από το Β. Παπαδολιά
Μιλάμε εδώ και πολύ καιρό για μία νέα Αστρολογία που δεν ασχολείται τόσο με την πρόβλεψη των γεγονότων όσο με την ανάδειξη των τάσεων και κατευθύνσεων της ψυχολογίας του καθενός από μας και του δυναμικού που περιέχει προς την κατεύθυνση της προσωπικής του ανάπτυξης.
Αυτή την Αστρολογία την ονομάζουμε άλλοτε Συμβουλευτική, άλλοτε Ψυχολογική, άλλο Αστρολογία της Αυγογνωσίας. Εκείνο όμως που μάλλον δε γνωρίζουμε είναι από πού προέρχεται αυτή η νέα τάση της Αστρολογίας και πώς δημιουργήθηκε ιστορικά. Για το σκοπό αυτό θα προσπαθήσουμε να αναφερθούμε στο άρθρο αυτό στη δημιουργία της Αστρολογίας αυτής κάτω από τον τίτλο Ανθρωπιστική Αστρολογία.
Ιστορία και Αρχές της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας
Ιστορικά μιλώντας η Ανθρωπιστική Αστρολογία ιδρύθηκε από τον Ντέην Ρουντίαρ και σκοπός της ήταν να μετατρέψει την Αστρολογία από μία Επιστήμη πρόβλεψης γεγονότων σε μία Επιστήμη που περιγράφει το ανθρώπινο δυναμικό μέσα από το χάρτη και τις τάσεις ανάπτυξης και εξέλιξης του ατόμου.
Από πού πήρε όμως ο Ντέην Ρουντίαρ την ορολογία Ανθρωπιστική και πώς έκανε τη συγκεκριμένη στροφή προς αυτή την κατεύθυνση;
Οι καταβολές δημιουργίας της Ανθρωπιστικής Αστρολογίας ανάγονται σε τρεις παράγοντες, την Ολιστική Φιλοσοφία, την Ανθρωπιστική Ψυχολογία και τη Μεταφυσική της Θεοσοφίας. Και οι τρεις παράγοντες όμως θα μπορούσαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να θεωρήσουμε ότι συνοψίζονται στην Ανθρωπιστική Ψυχολογία.
Η Ανθρωπιστική Ψυχολογία που θεωρείται ότι γεννήθηκε στην ουσία από τον Καρλ Ρότζερς ανάγει μεταξύ άλλων τις καταβολές της στην Ψυχολογία του Ατόμου του Άλφρεντ Άντλερ. Ο Άντλερ μαζί με τους Φρόυντ και Γιουνγκ ήταν ένας από τους τρεις κυριότερους εκπροσώπους της έκρηξης της Ψυχανάλυσης στις αρχές του 20ου αιώνα. Ενώ όμως ο Φρόυντ και ο Γιουνγκ θεωρούσαν ότι ο άνθρωπος είναι στην ουσία δέσμιος του προσωπικού ή συλλογικού του υποσυνείδητου, ο Άντλερ ήταν ο πρώτος που διαφώνησε έντονα, θεωρώντας ότι το Εγώ, δηλαδή ο συνειδητός νους του ανθρώπου είναι εκείνο που παίρνει τις αποφάσεις στη ζωή του κάθε ανθρώπου. Με λίγα λόγια, ενώ οι ιδρυτές της Ψυχανάλυσης (Φρόυντ) και της Αναλυτικής Ψυχολογίας (Γιουνγκ) πίστευαν ότι ο άνθρωπος ήταν βασικά ανελεύθερος, ο Άντλερ πίστευε στην ελευθερία του ανθρώπου να παίρνει αποφάσεις, παρά τα εμπόδια του υποσυνείδητου.
