συνιστώ ανεπιφύλακτα τη χρήση Biwheel, που δίνει μια άμεση οπτική εντύπωση για το τι «παίζεται» ανάμεσα στους δύο χάρτες.
Όσον αφορά τις θέσεις των πλανητών στους οίκους, οφείλω να επισημάνω ότι ...συνήθως δεν αλλάζει. Ο πλανήτης που βρίσκεται σε έναν οίκο, είτε στον τροπικό, είτε στον αστρικό χάρτη, μεταφέρει τις ιδιότητες της συγκεκριμένης θέσης, όπου κι αν βρεθεί. Για παράδειγμα αν ο τροπικός Ήλιος είναι στον 4ο οίκο, οι ιδιοσυναστριακές όψεις που σχηματίζει θα επηρεάσουν τα θέματα του 4ου και όχι του 3ου στον οποίο πιθανότατα θα βρεθεί ως αστρικός.
Το παρόν είναι remake ενός ομότιτλου άρθρου, το οποίο αρχικά δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ζωή και Ζώδια» και στον ιστότοπο του myhoroscope.gr. Από τότε βέβαια κύλησε ...πολύ νερό στο μύλο και οι προσθήκες ήταν τουλάχιστον απαραίτητες. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι τα αρχικά πορίσματα μου συνέχισαν να επιβεβαιώνονται στην πράξη.