Οι όψεις και η σημασία τους
Οι όψεις διακρίνονται παραδοσιακά σε αρμονικές και δυσαρμονικές, κύριες και δευτερεύουσες
«Που πας με τετράγωνο Ήλιου-Πλούτωνα;». «Αυτή η σαρανταπεντάρα Ερμή-Ουρανού με έχει καταστρέψει» ή πάλι, «ευτυχώς το τριγωνάκι Άρη-Σελήνης λειτουργεί μια χαρά!»
Αυτές είναι κάποιες χαρακτηριστικές φράσεις μιας αστρολογικής αργκό, που συνηθίζεται πολύ μεταξύ των «μυημένων» στην Αστρολογία και κάνει τους εκάστοτε -εκούσιους ή ακούσιους- ακροατές να κουνάνε με νόημα το ...κεφάλι τους!
Όμως η αλήθεια να λέγεται. Το να «λες» ωροσκόπιο χωρίς την εξέταση των όψεων είναι σαν να προσπαθείς να εκτιμήσεις το τι καιρό θα κάνει αύριο, από τα στατιστικά μετεωρολογικά δεδομένα της ημέρας και μόνον.
Οι όψεις διακρίνονται παραδοσιακά σε αρμονικές και δυσαρμονικές, κύριες (με ανοχή 6-7 μοίρες κατά μέσο όρο) και δευτερεύουσες (με ανοχή 1-2 μοιρών).
Στην πρώτη κατηγορία συγκαταλέγονται: το τρίγωνο (120 μοίρες γωνιακή απόσταση πάνω στο τόξο), το εξάγωνο (60 μοίρες) και από τις δευτερεύουσες το δωδεκάγωνο (30 μοίρες).
Στην δεύτερη: η αντίθεση (180 μοίρες), το τετράγωνο (90 μοίρες) και από τις δευτερεύουσες το ημιτετράγωνο (45 μοίρες) και το ενάμισι τετράγωνο (135 μοίρες).
Με το πέρασμα του χρόνου έχουν προταθεί αρκετές ακόμη όψεις «με νόημα», όπως το πεντάγωνο και οι παράγωγες του (72, 144 και 216 μοίρες), το επτάγωνο και οι παράγωγες του (51 25΄ 102 50΄ 154 15' μοίρες) ή ακόμη οι όψεις των 18, 22,5, 36, 108 μοιρών, όλες τους όμως δεν είναι κοινά αποδεκτές ως προς την δυναμική τους αλλά τελούν υπό εξέταση.
Το καλό και το κακό
Μια επιπόλαιη-απλοϊκή αξιολόγηση των όψεων θεωρεί τις αρμονικές ως «καλές» και τις δυσαρμονικές ως «κακές». Η ουσία όμως είναι ότι οι δυσαρμονικές πιέζουν (άρα η ανεύρεση μιας λύσης-εφαρμογής είναι επιτακτική και πιθανότερη), ενώ οι αρμονικές όχι με συνέπεια να έχουμε ένα είδος «τύχης» που όχι μόνον μένει ανεκμετάλλευτη αλλά μεταφέροντας έναν «αέρα» ευκολίας, μπορεί να αποτελεί και πηγή κινδύνων.
Όψη πίεσης -και με αυτήν την έννοια δυσαρμονική θεωρείται και η χιαστί (δευτερεύουσα, 150 μοίρες), ενώ η σύνοδος (κύρια, 0 μοίρες) κρίνεται ανάλογα με την συμβατότητα των πλανητών που συμμετέχουν σε αυτήν.
Το «καλό» και το «κακό» των όψεων έχει να κάνει συχνά και με το timing της δράσης μας. Μια αρμονική όψη μας βοηθά να δρούμε όταν υπάρχει η ελάχιστη αντίσταση και ουσιαστικά μας εξυπηρετεί, είτε οι προθέσεις μας είναι καλές, είτε ...όχι!
Αντίθετα, μια δυσαρμονική όψη μας «βάζει» να ενεργούμε όταν έχουμε απέναντι μας κάποιο «αντίπαλο συμφέρον», καθιστώντας έτσι τον «αγώνα» μας δυσκολότερο.
Ερμηνευτικά, αναφερόμενοι στις όψεις (γωνιακές αποστάσεις) μεταξύ ουράνιων σωμάτων ή σημείων, εννοούμε πρακτικά τα «κανάλια» που συνδέουν δύο ή περισσότερα ενεργειακά κέντρα, καθιστώντας την τελική απόδοση της ενέργειας πολυσύνθετη και εξατομικευμένη.
Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι παρότι υπάρχουν πολλά «λυσάρια» που ερμηνεύουν τις όψεις, τελικά ο τρόπος που εκδηλώνονται στην πράξη είναι τόσο πολυποίκιλος και πολυδιάστατος, που είναι προτιμότερο να τις προσεγγίζουμε ερμηνευτικά «επινοώντας» αυτό που μπορεί να συμβεί με βάση τις ιδιότητες των πλανητών και της θέσης τους αλλά και τις «διαχειριστικές» δυνατότητες του ατόμου.