Στηριγμένες πάνω στην άποψη του Άντλερ για τη σημασία του Εγώ πολλές σχολές ψυχοθεραπείας εμφανίστηκαν προσπαθώντας όχι να διαλύσουν το Εγώ όπως έκανε η Ψυχανάλυση για να εμφανιστεί το Ασυνείδητο, αλλά αντίθετα να το ενισχύσουν, εξοπλίζοντας το με εργαλεία κατανόησης του κόσμου, ικανότητες επικοινωνίες και γενικά αυξάνοντας θα λέγαμε τη γνώση του ατόμου με στόχο αυτό να παίρνει όσο το δυνατόν περισσότερες αποφάσεις ελεύθερα και γνωρίζοντας τις συνέπειες. Την προσήλωση στον ελεύθερο άνθρωπο που αποφασίζει γνωρίζοντας τα πιθανά αποτελέσματα, αλλά παίρνοντας και πάνω του την ευθύνη για την όποια επιλογή του ενίσχυσε ακόμη περισσότερο η Ανθρωπιστική Ψυχολογία.
Η μελέτη της Υποκειμενικής Εμπειρίας
Η διαφορά της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας από τις προηγούμενες σχολές ήταν ότι πρόσθεσε κι ακόμη ένα παράγοντα στην ψυχολογική θεώρηση του ατόμου. Ενώ οι διάφορες σχολές ως τότε (ψυχανάλυση, συμπεριφοριστική, κλπ) προσπαθούσαν να εξηγήσουν την ψυχολογία του ατόμου βασισμένη σε μηχανιστικά μοντέλα και εσωτερικές συγκρούσεις, η Ανθρωπιστική Ψυχολογία διατύπωσε την άποψη ότι τα μηχανιστικά μοντέλα και οι κατηγοριοποιήσεις μαζί με τα τυπολογικά μοντέλα δεν εξυπηρετούσαν την ψυχοθεραπεία, γιατί στην πραγματικότητα δεν προσπαθούσαν να μπουν στη θέση του κάθε ανθρώπου και να δουν πώς Αυτός αντιλαμβανόταν τα πράγματα, αλλά προσπαθούσαν να εντάξουν τον άνθρωπο σε κουτάκια κατηγοριών, υποτάσσοντας τον στην ουσία σε νόμους και προβλέψεις και εμμέσως στο Σύστημα.
Η Ανθρωπιστική Ψυχολογία αντίθετα θεώρησε ότι η Υποκειμενική Εμπειρία του Ατόμου είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την θέαση του. Για την ανθρωπιστική Ψυχολογία δεν έχει σημασία, αν είναι πραγματικό αυτό που αισθάνεται καθένας από μας από τη στιγμή που το αισθάνεται. Από τη στιγμή που το αισθάνεται είναι πλήρως πραγματικό για τον ίδιο κι αυτό αρκεί. Στην Αστρολογία η εφαρμογή της αρχής αυτής είναι αυτό που αναφέραμε εξαρχής ανοίγοντας τα άρθρα μας για τη Συμβουλευτική Αστρολογία σε σχέση με την Αστρολογία των Προβλέψεων. Ότι δηλαδή στη Συμβουλευτική Αστρολογία δεν ενδιαφερόμαστε να ερμηνεύσουμε εμείς το χάρτη του Ατόμου σύμφωνα με τις Νόρμες και τα Μοτίβα (και τα κουτάκια) τα δικά μας, αλλά θέλουμε να αφήσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο να αξιολογήσει το χάρτη του και να μπούμε εμείς στη θέση του και να τον καταλάβουμε.
Προχωρώντας όμως στη θέση ότι η Υποκειμενική Εμπειρία είναι αυτό που έχει σημασία η Ανθρωπιστική Ψυχολογία έκανε κάποια επιπλέον άλματα που δικαιολογούν γιατί είπαμε προηγουμένως ότι συνοψίζει τελικά και την Ολιστική Φιλοσοφία και τη Μεταφυσική. Τα άλματα που έκανε είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι άρχισε να εξετάζει το οτιδήποτε είχε να κάνει με την Υποκειμενική Ανθρώπινη Εμπειρία κι όχι μόνο τα γενικώς και «επιστημονικώς» παραδεκτά φαινόμενα. Άρχισε να εξετάζει τις μεταφυσικές ανησυχίες των ανθρώπων, τις λεγόμενες μεταφυσικές εμπειρίες και να προσπαθεί να δει τον άνθρωπο ολιστικά με την έννοια ότι δεν μπορούσε να αποκλείσει ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπινων εμπειριών όπως οι μεταφυσικές, απλά και μόνο επειδή δεν ανταποκρίνονταν στους περιορισμούς του μεταφυσικού.
