Transpersonal Astrology – Το πολιτισμικό επίπεδο

από το Β. Παπαδολιά

Συνεχίζοντας τις αναφορές μας στα πλαίσια της Transpersonal Astrology το επόμενο επίπεδο - πλαίσιο που θα εξετάσουμε είναι το πολιτισμικό. Όπως λέει και το όνομα του το πλαίσιο αυτό είναι εκείνο στο οποίο η έμφαση μεταφέρεται από τις βιολογικές λειτουργίες ( και την επιβίωση ) στην οργάνωση και τη λειτουργία της κοινωνίας και την έκφραση του πολιτισμού. Ιστορικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνιστά τη μετάβαση από τα μικρά προσωποπαγή βασίλεια της αρχαιότητας στα μεγάλα κρατικά μορφώματα, τις αυτοκρατορίες.

Στα μεγάλα αυτά κράτη, η προσωπικότητα του ηγέτη, αν και σημαντική, δεν είναι η σημαντικότερη. Η κρατική διοίκηση έχει τη δική της δύναμη, που διασφαλίζει τη συνέχεια του κράτους, ακόμη κι αν στην κορυφή υπάρχουν ανίκανοι βασιλιάδες. Ο Κρόνος συμβολικά είναι πανίσχυρος ορίζοντας νόμους και υπερασπίζοντας τα εξωτερικά σύνορα. Ο Άρης από πρωταγωνιστής στη φυλετική οργάνωση, πέφτει σε δεύτερη μοίρα, ισχυρός μεν, αλλά από τη θέση του στρατιώτη που υπηρετεί διαταγές.

Σημαντική επίδραση στις κοινωνίες αυτές έχει και ο Δίας. Το κράτος για να έχει συνοχή, χρειάζεται εκτός από σταθερά σύνορα και μία συνεκτική ιδεολογία. Στις αυτοκρατορίες του παρελθόντος αυτή ήταν συνήθως η θρησκεία. Σε ανάλογα σημερινά παραδείγματα είναι η ιδεολογία ( δημοκρατία, σοσιαλισμός, καπιταλισμός, κλπ ). Δίας και Κρόνος λειτουργούν χέρι χέρι στηρίζοντας ο ένας τον άλλο για τη διαιώνιση του κρατικού μορφώματος.

Η μετάβαση από το βιολογικό στο πολιτιστικό επίπεδο δεν ήταν αναίμακτη. Ούτε απότομη. Όπως και στην περίπτωση της μετάβασης από το πολιτιστικό επίπεδο στο ατομικό, που θα δούμε σε επόμενο άρθρο, έτσι κι εδώ υπήρξαν ανταγωνισμοί εκατοντάδων χρόνων ανάμεσα σε κράτη που εκπροσωπούσαν την παλιά φυλετική δομή και τα νέα εκτενή μορφώματα. Οι Περσικοί Πόλεμοι δεν ήταν παρά ένα τέτοιο παράδειγμα, όπου οι Ελληνικές Πόλεις Κράτη στην ουσία εκπροσωπούσαν την παλιά φυλετική δομή και η Περσική Αυτοκρατορία τα νέα μορφώματα. Αν και έχουμε εξιδανικεύσει τον Ηρωισμό των Αρχαίων Ελλήνων, αυτός στην πράξη δεν ήταν παρά μία απέλπιδα προσπάθεια του παλιού συστήματος των Ηρώων Πολεμιστών (Άρης) να αντισταθούν στο μοιραίο.

Ίδια παραδείγματα υπήρξαν και σε άλλα «σύνορα». Στην Αγγλία και τη Γαλατία οι ρωμαϊκές ορθές κατέπνιξαν πλήθος φυλών με Ήρωες Βασιλιάδες. Στις Τευτονικές Χώρες τα μεσαιωνικά Βασίλεια κατέπνιξαν επίσης πλήθος Φυλών που στηρίζονταν στην προσωποπαγή διοίκηση. Το παράδειγμα του Αττίλα είναι ίσως χαρακτηριστικό. Η οργάνωση του ρωμαϊκού κράτους έστω και στα τελευταία του στάθηκε πολύ πιο ικανή από τη χαρισματική προσωπικότητα ενός στρατηλάτη.

Ακόμη και μεγάλοι ηγέτες όπως ο Μέγας Αλέξανδρος κατάλαβαν ότι χωρίς δομή, η νέα Εποχή δε θα μπορούσε να προχωρήσει. Προχώρησαν σε στελέχωση διοίκησης, αφομοίωση των ντόπιων, επιγαμίες. Δημιούργησαν όπως ο Οκταβιανός Αύγουστος μία κοινή θρησκεία. Οι Έλληνες των Πόλεων Κρατών δεν μπόρεσαν βέβαια ποτέ να βγουν από τη λογική του τοπικιστικού κράτους (ακόμη και σήμερα δεν μπορούν). Το μακεδονικό βασίλειο όμως που είχε ήδη μία ισχυρή κρατική διοίκηση (αυτό που μετά θα ονομαζόταν Αυλή) μπορούσε.

Στα νεότερα χρόνια κάποια υπολείμματα αυτής της σύγκρουσης εμφανίστηκαν στους πόλεμοι των Ινδιάνων στις Ηνωμένες Πολιτείες ή τους πολέμους των Ζουλού στην Αφρική. Στα παραδείγματα αυτά φαίνεται ανάγλυφα η «ματαιότητα» του προσωπικού ηρωισμού απέναντι στις ορδές των στρατιωτών ή την απολυτότητα της βιομηχανικής παραγωγής όπλων.

