Τα στοιχεία και οι ποιότητες στην Αστρολογία
Με βάση τα πορίσματα του Καρλ Γιουγκ για τις τέσσερις κύριες ψυχικές λειτουργίες που διέπουν την ανθρώπινη ψυχολογία (την αίσθηση, τη διαίσθηση, τη σκέψη και το συναίσθημα) η κλασική αστρολογική θεώρηση αποκτά μια νέα διάσταση.
Η διάκριση των 12 ζωδίων ανάλογα με το στοιχείο και την ποιότητα που ανήκουν είναι μέρος της βασικής αστρολογικής δομής και μάλιστα σύμφωνα με πολλούς επαΐοντες, η αξιολόγηση ενός γενέθλιου χάρτη πρέπει να ξεκινά από την κατανομή των στοιχείων και των ποιοτήτων. Το πόση φωτιά, γη, αέρα ή νερό έχει -ή δεν έχει- κανείς, προτείνεται σαν ένα βασικό κριτήριο ερμηνείας, κάτι που δεν είναι λάθος, έχει ωστόσο μια απλουστευμένη διάσταση, η οποία κατά την γνώμη μου στην πλειοψηφία των περιπτώσεων λειτουργεί μάλλον αποπροσανατολιστικά.
Ας δούμε ποιά μπορεί να είναι η πιο σύγχρονη διάσταση αυτής της αξιολόγησης, έτσι όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο μου «Η Αστρολογία του 21ου αιώνα», των εκδόσεων Ερεχθηίς, το οποίο μπορείτε πάντα να παραγγείλετε στο e-shop του astrology.gr
Ο χορός των στοιχείων-Φωτιά, Γη, Αέρας, Νερό
Ίσως από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει κανείς στην Αστρολογία είναι η διάκριση των ζωδίων σε στοιχεία.
Φωτιά, Γη, Αέρας και Νερό γίνονται τα πρώτα σκαλοπάτια της εισόδου των νεοφώτιστων στο αστρολογικό οικοδόμημα, με τις βασικές τους ιδιότητες να συγκροτούν τον θεμελιώδη σκελετό του.
- Η Φωτιά παραπέμπει στον ενθουσιασμό, τη δράση και τη δημιουργικότητα
- Η Γη στο πρακτικό πνεύμα, την υλοποίηση και το συμφέρον
- Ο Αέρας στη σκέψη το λόγο και την κοινωνικότητα
- Το Νερό στο συναίσθημα, τα ένστικτα και τον εσωτερικό η «αόρατο» κόσμο
Φυσικά τα ζώδια που συγκροτούν την κάθε τριπλότητα (πύρινη, γήινη, αέρινη και υδάτινη) έχουν και τις διαφορές τους, οι οποίες παραδοσιακά επισημαίνονται με τη διάκριση τους σε ποιότητες (παρορμητική, σταθερή και μεταβλητή).
Η παρορμητική ποιότητα, που έχει και μια διάσταση ξεκινήματος, αποδίδει στην πράξη πιο έντονες και οξείες καταστάσεις (συγκρούσεις) η γεγονότα, μικρότερης συγκριτικά χρονικής διάρκειας.
Ένα κοινό πεδίο δραστηριότητας των παρορμητικών ζωδίων είναι η επιχειρηματικότητα και η πολιτική.
Η σταθερή ποιότητα χαρακτηρίζεται από διάρκεια και επιμονή, δύο στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη συγκρότηση ενός συστήματος.Η συστηματοποίηση είναι ο κοινός τόπος των σταθερών ζωδίων και συνδέονται με γεγονότα η καταστάσεις μακράς διάρκειας.
Η μεταβλητή ποιότητα είναι πολύ πιο «ελαστική» από τις άλλες δύο και συνδέεται με την εξάπλωση η τη διάχυση.
Ένα κοινό πεδίο δραστηριότητας των μεταβλητών ζωδίων είναι τα γνωστικά αντικείμενα και η επικοινωνία σε όλο το μήκος και το πλάτος του μακρόκοσμου και του μικρόκοσμου.
Οι ψυχολογικές παράμετροι
Με βάση τα πορίσματα του Καρλ Γιουγκ για τις τέσσερις κύριες ψυχικές λειτουργίες που διέπουν την ανθρώπινη ψυχολογία (την αίσθηση, τη διαίσθηση, τη σκέψη και το συναίσθημα) η κλασική αστρολογική θεώρηση αποκτά μια νέα διάσταση.
Ο Γιουγκ δίνει στη διαίσθηση μια διάσταση συνώνυμη της έμπνευσης, της δημιουργικότητας και της πρωτοπορίας, παραλληλίζοντας την με την αστρολογική Φωτιά. Η αίσθηση (Γη), η σκέψη (Αέρας) και το συναίσθημα (Νερό) ανταποκρίνονται επίσης στην αστρολογική ορολογία.