Έτσι από τους κόλπους της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας ξεπήδησε και η Υπαρξιακή Ψυχολογία που ασχολείται με τις Υπαρξιακές Αγωνίες των ανθρώπων αλλά και άλλες προσεγγίσεις που ξέφυγαν από τον ορισμό του αυστηρά προσωπικού. Οι ανθρωπιστικοί ψυχολόγοι άρχισαν να πειραματίζονται με εναλλακτικές θεραπείες, με την αστρολογία και γενικά με όλες τις μεθοδολογίες που έδειχναν να επηρεάζουν την Υποκειμενική Εμπειρία του Ανθρώπου, ανεξάρτητα, αν είχαν αποδειχθεί επιστημονικά. Αυτό βεβαίως είχε σα συνέπεια από μία στιγμή και μετά να αμφισβητηθεί η επιστημονική εγκυρότητα τους, το βήμα όμως προς την κατεύθυνση της Ανθρώπινης Ολοκλήρωσης είχε γίνει.
Το ζήτημα της ανθρώπινης ελευθερίας
Σκοπός της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας κατά τον Καρλ Ρότζερς δεν ήταν πλέον να βλέπει τα προβλήματα των ανθρώπων, αλλά τις ευκαιρίες. Η ζωή είχε ένα στόχο, ένα νόημα, τη μάθηση, την εξέλιξη, τη Συνειδητότητα. Η Ψυχική Υγεία του ατόμου, που για την Ψυχανάλυση βασιζόταν στην επίλυση των συγκρούσεων και για τον Γιουνγκ στην ένωση με τη Φυλή και την κατάργηση της αλλοτρίωσης, για την Ανθρωπιστική Ψυχολογία βρισκόταν στην ενοποίηση της ανθρώπινης εμπειρίας με σκοπό ο άνθρωπος να βρίσκει νόημα σε όσα συμβαίνουν, να νιώθει ότι τα έχει σε τάξη, ότι ελέγχει τη ζωή του, ότι παίρνει εκείνος τις αποφάσεις κι ότι εντέλει είναι Ελεύθερος.
Η Ελευθερία αυτή του ατόμου, που προέρχεται μέσα από την αύξηση της συνειδητότητας του, τις γνώσεις τους, τις ικανότητες του, την αυτοπεποίθηση του στο να αντιμετωπίσει τον κόσμο είναι το μεγάλο κέρδος της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας που μεταξύ άλλων επηρέασε και το Εκπαιδευτικό Σύστημα, ώστε να ξεφύγει από την Παραγωγή Τεχνιτών και Εργατών με εξειδικευμένες γνώσεις και να γίνει ένα σύστημα που θα εφοδιάζει τους ανθρώπους με εργαλεία να καταλαβαίνουν τον κόσμο καλύτερα και έτσι να είναι πιο Ελεύθεροι.
Στην Αστρολογία η θεώρηση αυτή μεταφράζεται στην ερμηνεία του χάρτη όχι σαν ένα σύνολο προβλημάτων και προκαθορισμών αλλά σαν ευκαιρίες εξέλιξης. Οι δύσκολες αστρολογικές όψεις δε δημιουργούν προβλήματα, αλλά δίνουν ευκαιρίες να γίνουμε καλύτεροι και πιο ικανοί, οι πλανήτες χωρίς τίτλους δεν υποδηλώνουν έλλειψη ικανότητας, αλλά ανάγκη αναπλήρωσης της που ο άνθρωπος μπορεί να επιτύχει. Όλη η θέαση του αστρολογικού χάρτη, των διελεύσεων, των προοδευτικών συστημάτων αλλάζει για να δείξει τις φάσεις που περνάει η ανθρώπινη προσωπικότητα, τις προκλήσεις και τα μαθήματα που έχει να λάβει κι όχι τα γεγονότα που θα συμβούν.