Σε ατομικό επίπεδο οι άνθρωποι έμαθαν να «υπακούουν». Κρόνος και Σελήνη είναι κατά το Rudhyar τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του πλαισίου. Οι άνθρωποι λειτουργούν κατά βάση στον άξονα 4/10 κάνοντας αυτό που «πρέπει». Βασικό ζητούμενο του ατόμου η ασφάλεια απέναντι στο γιγάντιο κράτος. Γέννημα αυτής της λογικής ήταν ο «απόμακρος» και «αυστηρός» Θεός. Ο Θεός που δεν μπορούσαμε να τον προσεγγίσουμε ή να τον εξευμενίσουμε πλέον με τις θυσίες. Είχε απόλυτη εξουσία επάνω μας και ήμασταν στο έλεος του.

Στο πλαίσιο αναφοράς αυτό οι πλανήτες λειτουργούν μέχρι και τον Κρόνο. Το ποιοι πλανήτες είναι καλοί ή κακοί ορίζεται από τη σκοπιμότητα της διαιώνισης του κράτους και της κοινωνίας. Όσοι συμβάλλουν στην κοινωνική πρόοδο και συνοχή, θεωρούνται καλοί πλανήτες. Όσοι είναι αντιδραστικοί, περιέρχονται σε πτώση. Για παράδειγμα ο Άρης θεωρείται σε έξαρση στον Αιγόκερω, παρότι το ζώδιο αυτό «φυλακίζει» την ενέργεια του. Υπηρετεί το κράτος κι αυτό είναι αρκετό.

Στη λογική του πλαισίου αυτού επίσης η Αστρολογία θεωρείται ότι δουλεύει 100%. Όλα είναι προβλεπόμενα και ελεγχόμενα (Κρόνος) από νόμους και κανόνες. Οι επιστήμονες (Δίας) βρίσκουν συστήματα που δικαιολογούν την τάξη και την ιεραρχία. Το Σύμπαν ζωγραφίζεται κι αυτό «με τάξη» για να ταιριάζει στο πρότυπο που θέλουμε να δώσουμε στους ανθρώπους. Για όλα υπάρχει ένα «σύστημα» και «κενά» ή παρεκτροπές δεν επιτρέπονται. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι πόλεμοι των αιρέσεων. Διαφορετικές ερμηνείες δεν είναι δεκτές.

Αν και στην εποχή μας θεωρείται καταπιεστικό αυτό το σύστημα, η αλήθεια είναι ότι είναι αυτό που εξασφάλισε την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Η συλλογή τεράστιων πόρων από τα βιομηχανικά κράτη, η εξειδίκευση της εργασίας, η πρόοδος της επιστήμης (της δομημένης επιστήμης) ήταν όλα γνωρίσματα αυτής της περιόδου. Αν δεν υπήρχε αυτή, θα κατοικούσαμε ακόμη σε σκηνές και θα πολεμούσαμε με σπαθιά. Ίσως να ήταν πιο ρομαντικά, αλλά οι αρρώστιες ακόμη θα μας θερίζανε.

Σε σχέση με το βιολογικό επίπεδο, στο επίπεδο αυτό αποδίδεται έμφαση στην επίδραση της Σελήνης. Δείχνει πιο ισχυρή από τον Ήλιο και συμβολικά και ιστορικά. Δεν είναι τυχαίο που οι ανατολικές θρησκείες (πιο σεληνιακές) βρήκαν εύφορο έδαφος στα νέα κρατικά μορφώματα. Όταν ο άνθρωπος νιώθει αδύναμος να επιβιώσει μόνος του (Ήλιος και Άρης αδύναμοι) προσπαθεί να πάει με το ρεύμα (Σελήνη) για να κρυφτεί ή να προστατευτεί.

Όσοι υπήρξαν μεγάλοι ηγέτες στην αρχαιότητα αναγκάστηκαν στο μεταίχμιο της εποχής να υπηρετήσουν το Κράτος. Το παράδειγμα του αρχείου κόσμου είναι σαφές. Οι μεγαλύτεροι ηγέτες υπήρξαν οι Έλληνες διάδοχοι του Αλεξάνδρου και οι Ρωμαίοι Στρατηγοί. Υπηρέτησαν όμως τις Αυτοκρατορίες τους, δεν τους αντιστάθηκαν. Όσοι αντιστάθηκαν, εξαφανίστηκαν από την ιστορία ή έμειναν ως Ρομαντικοί. Όσοι από το προηγούμενο σύστημα ενσωματώνονται στο νέο επιβιώνουν. Οι υπόλοιποι τίθενται στο περιθώριο.

Έτσι και στη σημερινή εποχή το πολιτιστικό επίπεδο δείχνει να είναι πιο ισχυρό από ποτέ. Τα μέσα που υπάρχουν για να διοικείται ή να επηρεάζεται ο κόσμος είναι τεράστια. Ωστόσο, όπως και στην Αρχαιότητα, το σύστημα που φεύγει δείχνει το μέγιστο των δυνατοτήτων του ακριβώς λίγο πριν φύγει. Στην προσπάθεια του να αντισταθεί στην αλλαγή. Στην πορεία όμως δεν καταφέρνει τίποτα άλλο παρά να εξυπηρετήσει καλύτερα την αλλαγή. Έτσι τα ίδια μέσα που υπάρχουν σήμερα για τη διοίκηση του κόσμου, τα ίδια χρησιμοποιούνται και για την ανατροπή του (π.χ. η τηλεόραση ή το internet).

Στο επόμενο άρθρο θα δούμε περισσότερα γι’ αυτή τη σημερινή σύγκρουση και θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε και ένα δυο χάρτες για να δούμε τη χρησιμότητα της Transpersonal θέασης.