Για παράδειγμα, ένα τετράγωνο Ερμή-Άρη έχει μια πλατιά γκάμα πιθανών εκδηλώσεων με άξονα τους συνδυασμούς που απορρέουν από τα «επικοινωνώ, κινούμαι ή σκέπτομαι» και «διεκδικώ, μάχομαι ή ανταγωνίζομαι».
Το να μιλά-κινείται κανείς γρήγορα ή επιθετικά είναι η μια ...όψη του νομίσματος με όλα τα πιθανά συνεπακόλουθα, τόσο στην αρνητική κατεύθυνση (εντάσεις, καυγάδες, ατυχήματα κλπ), όσο και στην θετική (σπιρτάδα, πρωτοτυπία, αμεσότητα).
Ωστόσο, αν το άτομο ασχολείται εντατικά με τον αθλητισμό, πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να ατονίσουν, εμφανιζόμενα κυρίως στους στίβους, πλαισιωμένα από το αγωνιστικό πνεύμα.
Υπάρχει επίσης και το σοβαρό ενδεχόμενο μια όψη να λειτουργεί προβαλλόμενη, να γίνεται δηλαδή αντιληπτή μέσω των άλλων που «αναλαμβάνουν» να εξωτερικεύσουν τα χαρακτηριστικά της.
Αυτό μπορεί να συμβαίνει όταν το ενεργειακό περιεχόμενο της όψης είναι ξένο ή ανοίκειο με τις κεντρικές κατευθύνσεις που διαφαίνονται στο ωροσκόπιο.
Για παράδειγμα, ένα τετράγωνο του Ερμή με τον Δία, σε ένα ωροσκόπιο όμως που έχει τον Κρόνο στον 1ο οίκο, σημαίνει συνήθως συνδιαλλαγή-επαφή με άτομα που μιλάνε πολύ ή γενικά χαρακτηρίζονται από μια πληθωρικότητα-υπερβολή στο λόγο και τις κινήσεις τους. Η ασυνέπεια, η επιπολαιότητα και η μεγαλοστομία που χαρακτηρίζει την συγκεκριμένη όψη είναι απίθανο να ενσωματωθεί σε ένα ωροσκόπιο που έχει τον Κρόνο στον 1ο οίκο κι έτσι η όψη βρίσκει «διέξοδο» ως εξωτερικό ερέθισμα.
Άρα λοιπόν, μπορεί να «είμαστε» οι όψεις μας αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να τις ασκούμε εμείς οι ίδιοι, αφού μπορούμε να τις βιώσουμε-αναγνωρίσουμε μέσω τρίτων ή εξωτερικών ερεθισμάτων κι αυτό είναι κάτι που ξεδιαλύνει σε ένα μεγάλο βαθμό τις ερμηνευτικές αντιφάσεις που προκύπτουν συχνά σε ένα ωροσκόπιο.
Ας δούμε τώρα κάποια επιμέρους σημαντικά στοιχεία, όπως περιέχονται στο βιβλίο μου «Η Αστρολογία του 21ου αιώνα».
Το «παιχνίδι» των όψεων
Οι όψεις, είναι αυτές, που με την παρουσία τους ενισχύουν το ρόλο του κάθε αστρολογικού δείκτη μέσα στην «ανοιχτή κοινωνία» του γενέθλιου χάρτη. Σε κάθε ωροσκόπιο παίζονται διαρκώς «παιχνίδια εξουσίας» μεταξύ των πλανητών και πολύ συχνά ο ένας «καπελώνει» τον άλλον.
Όταν χαρακτηρίζουμε έναν άνθρωπο με σύνοδο Ήλιου-Κρόνου ως «Κρόνιο» εννοούμε απλά ότι ο Κρόνος έχει «το πάνω χέρι» και δεν αφήνει να ανασάνει ...κανείς, αν δεν κινείται με βάση τις αρχές του. Σε αυτήν την περίπτωση ο Ήλιος, που τυπικά είναι ο βασικός εκφραστής της προσωπικότητας, τελεί υπό κηδεμονία...
Ωστόσο αν στο ίδιο ωροσκόπιο υπάρχει μια έντονη όψη του Ωροσκόπου, της Σελήνης η και του ίδιου του Ήλιου με το Δία (το ...αντίπαλο δέος του Κρόνου), τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ τους θα τους οδηγήσει στα άκρα. Και το άτομο χρησιμοποιώντας εναλλάξ, πότε τον έναν και πότε τον άλλον μπορεί να μετατρέπεται από αυστηρά επικριτικό η συνεσταλμένο σε μέγα ...ψώνιο η αμετροεπή, και το αντίστροφο. Σε αυτήν την περίπτωση ο Ήλιος, η Σελήνη η ο Ωροσκόπος θα εκφράζονται διαδοχικά με τους δύο αργούς πλανήτες στο ...σβέρκο τους. Και βέβαια η ισχύς τους θα είναι ισοδύναμη.