Σύμφωνα με την άποψη του κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί μια από αυτές τις λειτουργίες, την οποία ονομάζει κύρια και άλλες δύο ως βοηθητικές, δηλαδή συμπληρωματικές.
Η τέταρτη λειτουργία εκφράζεται ουσιαστικά μέσω του ασυνειδήτου ως σκιά η σκοτεινή πλευρά και είναι στην χειρότερη περίπτωση ανταγωνιστική, και στην καλύτερη αντισταθμιστική προς την κύρια. Αυτό όπως θα δούμε έχει την αντιστοιχία του στην Αστρολογία, με μια μικρή διαφορά.
Οι τέσσερις λειτουργίες κατά Γιουγκ, είναι ανά δύο ασύμβατες (σκέψη-συναίσθημα και αίσθηση-διαίσθηση) κάτι που σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατον να συνεργάζονται μεταξύ τους. Και αυτή η ασυμβατότητα ευθύνεται για τις αδυναμίες χαρακτήρα η τα «φαντάσματα» που κυνηγούν το κάθε φορέα μίας εκ των λειτουργιών.
Επίσης σημαντική είναι η θεώρηση του Γιουγκ ότι μια από τις βοηθητικές λειτουργίες μπορεί να αναλαμβάνει κατά περίπτωση το ρόλο της κύριας.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν την αρχή, ο αισθητικός (γήινος) τύπος, μπορεί να έχει ως άμεσα βοηθητικές λειτουργίες τη σκέψη (αέρας) και το συναίσθημα (νερό).
Το ίδιο και ο διαισθητικός (πύρινος) τύπος.
Ο τύπος της σκέψης (αέρινος) την αίσθηση (γη) και τη διαίσθηση (φωτιά).
Το ίδιο και ο συναισθηματικός.
Επεκτείνοντας την Γιουγκιανή θεώρηση καταλήγουμε στο ότι κάθε ζώδιο ενός στοιχείου, που εντάσσεται σε κάποια από τις τέσσερις λειτουργίες χαρακτηρίζεται από την υποστήριξη μιας ακόμη λειτουργίας η οποία μάλιστα μπορεί ανάλογα με τις συνθήκες να αντικαθίσταται από μια τρίτη.
Η ουσιαστική διαφορά είναι ότι στην Αστρολογία η ασυμβατότητα μεταξύ των λειτουργιών εξακολουθεί να υπάρχει και σαφώς δημιουργεί αντιφάσεις αλλά δεν είναι ποτέ απαγορευτική για το όποιο «ανακάτεμα» τους σε ισότιμη βάση. Δηλαδή το νερό-συναίσθημα μπορεί να συνυπάρχει με τον αέρα-σκέψη η ακόμη η φωτιά-διαίσθηση με τη γη-αίσθηση, δημιουργώντας απλά μια διαφορετική «ποικιλία» τάσεων η χαρακτήρων.
Έτσι, από μια πρώτη ανάγνωση απορρέουν οι εξής αντιστοιχίες:
Το πάντρεμα των στοιχείων
Στα ζώδια της Φωτιάς
Ο Κριός είναι πιο ενστικτώδης και έχει ως βοηθητική λειτουργία το Νερό.
Ο Λέοντας είναι πιο πρακτικός και έχει ως βοηθητική λειτουργία τη Γη
Ο Τοξότης είναι πιο διανοητικός και έχει ως βοηθητική λειτουργία τον Αέρα.
Στα ζώδια της Γης
Ο Ταύρος είναι πιο συναισθηματικός και έχει ως βοηθητική λειτουργία το Νερό
Η Παρθένος είναι πιο σκεπτόμενη και έχει ως βοηθητική λειτουργία τον Αέρα
Ο Αιγόκερως είναι πιο φιλόδοξος και έχει ως βοηθητικό στοιχείο τη Φωτιά
Στα ζώδια του Νερού
Ο Καρκίνος είναι ο πιο συλλεκτικός και έχει σαν βοηθητική λειτουργία τη Γη
Ο Σκορπιός είναι ο πιο παθιασμένος και έχει σαν βοηθητική λειτουργία τη Φωτιά
Οι Ιχθύες είναι πιο θεωρητικοί και έχουν σαν βοηθητική λειτουργία τον Αέρα
Στα ζώδια του Αέρα
Οι Δίδυμοι είναι οι πιο πραγματιστές και έχουν σαν βοηθητική λειτουργία τη Γη
Οι Ζυγοί είναι πιο ευαίσθητοι και έχουν σαν βοηθητική λειτουργία το Νερό
Οι Υδροχόοι είναι πιο πρωτοποριακοί και έχουν σαν βοηθητική λειτουργία τη Φωτιά
Από αυτήν την κατάταξη-που σε καμία περίπτωση δεν είναι αυστηρή-προκύπτουν έξι νέα ζευγάρια, που χαρακτηρίζονται από το ίδιο δίπολο λειτουργιών, όσον αφορά την κύρια και τη βοηθητική λειτουργία:
Κριός-Σκορπιός (Φωτιά-Νερό) τα ζώδια των ενστίκτων
Ταύρος-Καρκίνος (Γη-Νερό) τα ζώδια της γονιμότητας
Δίδυμοι-Παρθένος (Αέρας-Γη) τα ζώδια του ορθού λόγου
Λέων-Αιγόκερως (Φωτιά-Γη) τα ζώδια της κυριαρχίας
Ζυγός-Ιχθύες (Αέρας-Νερό) τα ζώδια της αποδοχής
Τοξότης-Υδροχόος (Φωτιά-Αέρας) τα ζώδια της εξέλιξης
Μια παρατήρηση είναι ότι τα ζώδια που χαρακτηρίζονται από τη σύνθεση δύο ασύμβατων λειτουργιών (Φωτιά-Γη και Αέρας-Νερό) κινούνται στα δύο άκρα ως προς τη διάθεση επιβολής.