Ελευθερία και Πεπρωμένο
Ενταγμένη στην Ανθρωπιστική Ψυχολογία όμως μπορεί να θεωρηθεί και η Μεταφυσική. Γιατί ο ο Άνθρωπος κατά την Ανθρωπιστική Ψυχολογία δεν αρνείται την ύπαρξη δυνάμεων που καθορίζουν το Πεπρωμένο. Θεωρεί όμως ότι όσο χρειάζεται αυτός τις Θεϊκές Δυνάμεις, άλλο τόσο τον χρειάζονται κι αυτές για να επιτελέσουν το Θείο Σχέδιο (αν αυτό υποτεθεί ότι υπάρχει). Ο άνθρωπος στην Ανθρωπιστική Ψυχολογία δε θεωρεί μονόπλευρη τη ροή της ενέργειας από πάνω προς τα κάτω, αλλά θεωρεί ότι και από κείνον υπάρχει ροή ενέργειας προς τα έξω κι ότι η τελική υλοποίηση του Θείου Σχεδίου εξαρτάται πάντα από αυτόν, καθώς αυτός θα βάλει πάντα τις τελικές λεπτομέρειες ή θα επηρεάσει την τελική έκβαση των πραγμάτων.
Το Θεϊκό Σχέδιο με άλλα λόγια δεν καθορίζει προκαθορισμένα γεγονότα που πρέπει να συμβούν αλλά Κανόνες που πρέπει να τηρηθούν και Ισορροπίες και Αναλογίες. Εάν αυτές τηρηθούν η τελική διαμόρφωση της ζωής εναπόκειται στον ίδιο τον άνθρωπο.
Ανακεφαλαίωση και Προκλήσεις
Η Ανθρωπιστική Ψυχολογία τέλος θα πρέπει να πούμε ότι είναι και σε κάποιο βαθμό επαναστατική. Αρνείται να διατυπώσει θεωρίες προσωπικότητας όπως οι άλλες ψυχολογικές προσεγγίσεις, αρνείται να κατηγοριοποιήσει τους ανθρώπους και να συμβάλλει έτσι στην «υποταγή» τους στο Σύστημα. Συμβολίζει τη μετάβαση εκείνη που περιγράψαμε στην Transpersonal Astrology από το πλαίσιο αναφοράς του ανθρώπου που υπακούει σε νόμους στον άνθρωπο που τους καταργεί και εξαπολύει κυριολεκτικά μία έκρηξη δημιουργικότητας προς τον κόσμο. Θεραπεία για την Ανθρωπιστική Ψυχολογία δεν είναι η επαναφορά του Ανθρώπου στο να γίνει «Λειτουργικός» αλλά η στήριξη του για να γίνει όσο το δυνατόν πιο Απρόβλεπτος.
Γιατί τότε θα είναι πραγματικά δημιουργικός, όταν βάζει στη ζωή του τις δικές του ιδέες κι όχι αυτές που μιμείται ή υποχρεώνεται να ακολουθήσει από τους άλλους.
Έτσι κι Ανθρωπιστικός Αστρολόγος έχει σα στόχο να βοηθήσει τον πελάτη του να δει πώς δουλεύει ο Δικός του Χάρτης κι όχι οι χάρτες συνολικά και να μπορεί να προβλέψει ο ίδιος τις προκλήσεις τις Δικές του κι όχι των άλλων.
Θα πρέπει να πούμε βέβαια ότι η Φύση της Αστρολογίας όπως την κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας δεν ταιριάζει πλήρως σε αυτό το μοντέλο, καθώς εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό τυπολογίες και αρχετυπικές θεωρήσεις, που κατηγοριοποιούν την εμπειρία. Είναι λοιπόν μία πρόκληση για μας τους Αστρολόγους να εφαρμόσουμε τις αρχές της Συμβουλευτικής Αστρολογίας στους πελάτες μας παρά τη συγκεκριμένη αυτή φαινομενική τουλάχιστον αντίφαση και να φτάσουμε αν χρειαστεί και σε αναθεώρηση κάποιων αστρολογικών αρχών, εφόσον αυτό υπηρετεί την ανάπτυξη της διαφορετικότητας, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας των ανθρώπων, γιατί στην Εποχή που ζούμε αυτό είναι που έχει περισσότερο ανάγκη η ανθρωπότητα για να προχωρήσει κι όχι την επιστροφή σε παλιές καλές δοκιμασμένες λύσεις.
Δείτε επίσης:
- Το ωροσκόπιο ως δείκτης ελευθερίας και αυτοπραγμάτωσης
- Γιατί δε μας αρκεί μία επιστημονική αστρολογία