Ένα ασφαλές κριτήριο για την ύπαρξη ...λυσσαλέων ανταγωνισμών είναι οι δυσαρμονικές όψεις. Πρακτικά όταν ο Ήλιος και η Σελήνη τετραγωνίζονται, το άτομο "παλαντζάρει" ανάμεσα στη μια και την άλλη συμπεριφορά, που υπαγορεύεται από τα αντίστοιχα ζώδια. Και μέχρι να γίνει η σύνθεση σε μια ενιαία συμπεριφορά, το ένα από τα δύο Φώτα είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα λειτουργεί προβάλλοντας τις ιδιότητες του σε άτομα η καταστάσεις του περιβάλλοντος. Το άτομο δηλαδή θα βλέπει το ...άλλο του μισό σαν σε καθρέφτη, για να το συνειδητοποιήσει και να το αφομοιώσει.
Ο ίδιος ακριβώς μηχανισμός μπορεί να λειτουργήσει στη σχέση Ήλιου-Ωροσκόπου.
Ο σκοπός είναι η σύνθεση, ανεξάρτητα αν σε πολλές περιπτώσεις το άτομο καταλήγει να πει στην εικόνα του εαυτού του: Πως είσαι έτσι; Δεν σε αντέχω!
Όμως το «παιχνίδι» δεν παίζεται μόνον μεταξύ των μελών της ...Αγίας Τριάδας (Ήλιος-Σελήνη-Ωροσκόπος). Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί σε όλες τις ανταγωνιστικές σχέσεις (όψεις) των πλανητών, αναδεικνύοντας κάποιον από αυτούς πρωταγωνιστή του ωροσκοπίου και τους υπόλοιπους σε κομπάρσους.
Ειδικά στις αντιθέσεις και τα τετράγωνα, η μάχη είναι σκληρή.
Οι πλανήτες μπορεί να συρθούν στη θέση του ...αντιπάλου, να αλλάξουν ζώδιο οίκο και συμπεριφορά, μπερδεύοντας τους ερμηνευτές. Και εννοείται πως οι ισχυρότερες φύσεις έχουν το "πάνω χέρι". Σε ένα τετράγωνο Αφροδίτης-Ουρανού, η πρώτη, εκτός από τις ιδιορρυθμίες που θα κουβαλά στις πλάτες της, θα συμπεριφέρεται συχνά σαν να βρίσκεται στο ζώδιο του δεύτερου. Ο Ουρανός, όπως κάθε αργός, που ...σέβεται το κύρος του θα παραμείνει ανεπηρέαστος. Θα δυσκολευτεί όμως να πράξει το ίδιο-ίσως μάλιστα να «συρθεί» και αυτός-αν έχει όψη με έναν πιο «ισχυρό χαρακτήρα», όπως είναι ο Άρης η ο Δίας.
Οι πιο δυναμικές «δυσαρμονικές» όψεις έχουν τον πρώτο λόγο, ιδιαίτερα όταν συμμετέχουν σε αυτές τα Φώτα, οι προσωπικοί πλανήτες η οι γωνιακές ακμές. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι υπόλοιπες όψεις είναι ...για πέταμα.
Συνήθως όμως μην «νοιώθοντας» έντονα την ανάγκη να εκδηλωθούν είναι κατά κάποιο τρόπο η «σιωπηρή πλειοψηφία».
Οι αρμονικές όψεις αποκτούν ξεχωριστή δυναμική όταν είναι μέρος ενός ευρύτερου σχηματισμού, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και δυσαρμονικές, όπως για παράδειγμα, η διευκολυνόμενη αντίθεση ή ο «χαρταετός».
Η ενεργειακή ερμηνεία
Συνήθως οι πλανήτες που δεν σχηματίζουν μεταξύ τους όψεις, θεωρείται ότι δεν ανταλλάσσουν την ενέργεια τους. Αυτό όμως δεν είναι ακριβές. Μια ουσιαστική ερμηνεία πρέπει να συνθέτει αυτές τις επιρροές όταν υπάρχουν στο ωροσκόπιο.
Για παράδειγμα ένας έντονος Δίας (στον 1ο οίκο) θα αλληλεπιδράσει με έναν έντονο Κρόνο (στον 4ο οίκο) ακόμη κι αν δεν κάνουν όψη μεταξύ τους.
Πλανήτες χωρίς όψεις
Αν ένας πλανήτης δεν σχηματίζει καμία (κύρια ως επί το πλείστον) όψη, τότε απλά δυσκολεύεται να ενταχθεί στο «κοινωνικό σύνολο» του ωροσκοπίου και δρα μόνος του. Αυτή η έλλειψη επικοινωνίας οδηγεί συχνά το άτομο να δρα κατά διαστήματα μονοθεματικά ή εμμονικά, υλοποιώντας την δυναμική του συγκεκριμένου πλανήτη στον οίκο που βρίσκεται. Είναι σαν να ανοίγει στη ζωή του μια παρένθεση, η οποία δεν συνδέεται με το πριν και το μετά.