Ο Λέων και ο Αιγόκερως προβάλλουν το εγώ και την αυθεντία τους
Ο Ζυγός και οι Ιχθύες έχουν το λιγότερο τονισμένο εγώ και δίνουν προτεραιότητα στην ειρηνική συνύπαρξη
Βέβαια επειδή οι βοηθητικές λειτουργίες μπορούν να αλλάξουν κατά περίπτωση, υπάρχουν και άλλα ζευγάρια ζωδίων με κοινά χαρακτηριστικά, με «αντεστραμμένη» δηλαδή τη σειρά των δύο λειτουργιών πρώτης γραμμής.
Για παράδειγμα:
Ο Κριός (φωτιά) υποστηρίζεται και από τη σκέψη (αέρας) και συγκροτεί με τον Υδροχόο (αέρας-φωτιά) έναν ακόμη πόλο εξέλιξης
Ο Σκορπιός υποστηρίζεται και από την αίσθηση (γη) και συγκροτεί με το Λέοντα ένα ακόμη δίδυμο κυριαρχίας
Ο Καρκίνος υποστηρίζεται και από τη διαίσθηση (φωτιά) και συγκροτεί με τον Κριό ένα ακόμη ζευγάρι ενστικτώδους δράσης.
Το ποια βοηθητική λειτουργία θα επικρατήσει είναι συχνά θέμα φύλου.
Οι γυναίκες για παράδειγμα είναι πιο εύκολο να χρησιμοποιήσουν το συναίσθημα-νερό ως βοηθητική λειτουργία η ακόμη και την αίσθηση-γη σε περιπτώσεις που οι άνδρες δεν το συνηθίζουν.
Μια γυναίκα Παρθένος (Γη-Αέρας) μπορεί να μοιάζει αρκετά με μια γυναίκα Υδροχόο (Αέρας) που ασκεί ως βοηθητική λειτουργία τη Γη
Ή αντίστοιχα μια Υδροχόος που χρησιμοποιεί σαν βοηθητική λειτουργία το Νερό, ανταποκρίνεται στα δεδομένα μιας γυναίκας Ιχθύος (Νερό-Αέρας).
Και πάνω στην ίδια λογική ένας άνδρας μπορεί ευκολότερα να αντικαταστήσει μια βοηθητική λειτουργία συναισθήματος (Νερού) με εκείνη της σκέψης-αέρα η της διαίσθησης-φωτιάς.
Έτσι ο άνδρας Ζυγός (Αέρας), που επιλέγει ως βοηθητική λειτουργία τη Φωτιά μπορεί να «μοιάζει» με Τοξότη (Φωτιά-Αέρας) στην κοινωνικότητα.
Ή ο άνδρας Λέων (Φωτιά), που κρατά σαν δεύτερη λειτουργία τη σκέψη (Αέρας) να προσεγγίζει τη συμπεριφορά ενός Υδροχόου.
Η πολυπλοκότητα στην κατανομή των «ρόλων» εξαρτάται και από μια ακόμη ψυχική «διαφορετικότητα» Την εσωστρέφεια και την εξωστρέφεια, που ουσιαστικά ορίζουν για κάθε τύπο δύο κατευθύνσεις και διαφορετικές ισορροπίες.
Όποια/ος επιθυμεί να πληροφορηθεί περισσότερα για αυτό το θέμα μπορεί να ανατρέξει στο βιβλίο «Ψυχολογικοί Τύποι» του Καρλ Γιουγκ.
Το βέβαιο είναι ότι η παραδοσιακή κωδικοποίηση σε στοιχεία και ποιότητες είναι ουσιαστικά υπεραπλουστευμένη και συχνά δεν αρκεί για να περιγράψει την πραγματικότητα.